جمعه‌بازارها در استان‌های شمالی کشور رونق بسیاری دارند. حالا رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گیلان گفته ساماندهی دستفروشان از اولویت‌های اتاق اصناف استان گیلان است. این می‌تواند آغازی باشد بر پایان عمر بازارهایی که عمرشان به صد سال می‌رسد.
۱۴ نوامبر روزِ جهانی دستفروشان است که به مناسبت بیش از یک میلیارد سوداگر غیررسمی از سال ۲۰۱۲ برگزار می‌شود. بر اساس بر آورده‌ها از ۲۰۱۲، ۱٫۸ میلیارد نفر در این «اقتصاد غیررسمی» مشارکت دارند و سرجمع صنعتی ۱۰ تریلیون دلاری تشکیل داده‌اند.
پشت برگه‌های فال حافظ نوشته پاکت‌سازی «بنایی». برای همین زنگ زدم بروم ببینم این آقا یا آقایان بنایی چطور این برگه‌های فال را درست می‌کنند، به چه کسی می‌فروشند و خلاصه کاروبار فال‌سازی و حافظ‌بازی «از کجاست تا به کجا».
محمد که در خیابان دستفروشی می‌کند، می‌گوید :«همه شغل‌مان را «آسیب» می‌بینند در حالی‌که این شغل هم زیبایی‌های خودش را دارد. ما که رشوه می‌دهیم و برخورد تند هم می‌بینیم، پس چرا دستکم شغل‌مان را رسمی نمی‌کنند.»
امیر به‌هوش بیاید یا نه، طرح جمع‌آوری و برخورد با دستفروشان تهرانی، به‌ویژه در مرکز شهر تهران ادامه پیدا می‌کند. امیر دستفروشی است که در تب و تاب انتخابات، در کوچه برلن خود را به آتش کشید و حالا در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری است. او یکی از دستفروشانی است که در هفته‌های گذشته درگیر تعقیب و گریز و درگیری با ماموران شهرداری تهران بوده است. مامورانی که به گفته عضو شورای شهر تهران اجازه دارند به حکم قانون، عرف و شرع دستفروشان را از سطح شهر تهران جمع کنند. امیر حالا از سطح شهر به بیمارستان منتقل شده‌ست؛ گیریم با سوختگی زیاد و در حال ستیز با مرگ.
دکتر علاءالدینی بر این نظر است که مدیریت شهری در ایران اساسا هدفی برای خود در راستای شکوفایی اقتصاد شهری قائل نیست، به این بهانه که این امر جزء وظایف شهرداری‌ها تعریف نشده است. همین دیدگاه و ساختار معیوب اقتصاد کلان باعث شده‌اند مسئولان دولتی و شهری نتوانند برای متقاضیانِ کار، شغل کافی ایجاد کنند. در چنین شرایطی باید راه را برای مشاغل غیررسمی جایگزین باز گذاشت. او بر این باور است که حتی اگر سرمایه‌گذاری خارجی هم انجام شود، شغل جدید چندانی ایجاد نخواهد شد، چراکه به احتمال بسیار زیاد سرمایه‌گذاران خارجی در حوزه‌هایی محدود، یعنی عمدتا در فعالیت‌های منبع‌محور، سرمایه‌گذاری خواهند کرد و این حوزه‌ها، به‌ویژه برای اقشار آسیب‌پذیرتر جامعه، به احتمال زیاد اشتغال‌زا نخواهند بود. ازاین‌رو باید به جای طرح‌های ضربتی برای جمع‌آوری دستفروشان، تلاش کرد فعالیت‌شان را با کمک خود آنها ساماندهی کرد و این شغل را به سمت شغلی شایسته سوق داد.
یک دهه پس از آنکه مشاغل دستفروشی به پدیدۀ قابل رؤیت در تمامی کلانشهرهای کشور تبدیل شد، بالاخره پژوهش جامعی در این زمینه همزمان در شهرهای تهران؛ اهواز و رشت انجام گرفت که بخشی از نتایج آنکه ناظر بر پدیده دستفروشی در تهران بود در جلسات عمومی گروه شهر انجمن جامعه‌شناسی ایران ارائه شد. در ادامه گزارش این نشست با سخنرانی مراد ثقفی آمده است.
