چند ماه پیش پاریس را وحشت فرا گرفت. علاوه بر خود فاجعه، آنچه ترس را چند برابر میکرد، حمله داعش از داخل فرانسه بود، نه آنسوی مرزها، در سرزمینی کماهمیت؛ این بار داعش در چند قدمی بود. اکنون فرانسه رویکرد هر چه بیشتر امنیتی شدن را پی گرفته است. حتی زمزمههای وجود دارد مبنی بر اینکه وضعیت اضطراری استثنایی و موقت، وضعیتی دائمی شود. همه اینها یعنی فشار بیشتر به کسانی که میتوانند دشمن محسوب شوند؛ مسلمانان فرانسوی و عربتباران فرانسوی. اما زندگی برای یک فرانسوی عربتبار در شهر پاریس چگونه است؟ چه مناسبات سیاسی و اقتصادی بر او حاکم است؟ و چه رابطهای میان این مناسبات و اقبال داعش در فرانسه را میشود ترسیم کرد؟ به منظور درک بهتر بستر وقایع پاریس و موقعیت و تجربه فرانسویان عربتبار مصاحبهای با سارا معزوز ترتیب دادیم. سارا معزوز به مدت سه سال در مرکز کاریابی نوجوانان و جوانان پاریس مطالعه میدانی انجام داده و به درگیریها و مسائل اخلاقی و عاطفی موجود در رابطه بین جوانان، اکثرا از طبقه مهاجر و کارگر، و مشاورانشان پرداخته است. او اکنون در آلمان دوره فوق دکتری خود را میگذراند و مشغول تحقیق در مورد شهروندان دو تابعیتی است.
بیانیههایی که درباره جنگ با داعش میبینیم، تعجب برانگیزند. تمام ابرنقدرتهای جهان در برابر گروهکی مذهبی قرار گرفتهاند که منطقهای کوچک و صحرایی را کنترل میکند. البته منظور این نیست که نباید بیچونوچرا داعش را نابود کنیم. اما زمان آن رسیده که سوالاتی جدی را مطرح کنیم: چطور ممکن است داعش برقرار بماند؟
این که داعش از کجا آمده و چه میخواهد پرسشی است که هر شخص ویا گروهی بر اساس نوع نگاهش به جهان به آن پاسخ میدهد. یکی از پاسخهای معمول به خصوص در رسانههای جریان اصلی اروپا و آمریکا، تعریف داعش به عنوان آنتیتز و دشمن «تمدن غرب» است. این نگاه که کل ارزشهای تمدنی را چیزی منحصر به ذات تمدن غربی میداند ریشهای تاریخی دارد. فهم جهان به صورت دوگانه تمدن و توحش و قرار دادن هر آنچه که در تاریخ تمدن غرب نیست به عنوان بخشی از توحش، روایتی خطی از تاریخ انسان ارایه کرده و همواره دستآویز دیگریستیزی و فاشیسم بوده است. این یادداشت به عوارض فهم داعش به عنوان دشمن تمدن غربی اشاره کرده و تعمیم آن به کلیت خاورمیانه را نقد میکند.
سوریه و عراق کماکان در آتش جنگی میسوزند که یکی از بازیگران اصلی آن داعش است. ائتلاف بینالمللی راهاندازی شده توسط آمریکا علیه داعش، تاکنون موفق به متوقف کردن جنایات داعش نشده است. پاسخ به این سوال که هزینههای جنگی داعش از کجا تامین میشود، شاید بتواند به روشنتر شدن صحنه نبرد کمک کند. پیش از این گزارشهایی در خصوص خرید نفت داعش توسط ترکیه منتشر شده است. ترکیهای که خود بهعنوان عضوی از ناتو، از اعضای ائتلاف بینالمللی به رهبری آمریکا علیه داعش به شمار میرود. گزارش زیر نشان میدهد که تسلط داعش بر میادین نفتی سوریه و نیاز بازارهای داخلی این کشور به نفت چگونه به ادامه حیات داعش یاری میرساند.
انتخابات زودهنگام مجلس ترکیه در حالی برگزار میشود که ترکیه پس از انتخابات ژوئن گذشته، روزهای خونینی را پشت سر گذاشته است. انتخاباتی که در آن حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP ) موفق به کسب کرسیهای لازم برای تشکیل دولتی غیرائتلافی نشد و حزب دموکراتیک خلقها با کسب حدود ۱۳ درصد آرا توانست برای اولینبار به مجلس ترکیه راه پیدا کند. بسیاری، این تحولات خونین را به شکست AKP در انتخابات مربوط میدانند و برآنند که داوود اوغلو و اردوغان با ایجاد فضای امنیتی در ترکیه، قصد دارند فضا را بر کردها تنگ کرده و بدین ترتیب آنها را از رسیدن به قدرت در مجلس باز دارند. فضایی که در آن صدها شهروند عادی کشته شده و شیوه مواجه دولت ترکیه نیز، نشانی از برخورد جدی با عوامل انفجارها ندارد و همین امر به شائبه دست داشتن دولت در این وقایع دامن زده است. یادداشت زیر نگاهی انداخته است به سیر تحولات مابین دو انتخابات و روزهای پیش رو در ترکیه.