پروژه تاریخ شفاهی ایران منبعی بینظیر برای تحقیق در مورد تاریخ معاصر ایران فراهم کرده است. این یادداشت مروری است بر تلاشهای حبیب لاجوردی و تیم همراهش در ساختن آرشیوی از روایتهای تاریخی مرتبط با دوران پهلوی و اهمیت چنین آرشیوی برای فهمی پیچیدهتر از سیاست و تصمیمگیریهای حاکمیتی در ایران.
واقعه سیاهکل در ۱۹بهمن ۱۳۴۹آغاز فاز مسلحانه اپوزیسیون رژیم شاه بود. در این رویداد چریکهای فدایی خلق ایران با هدف آزادکردن یکی از اعضای دستگیرشده این سازمان، به پاسگاه ژاندارمری سیاهکل حمله مسلحانه کردند. هرچند این عملیات با شکست روبهرو شد، اما در اذهان مبارزان به یک حماسه بدل شد و علیه یأس، رخوت، بیعملی و ترسخوردگی جامعه شورید و تجربه تازهای را در جنبش چپ و در تاریخ سیاسی ایران به ارث گذاشت.
یادداشت پیش رو در جستجوی پیدا کردن زنِ ایدهآلِ از اواخر دوران قاجار تا ابتدای جمهوری اسلامی است. زن ایدهآلی که گویا تحکیم گفتمان مسلط تنها به کمک بدن و حضور تعریفشده او ممکن بود.
نویسنده کتاب «انقلاب اجتماعی: سیاست و دولت رفاه در ایران» برخلاف اکثر آثار غربی به شاخصهای اقتصادی بسنده نمیکند و از شاخصهای غیراقتصادی توسعه نیز بهره میبرد.
در حالیکه نویسنده کتاب در مقدمه از دلبستگی خود به ذوق پرورش نیافته میگوید، توضیح دقیقی نمیدهد که این دلبستگی دقیقا به کدام ویژگی ذوق عامه است که مورد هجمه سیاستگذاران قرار گرفت.
جاعلانِ تاریخ که در ظاهر با پدیده روشنفکری درافتادهاند، بیش از آنکه حاملِ ایده یا حقیقتی باشند، در کارِ جعلِ هویتیاند که بنا دارد از آنِ خود کند.
ملکی از معدود کنشگران سیاسی در تاریخ معاصر ایران است که برداشتهای مختلفی از سیاستورزی او وجود دارد و همین موضوع ملکی را همچنان به یک چهره قابل تأمل تبدیل کرده است.
این جستار گریزیست بر تغییرات خلقوخوی و اخلاق اجتماعی و تأثیر آن در هنر در دوران قاجار و پهلوی. نویسنده از طریق کندوکاو در متون و مجلات هنری عصر پهلوی به دنبال صورتبندی فهم جدیدی از بررسی هنر ایرانیست که در آن تأثیرات اخلاقیات اجتماعی و عمومی معنادار است.
شانزدهم خرداد ۱۳۰۴ خورشیدی، قانون اجباری نظام وظیفه در ایران به تصویب رسید؛ قانونی که رضاشاه پهلوی آن را گامی بلند و مفید برای دستیابی حکومتش به ارتشی نوین میپنداشت. داشتن ارتش نوین همچون دیگر آمال و آرزوهای حکومت پهلویها در راستای هدف بزرگتر مدرنیزاسیون اجتماعی در ایران بود.