مرکز پژوهش های مجلس: فاجعه بزرگ‌تری رخ خواهد داد
کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی مجموعه اقدامات نهادهای مختلف را برای حمایت از اقشار ضعیف جامعه در برابر کرونا «تأخیری، پسینی و منفعلانه» توصیف کرده‌اند.
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی درباره اقدامات حمایتی نهادهای مختلف حاکمیت از «اقشار ضعیف و آسیب‌پذیر» در برابر کرونا نوشته که «اقدامات صورت گرفته تابع سیاست اجتماعی مشخص و روشنی نبوده است و ضعف و تاخیر دولت در تصمیم‌گیری‌های ضروری و انجام اقدامات لازم و به‌موقع (از قبیل منع ترددهای غیرضروری درون‌شهری و برون‌شهری، ارائه آموزش‌های پیشگیرانه لازم به اقشار در معرض آسیب، فراهم‌کردن اسکان موقت برای بی‌خانمان‌ها و غیره)، باعث افزایش شدت اثر و ماندگاری این ویروس در لایه‌های پایین و اقشار ضعیف جامعه شده است و در صورت ادامه این روند تبعات و فاجعه بزرگ‌تری رخ خواهد داد.»
کارشناسان این نهاد پژوهشی که گزارش‌هایش باید در سیاست‌گذاری‌های نهادها اثرگذار باشد، در ادامه گزارش خود نوشته‌اند «زمانی که بنیاد مستضعفان حمایت مالی را برای هدیه به دست‌فروشان به شهرداری تخصیص می‌دهد این هدیه صرفاً افراد دارای پروانه را شامل می‌شود و دست‌فروشان دیگری که دارای پروانه نیستند و در معرض آسیب و ابتلای بیشتر ویروس هستند را در بر نمی‌گیرد. از سوی دیگر سازمان بهزیستی برنامه عملیاتی و مشخصی را در خصوص چگونگی صرف اعتبار تخصیصی از سوی بنیاد مستضعفان در جهت حفظ سلامت کودکان کار و خیابان را اعلام نمی‌کند و مجموعه اقدامات خود را با همکاری استانداری محدود به طرح جمع‌آوری ضربتی کودکان کار و خیابان خلاصه نموده است. البته بخش اعظم کودکان کار در خیابان‌ها و در انظار عمومی نیستند و منطقاً این گروه از کودکان نیز در برنامه‌ریزی‌های سازمان بهزیستی به‌عنوان متولی این حوزه دیده نشده است».
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس به مساله مهاجران و کرونا هم پرداخت است. کارشناسان این مرکز در گزارش خود نوشته‌اند «مهاجران افغانستانی غیرقانونی (فاقد مدارک هویتی) در ایران که به علت ابتلا به بیماری کروناویروس بستری شده‌اند، مجبور به پرداخت هزینه‌های بیمارستانی هستند. ازآنجاکه این بخش از جمعیت فاقد پوشش بیمه هستند و از طرفی اکثراً کارگران روزمزدند و در این روزها شغل خود را از دست داده‌اند، توان پرداخت هزینه‌های بیمارستانی را ندارند. باعث می‌شود این افراد در صورت بیماری به بیمارستان، بالا بردن هزینه‌های بیمارستانی برای این دسته از بیماران و خانواده‌هایشان مراجعه نکنند؛ که ممکن است حیات آن‌ها به خطر بیفتد و نیز باعث گسترش بیشتر بیماری در بین اطرافیانشان شود. ازاین‌رو ضروری است ستاد ملی مبارزه با کرونا، بیمارستان‌ها را مکلف کند تمهیدات ویژه‌ای برای مهاجرانی که نیازمند بستری هستند، در نظر بگیرند.»
این در حالی است که به‌تازگی استاندار مازندران هم از افزایش ۵۰ درصدی بازگشت افغانستانی‌ها از این استان به کشورشان در یک ماه اخیر خبر داده است و دلیل آن را این‌گونه بیان کرده است:
اگرچه اواخر هر سال تعداد زیادی از اتباع بیگانه در آستانه نوروز به کشورشان به‌ویژه افغانستان بازمی‌گشتند، اما امسال این بازگشت به خاطر ترس از ابتلا به ویروس کرونا، بیمار شدن و احتمال فوت و دفن جسد در خاک ایران و نیز هزینه‌های سرسام‌آور گرانی ناشی از بیکاری بسیار بیشتر بوده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه گزارش خود به نابرابری به‌عنوان یکی دیگر از معضلات عملکرد نهادهای حاکمیت در مقابله با کرونا اشاره کرده است. این نهاد در گزارش خود می‌نویسد:
یکی از مهم‌ترین راهبردهایی که در مواجهه با ویروس کرونا بر آن تأکید می‌شود، دعوت شهروندان به «حفظ قاعده فاصله‌گذاری اجتماعی» است. تأکید امروز نظام سلامت بر خودمراقبتی و پیشگیری را باید به فال نیک گرفت؛ اما باید خاطرنشان کرد نظام سلامتی که تا به امروز رویکردی درمان‌محور داشته است و بسیاری از افراد جامعه از رفتارهای پیشگیرانه، سبک زندگی سلامت‌محور و خودمراقبتی آگاهی کافی ندارند. ازاین‌رو به نظر می‌رسد تأکید صرف بر راهبرد خودمراقبتی در لحظات بحرانی شیوع ویروس کرونا برای همه طبقات صحیح نیست؛ زیرا همه طبقات و گروه‌های اجتماعی (مانند روستانشینان دورافتاده و مناطق حاشیه‌ای، بی‌سوادان و کم‌سوادان، کارگران خدمات شهری، بی‌خانمانان، کودکان کار و خیابان، سالمندان کار و دست‌فروشان و غیره) فرصت و توان یکسانی برای خودمراقبتی ندارند. بی‌تردید ترویج خودمراقبتی صرف در بین طبقاتی که فاقد سرمایه‌ها برای مراقبت و حمایت از خود هستند، نمی‌تواند مؤثر باشد؛ زیرا به همان اندازه که مسئولیت فردی و اجتماعی مردم بااهمیت است و امروز ترویج می‌شود، مسئولیت‌پذیری بیشتر دولت نیز حیاتی است؛ چراکه این روزها، زندگی روزمره مردم بیش از همیشه به سیاست‌های دولت گره خورده است.
کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس در پایان گزارش خود مجموعه اقدامات نهادهای مختلف برای حمایت از اقشار ضعیف جامعه را «تأخیری، پسینی و منفعلانه» توصیف می‌کنند و هشدار می‌دهند که «تداوم این وضعیت باعث می‌شود اقشار ضعیف و در معرض آسیب در مواجهه با این ویروس تاب‌آوری کمتری داشته و رخدادهای دردناک دیگری را به همراه داشته باشد.»