طبقات میانی جامعه (هم سنتی و هم مدرن) و طبقه کارگر صنعتی (به ویژه کارگران صنعت نفت) بودند که در وقایع انقلاب حضور فعال داشتند. مهاجران بیکار بیشتر درگیر ضرورت‌های زندگی و آن نوع سیاستی بودند که «پیشروی آرام» خوانده می‌شود. محمدجواد عبدالهی، پژوهشگر تاریخ در کتاب «مواجهه با بیکاری در ایران (۵۶-۱۳۴۰) » نشان داده، با بسط مناسبات سرمایه‌داری در ایران مدرن، معنا و مفهومی تازه یافته و مصادیقش از دهه‌های ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ به این سو، به سرعت افزایش پیدا کرده است.
ابراهیم توفيق و همكارانش، در كتاب برآمدن ژانر خلقيات ايرانی، به واسازی گفتارهاي رايجی می‌پردازند كه خواه افواهی، خواه عامه‌پسندانه و خواه در ردای پژوهش‌های علمی می‌كوشند بگويند كه ما ايرانيان، چه خلق و خوهای - عموما- مذموم و ممدوحی داريم.
نيت اصلی كتاب «فوكو و ايران: انقلاب اسلامی پس از عصر روشنگری» بررسی روند شكل‌گيری و تحول مفهوم انقلاب به‌خصوص در ايران و ارزيابی نظريه‌ها در مورد انقلاب به‌طوركلی و انقلاب ايران به نحو اخص است تا نشان دهد كه چرا اين نظريه‌ها پاسخگوی تبيين درستی از انقلاب ايران نيستند.
ناسيوناليسم مدنی در نهادهای ليبرالی تجسم می‌يابد كه شهروندان بر پايه قوانين عقلانی مشترك، فارغ از قوميت يا مذهب خود، به آنها ملتزمند.
انتشار كتاب «پرورش ذوق عامه در عصر پهلوی» نوشته علی قلی‌پور با بحث درباره ابتذال و افت ذوق و سلیقه عمومی در فضای فكری- فرهنگی ما و از دیگر سو نگاه از بالا به فرهنگ عامه همزمان شده است. اما چطور آن نگاه از بالا در ساختار دولت به شكل سیاستگذاری‌های فرهنگی خودش را نشان می‌دهد و چگونه در دوران پهلوی اول این نگاه نخبه‌گرا همراه با پروژه دولت‌سازی می‌شود؟
حاکمیت یک ابژه مستقل از جامعه نیست. یک رابطه اجتماعی است که به همراه خودش پیامدهای اجتماعی در شکل‌گیری طبقات فرادست و فرودست جامعه دارد. منتقدان نولیبرالی دانستن برنامه‌های اقتصادی در ایران، حاکمیت را از جامعه منتزع می‌کنند و یک الگوی اقتصادی ارایه می‌دهند و می‌گویند در این الگوی اقتصادی چون این اجزا نولیبرالی نیست پس کل آن نولیبرالی نیست.
آبراهاميان با انتقاد از تصور متعارف درباره استبداد شرقي كه هم به بهترين شكل و هم به متعارف‌ترين شكل در كارهاي همايون كاتوزيان تجلي پيدا مي‌كند، مشخصا در سلطنت قاجارها نشان مي‌دهد كه شاهان قاجار مستبداني بدون ابزار استبداد بودند و برخلاف آن تصور رايج توانايي اعمال استبداد در پهنه‌اي كه امروز ايران خوانده مي‌شود را نداشتند.
اين روزها سرشت ساختار اقتصاد سياسي ايران موضوعي مناقشه برانگيز شده است. به ويژه در شرايطي كه تحريم و فشار اقشار مختلف جامعه به ويژه فرودستان و حقوق بگيران را در مضايقه گذاشته و همزمان شاهد آشكار شدن فسادهاي برخي از برخورداران هستيم. مخالفان خصوصي‌سازي و برنامه‌هاي آزادسازي اقتصادي، مشكل را از سياست‌هاي «نئوليبرالي» مي‌دانند كه به زعم ايشان بعد از پايان جنگ در برنامه كار دولت‌ها قرار گرفته و البته امروز با گذشت ۳۰ سال نتوانسته كارنامه قابل قبولي ارايه كند؛ در مقابل مدافعان بازار آزاد، مي‌گويند كه ساختار اقتصاد سياسي ايران هميشه دولتي بوده و آنچه منتقدان به عنوان بخش خصوصي مي‌نامند در واقع بخش شبه‌خصوصي يا به تعبير رايج اين روزها، «خصولتي» است. يوسف اباذري، جامعه‌شناس نام‌آشنا يكي از جدي‌ترين منتقدان خصوصي‌سازي اقتصاد ايران عصر روز پنجشنبه ۲۷ دي ماه جاري در موسسه پرسش با بحث از «آناتومي اقتصاد سياسي ايران» كوشيد به اين انتقادها پاسخ بدهد و بر ديدگاه خود مبني بر اولا نئوليبرال بودن اين ساختار و ثانيا ناكام بودن آن بعد از سه دهه تاكيد كرد. نكته قابل توجه اين نشست، حضور مراد فرهادپور، ديگر چهره نام‌آشناي چپ روشنفكري در ايران است كه از سال‌هاي دهه ۱۳۶۰ تا ميانه دهه ۱۳۸۰، به خصوص در نشريه تاثيرگذار ارغنون با اباذري همكاري و همفكري مي‌كرد، اما اين دو در سال‌هاي اخير با وجود مواضع كلي مشترك و اختلاف نظرهاي جزيي، كمتر با هم در مجامع عمومي حاضر مي‌شدند. ديگر اتفاق مهم اين نشست پر مخاطب و شلوغ، سخنراني رامين معتمدنژاد، اقتصاددان و استاد دانشگاه سوربن بود. معتمدنژاد، در سخنراني مفصل خود تلاش كرد ضمن نقد كلي اقتصاددانان از طفره رفتن در نقد سرمايه‌داري از منظر يك اقتصاددان، تحولات معاصر اقتصادي ايران در پهنه بين‌المللي را ارزيابي كند. او در پايان گفتارش با تاكيد بر اينكه ارزش حاكم بر زندگي ما از صدر تا ذيل سوداگري و پول است، گفت: «سرمايه‌داري ايراني در شكل انحصاري و در محتوا بانكي است. يك سرمايه‌داري مركانتيل نه مركانتيليستي به معناي قرن هجدهمي، بلكه به اين معنا كه در اين سرمايه‌داري پول در مدارهايي مي‌چرخد و از روي آنها ليز مي‌خورد و خودش را بيشتر و بيشتر مي‌كند».
گفتگو با بهرنگ صدیقی درباره چیستی جامعه‌شناسی مردم‌مدار و نسبت آن با «مردمان»، جامعه‌شناسی آکادمیک و ساختارهای قدرت.
