در همان زمانی که افراد نیروی دریایی بریتانیا در خلال جنگ جهانی اول بدنه کشتیهای خود را رنگهای فریبدهنده میزدند، هنرمندان فرانسوی در حال کشیدن ابر و مه مصنوعی بر روی آسمان بودند و افزون بر آن همه ساختمانهای پاریس را نقاشی و اسب و گاوها را هم رنگ میکردند. برای فریب دادن هواپیماهای شناسایی آلمانی، همه پلهای پاریس استتار و پستهای نگهبانی دروغین در میان ویرانه و ساختمانهای دروغین برپا شد.
از زمان انتشار پیشنویس قانون کار در اواسط فوریهی 2016 تاکنون، بحث و مناقشه پیرامون آن، یکی از داغترین موضوعات برای دولت فرانسه بوده است. قانون بلافاصله خشم اتحادیههای کارگری، جامعهی مدنی و اکثریت اعضای حزب سوسیالیست فرانسه را برانگیخته است.
چند ماه پیش پاریس را وحشت فرا گرفت. علاوه بر خود فاجعه، آنچه ترس را چند برابر میکرد، حمله داعش از داخل فرانسه بود، نه آنسوی مرزها، در سرزمینی کماهمیت؛ این بار داعش در چند قدمی بود. اکنون فرانسه رویکرد هر چه بیشتر امنیتی شدن را پی گرفته است. حتی زمزمههای وجود دارد مبنی بر اینکه وضعیت اضطراری استثنایی و موقت، وضعیتی دائمی شود. همه اینها یعنی فشار بیشتر به کسانی که میتوانند دشمن محسوب شوند؛ مسلمانان فرانسوی و عربتباران فرانسوی. اما زندگی برای یک فرانسوی عربتبار در شهر پاریس چگونه است؟ چه مناسبات سیاسی و اقتصادی بر او حاکم است؟ و چه رابطهای میان این مناسبات و اقبال داعش در فرانسه را میشود ترسیم کرد؟ به منظور درک بهتر بستر وقایع پاریس و موقعیت و تجربه فرانسویان عربتبار مصاحبهای با سارا معزوز ترتیب دادیم. سارا معزوز به مدت سه سال در مرکز کاریابی نوجوانان و جوانان پاریس مطالعه میدانی انجام داده و به درگیریها و مسائل اخلاقی و عاطفی موجود در رابطه بین جوانان، اکثرا از طبقه مهاجر و کارگر، و مشاورانشان پرداخته است. او اکنون در آلمان دوره فوق دکتری خود را میگذراند و مشغول تحقیق در مورد شهروندان دو تابعیتی است.
«با اشاره به وضعیت امنیتی پاریس، دولت فرانسه تظاهرات اقلیمی برنامهریزی شده ۲۹ نوامبر در پاریس را ممنوع کرده است. با اینکه تراژدی اتفاق افتاده، برنامههای اولیه ما را به هم ریخته، ما راهی پیدا خواهیم کرد که مردم در پاریس بتوانند خواست عدالت اقلیمی را به گوش برسانند.»
این عبارات در صفحه اول وبسایت یکی از سازماندهندگان تظاهرات جهانی اقلیمی نوشته شده است. «۳۵۰» یکی از سازمانهایی است که همراه دیگر گروهها و سازمانها به برنامهریزی دو هفته تظاهرات، راهپیمایی، تجمعات و برنامههای دیگر از آغاز تا پایان اجلاس سران تغییرات اقلیمی پرداخته است. قرار است روزهای ۲۸ و ۲۹ نوامبر، در ۱۵۰ کشور دنیا، ۲۱۷۳ برنامه مختلف برگزار شود.
۲۰ سال است که سران کشورها دور هم جمع میشوند تا در مورد خطرات تولید و انتشار بیرویه گازهای گلخانهای تصمیماتی اتخاذ کنند، اما تا کنون نه تنها از میزان تولید و سوخت کربن کاسته نشده که هر سال وضعیت زمین از سال پیش نگرانکنندهتر میشود. با این حال، امسال، شاید با سالهای گذشته فرق کند. پیامدهای احتمالی نشست دوازده روزه (۳۰ نوامبر تا ۱۱ دسامبر) تغییرات اقلیمی سران کشورها کمی امیدبخش به نظر میرسد. بعضی وعدهها پیش از اجلاس داده شده؛ اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۳۰ انتشار گازهای گلخانهای را ۴۰ درصد (به نسبت سال ۱۹۹۰) و آمریکا، تا سال ۲۰۲۵ انتشار این گازها را ۲۶ تا۲۸ درصد (به نسبت سال ۲۰۰۵) کاهش خواهند داد. چین، نیز به این قائله خواهد پیوست. اینها کشورهاییاند که نود درصد حجم تولید گازهای گلخانهای جهان را تولید میکنند و عدم توافق بینشان مانع بزرگی در پیشبرد معاهدههای بینالمللی بوده است. تدقیق و تعیین موعدی مشخص برای کاهش میزان تولید کربن، قدمی بزرگ در پیشگیری از نتایج فاجعهبار تغییرات اقلیمی، نوسانات ناگهانی آبوهوایی، گرمایش زمین و بالا آمدن آب دریاهاست. پیشبینیها حاکی از آن است که حتی درصورت عملی شدن اقدامات و وعدههای کشورهای شرکتکننده در اجلاس پاریس، تا آخر قرن ۲۱ام زمین بین ۲.۷ تا ۳ درجه گرم خواهد شد. دانشمندان این عدد را همچنان خطرناک میدانند؛ برای اینکه زمین قابل زندگی کردن باشد نباید از ۲ درجه گرمتر شود. برای رسیدن به این هدف، از همین حالا، تمام زغالسنگهای جهان باید در زمین باقی بمانند. از این روست که بسیاری از تحلیلگران و فعالان محیط زیست تصمیمات وعده داده شده در این اجلاس را کافی نمیدانند.
