صد سال برلینِ سرخ؛ گزارش یک پروژه شهری

انقلاب آلمان و پایان جنگ اول جهانی ماه نوامبر گذشته صد ساله شد. پایان جنگ جهانی اول و برقراری اولین دموکراسی پارلمانی در آلمان از وقایع مهم تاریخ مدرن این کشور و اروپا هستند که تاثیرات آشکار و بلند مدتی بر شهر برلین و فراتر از آن گذاشتند. حقوق فردی، اساسی، و همگانی برای اولین بار در آلمان به رسمیت شناخته شد و قانون اساسی «وایمار» به امضا رسید. قتل انقلابیون برجسته‌ای مانند رزا لوکزامبورگ، زوال جمهوری وایمار، بحران اقتصادی جهانی در دهه ۲۰ میلادی، و در نهایت ظهور فاشیسم در آلمان، همه و همه اذهان را از انقلاب سرخی که جهان‌بینی‌اش، تاثیراتش، و دستاوردهایش در بخش بزرگی از جامعه آلمان و به خصوص فرهنگ شهر برلین درونی شده‌است دور کرده‌است.

*نمایشگاه «زندگی طولانی انقلاب نوامبر»، عبارتی که طعنه‌ای است به کوتاه و مغلوب خواندن تجربه انقلاب. عکس: شیما وزوایی

به ساعت انقلاب، شرح دقیق تظاهرات‌های حزب سوسیال دموکرات و اعلام جمهوری آلمان، جمهوری که دیری نپایید. موزه شهر، برلین. عکس: شیما وزوایی

پروژه‌ی شهری «صد سال انقلاب: برلین ۱۹۱۸-۱۹۱۹» با همکاری تعداد زیادی از سازمان‌های فعال، موسسه‌های پژوهشی تاریخی، موزه‌های شهری و تاریخی، نهادهای مدنی، گروه‌های سیاسی و گروه‌های مستقل هنری، گالری‌ها و تئاترهای خیابانی این هدف را دنبال می‌کند تا نگرش انقلابی و وقایع مهم آن روزها را به حافظه تاریخی مردم برگرداند و آنها را به وضعیت امروز آلمان مدرن پیوند دهد.

برلین که برچسب فرهنگی «شهرها چپ‌ها، هیپسترها، و مکانی امن برای متفاوت‌ها» را به دنبال خود می‌کشد، امروز در شرایطی یاد رزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنخت، سوسیالیت‌های رادیکال انقلابی، می‌کند که سوسیال‌دموکراسی مرکزگرا از همیشه شکننده‌تر و حزب بیگانه‌ستیز و مهاجرستیز راست‌گرای «آلترناتیو برای آلمان» برای اولین بار از پایان جنگ جهانی دوم وارد پارلمان این کشور شده‌است.

• «آهای برلین! یک لحظه تامل کن. شریک رقصت مرده است!» پوستر انقلابی برای تشویق زنان به مشارکت سیاسی، ۲۰۱۹

*پوستر حزب سوسیال دموکرات آلمان، ۱۹۱۹، بیشتر سوسیال دموکرات های جمهوری‌خواه خواستار پایان سرمایه‌داری بودند اما همزمان با سیاست‌های سوسیالیتی و بعد ها فعالیت‌های حزب کمونیست هم مخالفت می‌کردند و آنها را تاثیر روسیه می‌دانستند.

• پوستر انتخاباتی حزب کمونیست بعد از قتل رزا لوکزامبورگ «رزا لوکزامبورگ را به یاد بیاور! بپیوندید برای رهایی زنان از سرمایه‌داری!»

* «رهبران ما!» پوستر تبلیغاتی  انتخاباتی حزب ملی‌گرای مردم، حاوی تصاویر نژادپرستانه و ضد سوسیالیستی، ۱۹۲۰

کمپین هنر در بدن شهر

یکی از کمپین‌های مهم این پروژه نمایشگاه‌های شهری است که در مکان‌هایی است که در رخداد انقلاب نقش کلیدی داشتند. برگزارکننده‌گان کمپین معتقدند که نمایشگاه‌ها باید رایگان بوده و در فضاهای عمومی (به جای گالری‌ها) برگزار شوند تا بر لزوم مشارکت سیاسی در فعالیت انقلابی تاکید شود.

• منبع: فیس بوک پروژه «صد سال انقلاب»

• کمپین آگاه‌سازی عمومی درباره انقلاب، میدان الکساندر، برلین

دوری جستن از کل‌گرایی، پاکسازی، و تقلیل

از دیگر اهداف پروژه‌ تاکید بر واقعیت‌های تاریخی، مواضع سیاسی انقلابیون، تاثیرپذیری از انقلاب‌های کشورهای دیگر، سرنوشت گروه‌های مخالف و احزاب انقلابی و غیر انقلابی است.

همچنین پروژه‌های پژوهشی تاریخی به کاوش و بازنمایی نقش و وضعیت زنان، اقلیت‌های دینی، قومیتی و جنسیتی در انقلاب می‌پردازد.

* پوستری از کمپین «در خیابان رزا لوکزامبورگ خرید کنید!» مربوط به سال ۲۰۱۰ که در آن مغازه‌داران مردم را تشویق می‌کردند که در یک حرکتی «رادیکال» به جای خرید از بازارهای بزرگ و مدرن برلین از مغازه‌های کوچک‌تر خیابان رزا لوکزامبورگ خرید کنند. جالب است که خیابان رزا لوکزامبورگ به هیچ وجه محله و منطقه کارگری و متوسط در برلین به حساب نمی‌آید.

• پوستر انقلابی، نقش زنان در جنگ جهانی اول، ۱۹۱۹

مرکز انقلابی پودویل

کاخ پودویل در مرکز برلین از تاریخ نوامبر ۲۰۱۸ تا مارس ۲۰۱۹ به عنوان یک مرکز همگانی انقلابی عمل خواهد کرد و هرروز در آن برنامه‌های آموزشی، کارگاه، سخنرانی، کنسرت و شعرخوانی برگزار خواهد شد. از دیگر برنامه‌های خلاق برنامه‌ی ماهانه‌ای به نام «یک دورهمی از آینده» است که در آن درباره حقوق دموکراتیکی در امروز صحبت می‌شوند که «حق» بودن آنها ریشه در دوران انقلاب دارند. برگزارکننده‌گان همچنین درباره این صحبت خواهند کرد که چگونه و تحت چه شرایطی این حقوق مورد تهدید قرار می‌گیرند.

• «مرکز انقلابی». عکس: فیس‌بوک پروژه «صد سال انقلاب»