تبعیض در همه چیز حتی در سرویس بهداشتی
کارگران پیمانکاری پارس جنوبی می‌گویند: تبعیض را که از میان برنداشته‌اند، سابقه و مهارت ما را که به هیچ گرفته‌اند؛ لااقل از سطح حقوق و دستمزدهایمان کم نکنند؛ چرا هر چندماه یکبار مسئولان یاد نیروهای پیمانکار نفت می‌افتند اما باز خیلی زود، آبها از آسیاب می‌افتد و ما را فراموش می‌کنند؟
قانونِ «کار یکسان- مزد یکسان» که ناظر بر یکسان‌سازی شرایط شغلی گروه‌های مختلف در یک محیط ثابت است، توسط دستورالعمل‌ها و بندهای قانونی بسیاری تاکید شده است؛ فقط چند نمونه از این الزامات قانونی، فهرست‌وار از این قرار است:
دستورالعمل شماره (۳۶) روابط کار در اجرای ماده (۳۸) و تبصره یک ماده (۴۹) قانون کار و مقاوله نامه شماره (۱۰۰) سازمان بین‌المللی کار.
قانون چه می‌گوید؟
در همه این بندهای قانونی، برابرسازیِ شرایط شغلی کارگران شاغل در یک محیط ثابت که در عرف روابط کار در اصطلاح به آن «کارگاه» می‌گویند، یک الزام است؛ بر این اساس، نباید کارگر قرارداد مستقیم یا رسمی در یک کارگاه از کارگر ارکان ثالث یا پیمانکاری بیشتر حقوق و دستمزد بگیرد. همه شرایط شغلی باید یکسان و مشابه باشد؛ حتی اگر طرح طبقه‌بندی لازم الاجراست و به اجرا گذاشته می‌شود، باید برای همه گروه‌های شغلی و همه رسته‌های کارگری، یکسان و مشابه اجرا شود. اما مساله اینجاست که هیچ کدام از این دستورالعمل‌های الزام‌آور در عمل اجرا نمی‌شود؛ ما شاهد تبعیض بسیار به خصوص در صنایع کلیدی نفت و گاز هستیم؛ کارگران پیمانکاری پارس جنوبی، از مزایای کارگران رسمی محرومند و انتظار آن‌ها برای بهبود اوضاع در سال ۹۹ یا اینکه نمایندگان مجلس یازدهم قدمی در جهت حل مشکلات و تبعیض حاکم بردارند، تا امروز که در آخرین ماههای این سال هستیم، بی‌ثمر مانده و به جایی نرسیده است.
نکته اینجاست که نه تنها حذف پیمانکاران از پروژه‌های نفت و گاز، علیرغم پروپاگاندای نمانیدگان مجلس در ادوار مختلف تا امروز جامه عمل نپوشیده، بلکه حقوق مسلم کارگران پیمانکاری که جزو اولین و بدیهی‌ترین حقوق شغلی هستند، با بی‌توجهی کارفرمایان پیمانکار و سازمان‌های پیمان دهنده (یا همان کارفرمایان مادر) مواجه شده و زیر پا گذاشته شده است.
یکی از این حقوق مسلم، اجرای طرح طبقه بندی مشاغل، یعنی تنها طرح قانونی روابط کار برای رفع استثمار و بهره‌کشی از کار دیگری است؛ علیرغم ده سال انتظار، هنوز طبقه بندی مشاغل برای پیمانکاری‌های پارس جنوبی اجرایی نشده است.
ماده ۴۹ قانون کار می‌گوید: به منظور استقرار مناسبات صحیح کارگاه یا بازار کار در زمینه مزد و مشخص بودن شرح وظایف و دامنه مسئولیت مشاغل مختلف در کارگاه، کارفرمایان مشمول این قانون موظفند با همکاری کمیته طبقه‌بندی مشاغل کارگاه و یا موسسات ذی صلاح طرح طبقه‌بندی مشاغل را تهیه کنند و پس از تایید وزارت کار و امور اجتماعی به مرحله اجرا درآورند.
حال چگونه است که کارگران فنی و متخصص پیمانکاری در پارس جنوبی از این حق بدیهی محروم مانده‌اند؛ بهتر است به سراغ وعده‌های اجرایی شدن طرح طبقه‌بندی در عسلویه و کنگان برویم.
مسئولان چه وعده‌هایی داده‌اند؟
در فرودین ماه سال جاری اعلام شد بر اساس بخشنامه ضوابط جدید پرداخت کارکنان مشاغل پیمانکاری ابلاغی توسط وزیر نفت، طرح طبقه بندی مشاغل از اول فروردین ماه ۹۹ ویژه کارکنان پیمانکاری نفت اجرا خواهد شد.
