ناسيوناليسم مدنی در نهادهای ليبرالی تجسم می‌يابد كه شهروندان بر پايه قوانين عقلانی مشترك، فارغ از قوميت يا مذهب خود، به آنها ملتزمند.
علی یونسی، مشاور رئیس جمهور در امور قومیت‌ها به تازگی در مورد لزوم برخورد با قوم‌گرایی زده صحبت کرده است. محسن مهدوی مزده، دانشجوی دکتری زبان‌شناسی در یادداشت زیر به برخی اشتباهات سخنان یونسی درباره زبان‌ها پرداخته، اشتباهاتی که در عرصه عمومی و سیاسی نیز رواج دارند. اشتباهاتی نظیر اینکه همه زبان‌های موجود در ایران را «لهجه‌هایی» از فارسی بدانیم.
گفته می‌شود که «آریایی‌ها» بعد از مهاجرتشان امپراتوری‌های بزرگی برپا کرده و دوران باشکوهی را رقم زدند. در ادامه متوجه می‌شویم که این شکوه و عظمت اکنون از دست رفته است. هر کس بر اساس دریچه‌ای که جهان نگاه می‌کند علتی برای «انحطاط» پیشنهاد می‌دهد. این روایت چطور به بخشی از فهم عامه و دانش عمومی تبدیل شد و چه نتایجی در زندگی ما دارد؟
ضیا ابراهیمی، استاد تاریخ خاورمیانه، نشان می‌دهد چه طور گفتمان آریایی امروز با وام گرفتن از ایدئولوژی‌های نژادپرستانه اروپایی از پاسخ به پرسش‌های اساسی درباره سیاست و جامعه ایران طفره می‌رود.
