به احتمال زیاد در تعطیلات نوروزی در فیلم‌های خانوادگی زیادی خواهیم بود. فیلم‌هایی که رئالیسم منحصربفردی دارند. از این فیلم‌ها در بعضی از فیلم‌های سینمایی هم استفاده شده است. از جمله فیلم مستندی درباره شهلا جاهد که شامل فیلمی از او است که برایش سال خوبی آرزو می‌شود.
دو بیانیه متأخر درباره رئالیسم ادبی در زیر آمده است، بیانیه‌هایی که دقیقاً نمونه نوعی زمانه خودند و به ظرافت خصوصیات آن دوره را بازتاب می‌دهند، آن‌قدر معیار و به هنجارند که یک رمان‌نویس رئالیست حتماً به خود می‌بالید اگر می‌توانست آن‌ها را از عرصه تخیل به شکل نوشته واقعی درآورد.
«درخت انجیر معابد» آخرین رمان زنده‌یاد احمد محمود را می‌توان واپسین درنگ او بر پابرجایی چیزی از جنس همان درخت انجیر معابد، در ذهنیت عمومی جامعه‌ای دانست که به خوبی می‌شناخت. او نزدیک به پنجاه سال نوشت تا کاری را که با داستان کوتاه «صبح می‌شه»، در سال ۱۳۳۴ آغاز کرده بود، با رفتار‌شناسی جامعه‌ای که پرستنده‌ی درخت انجیر معابد است به پایان برساند.
در دهه ٤٠ و به‌خصوص بعد از اصلاحات ارضی ١٣٤٢ نویسندگان بسیاری درباره روستا مطلب نوشته و آن را از ابعاد مختلفی بررسی کردند. اکثر آنان نوعی نوستالژی به روستا دارند و حتی آن را آلترناتیو واقعی در نظر می‌گیرند. در این میان البته ساعدی موقعیتی ویژه دارد و آن اینکه با وجود نوشتن فراوان درباره روستا، فاقد هر توهمی نسبت به آن است. به بیانی دیگر اهمیت رئالیسم ساعدی در آن است که روستا و اساسا محرومیت را «تقدیس» نمی‌کند و در آن متوقف نمی‌شود و از این‌رو پتانسیل عبور از آن را دارد.
هر چه هم که بخواهیم خود را معاصر نشان دهیم با این حال نمی توانیم جای خالی و فقدان رمان های رئالیستی را در فضای ادبی حال حاضر نادیده بگیریم.حتا نویسندگان بزرگ نسل پیشین هم مانند گلشیری و هدایت و صادقی و چوبک و دولت آبادی و ساعدی هیچکدام کاملاَ رئالیست نبوده اند. اما در این میان یک استثنا وجود دارد. احمد محمود که 12 مهر سالروز درگذشتش بود، با گذر زمان بیش از پیش توان ادبی رئالیستی خود را به رخ می کشد. تکنیک درخشان و زبان روان احمد محمود در آثارش به همراه توصیف دقیق شرایط اجتماعی و سیاسی شهری از خلال اتفاقات پیش روی کاراکترها، می تواند به عنوان سندی موثق از آن دوره مورد استفاده قرار بگیرد. در نوشتار زیر نویسنده، با اشاره به مفاهیمی که گفته شد، بیشتر به مسئله شهر به عنوان یک کاراکتر اصلی در آثار احمد محمود پرداخته است.
