ایران درودی در کتاب خاطرات خود با عنوان «در فاصله دو نقطه» به داستان کودکی خود در دوران جنگ جهانی دوم میپردازد. روایتی که او را در نقش یک کودک خردسال مینمایاند که بحبوحه جنگ جهانی دوم را از نگاه یک خانواده ایرانی گریزان از آلمان به سوی مام وطن نقل میکند؛ روایتی که ارعاب کوبنده جنگ را از دریچه نگاه معصومانه و کودکانه دو دخترک آوارهای بازگو میکند که رنج سفر را با صدای گریهای که به صدای یکنواخت ترن تبدیل شده است، به امید امنیت وطن به جان میخرند.
شانزدهم خرداد ۱۳۰۴ خورشیدی، قانون اجباری نظام وظیفه در ایران به تصویب رسید؛ قانونی که رضاشاه پهلوی آن را گامی بلند و مفید برای دستیابی حکومتش به ارتشی نوین میپنداشت. داشتن ارتش نوین همچون دیگر آمال و آرزوهای حکومت پهلویها در راستای هدف بزرگتر مدرنیزاسیون اجتماعی در ایران بود.
سوم اردیبهشت ۱۳۹۷ راننده یک دستگاه ماشین خاکبرداری، حین گودبرداری در اطراف حرم شاهعبدالعظیم و در محدودهای که به نظر میرسد پیش از تخریب در سال ۱۳۵۹، بنای مقبره رضاشاه پهلوی قرار داشته است، به جسدی مومیایی برخورد که ژست و ظاهرش به رضاشاه میمانست؛ این رویداد زمینهای را فراهم آورد که بحث و گفتوگو درباره دوره حاکمیت کوتاه مدت اما پرحاشیه رضاشاه، به عنوان یکی از مشهورترین حاکمان تاریخ ایران بر سر زبانها بیافتد.
هنرپیشه جوان که هم کارگر تعمیرکار راهآهن بود و هم در تماشاخانه نمایش اجرا میکرد و پیشپرده میخواند، مرتضی احمدی بود و آن روز تصمیم گرفته بود بدون کسب مجوز از مسئولان، ترانه معترضانه یکی از کارگران لوکوموتیورانی را بین پیشپرده دوم و سوم اجرا کند تا بدینوسیله صدای کارگران را آواز کرده باشد.