دو‌سوم درآمد ایرانی‌ها غیرشغلی است
تنها یک‌سوم درآمد خانوارهای ایرانی از اشتغال است و باقی درآمد آن‌ها از فعالیت در بازارهای ثانویه یا احتمالا دریافت کمک‌هزینه از نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد به دست می‌آید.
عیسی منصوری، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار در گفت‌وگو با ایرنا، درآمد غیرشغلی خانوارها در سال ۹۰ را ۵۷ درصد اعلام کرده و گفته که این رقم در سال ۹۶ به ۴۹ درصد کاهش پیدا کرده و در حال حاضر به ۶۳ درصد رسیده است.
او دلیل این امر را در رکود بازار کار، رونق بازار ثانویه و رکود بازار مصرف می‌داند. از سویی دیگر منصوری معتقد است در سال‌های ۹۵ و ۹۶ که برجام موجب رشد سرمایه‌گذاری خارجی شد و وضعیت اقتصاد کشور بهتر از اکنون بود، باز هم اشتغالی ناشی از این سرمایه‌گذاری‌ها ایجاد نشده است.
بسیاری معتقدند سیاست‌های اقتصادی دولت‌های ایران در سال‌های اخیر، ضد اقتصاد مولد بوده است و بیشتر در جهت بزرگ کردن بازارهای مالی حرکت کرده است؛ بازارهایی مثل خرید و فروش مستغلات، سود حساب بانکی، خرید و فروش سکه و ارز و اخیرا هم بورس.
برخی دلیل این امر را همبسته با رویکردهای سیاسی دولت‌ها و نبود دموکراسی می‌دانند و باور دارند راه نجات در حمایت از سرمایه‌داران کارآفرین و بورژوازی ملی است.
برخی دیگر نیز معتقدند در یک کشور پیرامونی با شرایط ایران هر سنخی از بورژوازی که شکل بگیرد ناگزیر وابسته است، هم وابسته به رانت‌ها و حمایت‌های دولتی و هم مستقیم و غیرمستقیم وابسته به مراکز سرمایه‌داری جهانی. آن‌ها معتقدند بین سلطهٔ سرمایهٔ سوداگرِ به‌اصطلاح داخلی و سیطرهٔ سرمایهٔ خارجی، راه نجات در برقراری شرایط سوسیالیسم مردمی یا سوسیالیسم دموکراتیک است.