در چنین بستری، شنیده شدن صداهای پیشروتر و حضور نهادهای مستقل و مردمی در برنامههایی به موازات نشست، مهم میشود. این تظاهراتها در نقاط مختلف جهان خواهان عدالت تغییرات اقلیمی هستند و نجات زمین از معرض نابودی را در گروی تغییرات بنیادین اقتصاد جهانی و شیوههای تولید و مصرف کنونی میدانند. قرار بود ۱۲ دسامبر تظاهرات عظیمی در شهر پاریس برگزار شود که اختتامیه همه برنامههای اعتراضی باشد، اما پس از کشتار هفته گذشته در پاریس و اعلام وضعیت اضطراری، دولت اولاند این تظاهرات را ممنوع کرد. دولت فرانسه مدعی است که قوای حفظ امنیت پاریس را در چنین شرایطی ندارد. نائومی کلاین در این یادداشت شکاف عمیق چنین منطقی را عیان میکند.
این عبارات در صفحه اول وبسایت یکی از سازماندهندگان تظاهرات جهانی اقلیمی نوشته شده است. «۳۵۰» یکی از سازمانهایی است که همراه دیگر گروهها و سازمانها به برنامهریزی دو هفته تظاهرات، راهپیمایی، تجمعات و برنامههای دیگر از آغاز تا پایان اجلاس سران تغییرات اقلیمی پرداخته است. قرار است روزهای ۲۸ و ۲۹ نوامبر، در ۱۵۰ کشور دنیا، ۲۱۷۳ برنامه مختلف برگزار شود.
۲۰ سال است که سران کشورها دور هم جمع میشوند تا در مورد خطرات تولید و انتشار بیرویه گازهای گلخانهای تصمیماتی اتخاذ کنند، اما تا کنون نه تنها از میزان تولید و سوخت کربن کاسته نشده که هر سال وضعیت زمین از سال پیش نگرانکنندهتر میشود. با این حال، امسال، شاید با سالهای گذشته فرق کند. پیامدهای احتمالی نشست دوازده روزه (۳۰ نوامبر تا ۱۱ دسامبر) تغییرات اقلیمی سران کشورها کمی امیدبخش به نظر میرسد. بعضی وعدهها پیش از اجلاس داده شده؛ اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۳۰ انتشار گازهای گلخانهای را ۴۰ درصد (به نسبت سال ۱۹۹۰) و آمریکا، تا سال ۲۰۲۵ انتشار این گازها را ۲۶ تا۲۸ درصد (به نسبت سال ۲۰۰۵) کاهش خواهند داد. چین، نیز به این قائله خواهد پیوست. اینها کشورهاییاند که نود درصد حجم تولید گازهای گلخانهای جهان را تولید میکنند و عدم توافق بینشان مانع بزرگی در پیشبرد معاهدههای بینالمللی بوده است. تدقیق و تعیین موعدی مشخص برای کاهش میزان تولید کربن، قدمی بزرگ در پیشگیری از نتایج فاجعهبار تغییرات اقلیمی، نوسانات ناگهانی آبوهوایی، گرمایش زمین و بالا آمدن آب دریاهاست. پیشبینیها حاکی از آن است که حتی درصورت عملی شدن اقدامات و وعدههای کشورهای شرکتکننده در اجلاس پاریس، تا آخر قرن ۲۱ام زمین بین ۲.۷ تا ۳ درجه گرم خواهد شد. دانشمندان این عدد را همچنان خطرناک میدانند؛ برای اینکه زمین قابل زندگی کردن باشد نباید از ۲ درجه گرمتر شود. برای رسیدن به این هدف، از همین حالا، تمام زغالسنگهای جهان باید در زمین باقی بمانند. از این روست که بسیاری از تحلیلگران و فعالان محیط زیست تصمیمات وعده داده شده در این اجلاس را کافی نمیدانند.
در چنین بستری، شنیده شدن صداهای پیشروتر و حضور نهادهای مستقل و مردمی در برنامههایی به موازات نشست، مهم میشود. این تظاهراتها در نقاط مختلف جهان خواهان عدالت تغییرات اقلیمی هستند و نجات زمین از معرض نابودی را در گروی تغییرات بنیادین اقتصاد جهانی و شیوههای تولید و مصرف کنونی میدانند. قرار بود ۱۲ دسامبر تظاهرات عظیمی در شهر پاریس برگزار شود که اختتامیه همه برنامههای اعتراضی باشد، اما پس از کشتار هفته گذشته در پاریس و اعلام وضعیت اضطراری، دولت اولاند این تظاهرات را ممنوع کرد. دولت فرانسه مدعی است که قوای حفظ امنیت پاریس را در چنین شرایطی ندارد. نائومی کلاین در این یادداشت شکاف عمیق چنین منطقی را عیان میکند.