شیوع کرونا باعث شد تصاویر زیادی از حیوانات و پرندگان در شهرها ببینیم که به آن عادت نداریم. اما در وضعیت جاری و عادی هم شهرها محل سکونت و یا گذر پرندگان زیادی‌ست که گاه به کلی از آنها بی‌خبریم.
شوربختانه به غیر از معدود مراکزی که اندکی به استانداردهای جهانی محل‌های نگهداری حیوانات نزدیک هستند، مابقی مراکز فرسنگ‌ها با آنچه که به عنوان باغ‌وحش «مناسب» (و نه ایده‌آل) می‌شناسیم فاصله دارند
ورود گونه‌های جدید به یک زیستگاه، هم می‌تواند در داخل مرزهای جغرافیایی یک کشور و هم بین دو کشور یا دو قاره مختلف رخ دهد. در تمام این موارد، انتقال گونه‌های غیربومی به یک منطقه می‌تواند باعث آسیب به زیستبوم طبیعی و فعالیت‌هایی نظیر کشاورزی و دامپروری شود.
اعتراض اخیر به انتقال آب از چفاخور به سفیددشت اینبار با درگیری و خشونت همراه بود. به نظر می‌رسد که جامعه محلی برای اظهارنظر راهی جز اعتراض ندارد. سوال این است، نقش جوامع محلی در تصمیم‌گیری‌های کلان عمرانی و توسعه‌ای چیست؟
محیط‌زیست در ایران محل نزاع گروه‌های سیاسی در درون ساختار سیاسی شده است؛ نزاعی که مردم هزینه آن را می‌پردازند. از توزیع بنزین غیراستاندارد که شاخص هوای پاک تهران را برای هفته‌ها و ماه‌ها به رنگ قرمز درآورد تا معضل ریزگردها در اهواز و دیگر شهرها که زندگی روزمره را برای مردم دشوار کرده است.
«خورشید سیاه» نام یک گروه موسیقی ایرانی است که از سال ۱۳۹۰ فعالیت خود را آغاز کرده و به صورت تخصصی و جدی قطعاتی با موضوع محیط زیست می‌سازد. این گروه تا کنون دو آلبوم در سبک راک منتشر کرده که به غیر از چند آهنگ، مابقی کارها تماما مربوط به محیط زیست و بحران‌های مختلف آن است.
عیان شدن ابعاد مشکلات محیط زیستی نظیر کم‌آبی، آلودگی هوا، انباشت زباله و... برای مردم باعث شده تا در چند ماه گذشته، انواع کمپین‌ها و حرکت‌های جمعی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های دیگر به راه بیافتند و هر یک، درخواستی را برای مخاطبان خود مطرح کنند. گروهی مردم را دعوت به نوشیدن یک لیوان آب کمتر می‌کنند، گروهی دیگر از مردم می‌خواهند تا روزی یک قطره آب کمتر هدر دهند. جمعی از هنرمندان نسبت به پراکنده شدن زباله در طبیعت ابراز نگرانی می‌کنند و عده‌ای دیگر از مردم می‌خواهند روزانه ۵۰ گرم زباله کمتر تولید کنند. برخی کمپین‌ها نیز به دنبال راهکارهای غیرمستقیم می‌گردند و در یکی از موارد اخیر از مردم می‌خواهند تا به منظور کاهش مصرف آب در تولید گل و گیاه زینتی، خرید گل را کاهش دهند. بحث بر سر اینکه چنین کمپین‌هایی تا چه اندازه برای وضعیت فعلی محیط زیست ایران مفید هستند نیز به موازات برپایی آنها بین فعالان و کارشناسان محیط زیست و مخاطبان همین کمپین‌ها در جریان است؛ بحث‌هایی هم گاه به دنبال نفی کامل برخی از این حرکت‌ها است. مثلا برخی معتقدند برپایی کمپین برای کاهش خرید گل موثر نیست و به جای آن باید کاهش مصرف آب در کشاورزی و دامپروری را هدف قرار داد. برخی دیگر حضور هنرمندان و درخواست آنها برای پراکنده نکردن زباله در طبیعت را مورد نقد قرار می‌دهند و چنین رفتاری را نمایشی و بی‌تاثیر می‌خوانند. اما آیا کمپین‌های این‌چنینی در مهار مشکلات محیط زیستی نظیر کم‌آبی و یا انباشت زباله موثرند؟ آیا می‌توان از طریق چنین حرکت‌هایی به حل مشکلات امیدوار بود؟ پاسخ به این سوالات نیازمند بررسی دقیق و تفصیلی کمپین‌ها و مطالعه رفتار جامعه مخاطبان است. با این‌حال چند نکته درباره کمپین‌ها ضروری به نظر می‌رسد.
