دستگاه گوارش انسان، پر از ریزپلاستیک
هر ثانیه بیش از ۲۵۰هزار مترمکعب پلاستیک روانه اقیانوسها میشود. چنان که در اقیانوس و «جزایر پلاستیک» شکل گرفته است. اما مشکل پلاستیک اقیانوسها تنها این جزایر پلاستیک نیستند. حیوانات دریایی تکههای پلاستیک را به جای غذا میخورند. در بدن همهنوع موجود دریایی و سراسر آبهای زمین، ردپای پلاستیک پیدا میشود. حتی آب لولهکشی و آبهای زیرزمینی هم آلوده به ذرات ریز پلاستیک هستند.
تجزیه پلاستیک روندی بسیار کند و طولانی است. اما تکههای بزرگتر به مرور خرد شده و به ذرات ریز تقسیم میشوند. به ذرات پلاستیکی که کمتر از ۵ میلیمتر قطر داشته باشند «ریزپلاستیک» گفته میشود و نباید گمان کرد که این تنها تهدیدی برای محیطزیست و حیوانات دیگر است، این ذرات وارد بدن ما هم میشوند.
گروهی از دانشمندان دانشکده پزشکی وین نتایج تحقیقاتی را اعلام کردهاند که نشان میدهد در نمونههای مدفوع مردم در جاهای مختلف سیاره، میکروپلاستیک یافت میشود. این گروه تحقیقاتی در نمونههای مدفوع تمامی داوطبان، آثار وجود ۹ نوع پلاستیک از ۱۰ موردی که به دنبالشان میگشتند، را پیدا کردند. این یعنی احتمالا در بدن بقیه انسانها هم باید وضع مشابه باشد.
علاوه بر آنکه نیاز است تولید و مصرف پلاستیک کاهش یابد، لازم است تا مطالعات بیشتری روی اثرات آن بر بدن موجودات زنده و خصوصا انسان صورت پذیرد. مطالعاتی هستند که نشان میدهند افزایش سطح میکروپلاستیکها در پستانداران کوچک میتواند به عوارض جدی سلامت منجر شود. این موضوع باعث شده تا در سالهای اخیر بحث ریزپلاستیکها مورد توجه دولتها و رسانهها هم قرار گیرد. دولتها با حمایت از تحقیقات درباره وضعیت آلودگی به ریزپلاستیکها و همچنین اثرات آنها بر سلامتی در تلاشند تا راههای برای کنترل آن پیدا کنند. بعضی از تولیدکنندگان مواد غذایی هم پیش از تبیین قوانین، خودشان دست به کار شدهاند و آنطور که برچسبهایشان روی مواد غذایی میگوید، غذای «فاقد ریزپلاستیک» به بازار عرضه میکنند.
در کشور ما متاسفانه در وضعیت بسیار بغرنج محیطزیست، خطر بالقوه ریزپلاستیکها میرود تا به فهرستی بلندی از آلودگیهای شیمیایی و زیستی دیگر اضافه شود. در حالی که در بسیاری کشورهای جهان قوانین مصرف پلاستیک یکبارمصرف در حال سختتر شدن هستند، معلوم نیست در ایران این موضوع چقدر جدی گرفته شود یا برای مهار آن برنامهای وجود داشته باشد یا نه.