اندیشه انتقادی

نویسنده: تری ایگلتون | اسلاوی ژیژک، فیلسوف و نظریه پرداز  اسلاوینایی، در طول ده سال اخیر از تاثیر گذارترین چهره‌های اندیشه در جهان بوده است در عین حال که میزان نفود و تاثیرگذاری او به صورت غریبی از کشورهای توسعه یافته گرفته تا کشورهای در حال توسعه به هیچ وجه قابل انکار نیست، همیشه با مناقشه و جنجال­ها و حتی به باور گروهی رسوایی­ها و سر و صداهای تبلیغاتی همراه بوده است. امروز اما، به رغم تمام موافقت­ها یا مخالفت­هایی که می‌توان با شخصیت فردی ژیژک و نحوه  ورود او  به عرصه عمومی و طرح نظریاتش داشت،  نمی­توان  منکر تاثیر گزاری این افکار بود. اغلب مخالفان ژیژک بیشتر از آنکه به نقد نظرات او بپردازند  به جنبه جنجالی بودن شخصیت او پرداخته­­اند و بر این امر تاکید کرده­اند که ژیژک بیشتر یک  پدیده ناشی از مد و فخر فروشی علمی است تا یک پدیده واقعا مهم و  پایدار فکری.  ژیژک  نقشی انکار ناپذیر در  مبارزه جهانی با سیاست‌های ویرانگر نولیبرالی داشته است و از این گذشته نفوذ فکری او را در میان نه تنها اقشار روشنفکر جامعه بلکه افکار عمومی حتی با لاکان نیز نمی‌توان مقایسه کرد و این نفوذ بیشتر او را در رده ستارگان سینمایی قرار داده است  و همین امر نیز بسیاری از اندیشمندان را نسبت به وی بدبین کرده و می کند. با وصف این، باید پذیرفت که  ژیژک چه به دلیل نظریاتش و چه به دلیل  پی‌آمدهای این نظریات که امروز در هزاران کتاب و مقاله و نوشته  علمی و مطبوعاتی و سایت‌های  فلسفی و اجتماعی و غیره، دامن زده است، به احتمال زیاد نامی­ است که در تاریخ تفکر دوران ما باقی خواهد ماند. انتشار آخرین کتاب­های ژیژک اما خون تری ایگلتون، نظریه­پرداز و منتقد ادبی بریتانیایی را به جوش آورده است. او که پیش از این هم نقدهای تندی بر آثار ژیژک نوشته، این بار هم با انتشار نقدی بلند بالا در هفته گذشته در نشریه گاردین، ژیژک را دیوانه­ای پرسر و صدا خواند که مدام از کتاب­های خودش دزدی می­کند و دیگر حرف تازه­ای برای گفتن ندارد.