اما در چند ماه آغاز سال، کار به جایی نرسید؛ مجدداً چند ماه بعدتر، وزیر نفت دوشنبه، سوم شهریورماه پس از آیین بهره‌برداری رسمی از طرح‌های ملی وزارت نفت در جمع خبرنگاران درباره دستورالعمل بهبود وضع معیشت کارگران و کارکنان پیمانکاری توضیح داد: به‌تازگی طرح طبقه‌بندی مشاغل ازسوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ابلاغ شده است. چهار کارگروه باید در چهار شرکت اصلی تشکیل شود، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تشکیل این کارگروه‌ها موافقت کرد و از این بابت از آن‌ها تشکر می‌کنیم. با تشکیل این کارگروه‌ها طرح طبقه‌بندی مشاغل نیروهای کارگری پیمانکارها اجرا می‌شود و حقوق دریافتی بهبود می‌یابد.
به این تاکیدات باید اصرار نمایندگان مجلس برای بهبود معیشت پیمانکاری‌های نفت را بیفزاییم اما علیرغم همه این اظهارات و تاکیدات، گروهی از کارگران پیمانکاری تعمیرات در پارس جنوبی به ایلنا می‌گویند: ده ماه است منتظریم اما خبری از اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل نیست!
کارگران چه می‌گویند؟
یکی از این کارگران می‌گوید: الان ده ماه هست که قرار شده طرح طبقه‌بندی مشاغل اجرا بشود ولی هنوز اجرا نشده و کسی هم جوابگو نیست. اجرای این طرح، هر روز عقب می‌افتد؛ این در حالیست که گرانی و تورم بیداد می‌کند و هزینه‌های زندگی برای کارگران پیمانکاری پارس جنوبی، کمرشکن شده است. چون طرح طبقه‌بندی به درستی اجرایی نشده، سابقه کار و تخصص ما پیمانکاری‌ها برابر با هیچ است؛ الان کسی که ۱۰ سال سابقه تعمیراتی دارد با کسی که ۴ سال پیش آمده سر کار، در پایه حقوق فقط ۲۰۰ یا ۳۰۰ هزار تومان اختلاف دارد.
به گفته کارگران، نه تنها طرح طبقه بندی با مشارکت کارگران اجرایی نشده، بلکه طرح ناقصی به نام «یکسان‌سازی» در برخی از فازهای پارس جنوبی اجرایی شده که طی آن، از پایه حقوق یا مزایای مزدی کارگران کسر کرده‌اند و باز وعده داده‌اند که با اجرای طرح طبقه‌بندی، همه چیز اصلاح می‌شود.
کارگران پیمانکاری پارس جنوبی می‌گویند: مشکل ما تنها عدم اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل نیست؛ تبعیض و تفاوت در شرایط کار و حقوق، بیش از هر چیز دیگر آزاردهنده است؛ ابتدای بحران کرونا، کارگران پیمانکاری را ۱۴-۱۴ کردند و لااقل ما هم مثل رسمی‌ها توانستیم چندماه اول بحران، نصف ماه را کنار خانواده‌هایمان باشیم اما بحران که فروکش کرد و استان بوشهر که از وضعیت قرمز خارج شد، این مزیت را نیز از ما گرفتند؛ اکنون دوباره بسیاری از کارگران پیمانکاری پارس جنوبی با سیستم ۲۰-۱۰ کار می‌کنند یعنی در هر ماه، فقط ده روز آف و تعطیلی دارند.
یک کارگر پیمانکاری دیگر می‌گوید: یکی از مشکلات و اعتراضات، همین ۱۴-۱۴ شدن نیروهاست؛ به خاطر آلودگی هوا که در عسلویه بیداد می‌کند، ۲۰ روز ماندن در منطقه بسیار خطرآفرین است؛ اکثر نیروهای پارس جنوبی هر کدام از شهرهای مختلف به اینجا می‌آیند و با سیستم ۲۰-۱۰ عملاً وقتی برای بودن کنار خانواده ندارند؛ در عین حال، به دلیل شلوغی و تجمع بسیار در کانکس استراحت، اتوبوس و خوابگاه، احتمال انتقال کرونا افزایش می‌یابد و اگر یکی آلوده شود، همه می‌گیرند.
این کارگران از تبعیض میان خودشان و رسمی‌ها، درد دل بسیار دارند: «سرویس‌دهی، کانکس استراحت، غذا، همه برای پیمانکاری‌ها در حد صفر. به‌رغم بحران کرونا، هنوز هم غذا را «دست به دست» به دست نیروی پیمانکار می‌رسانند، ضمن اینکه غذا هیچ گونه کیفیتی ندارد. این در حالیست که یک نیروی رسمی با ۵ سال سابقه، حدود ۱۵ میلیون تومان می‌گیرد (یک پیمانکاری با همین سابقه حدود ۵ میلیون یا ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌گیرد) و همه خدمات رفاهی رسمی‌ها و سرویس دهی و اتاق استراحت آن‌ها با ما فرق می‌کند. توی همه چیز تبعیض است، حتی سرویس بهداشتی! »
حالا کارگران پیمانکاری پارس جنوبی که علیرغم تاکید قانون، از حق و حقوق اولیه و بدیهی خود به خصوص از قانونِ «کار یکسان- مزد یکسان» محروم مانده‌اند، نه تنها پیگیر حقوق خود هستند بلکه واهمه بدتر شدن اوضاع را نیز دارند؛ ده ماه از زمانی که قرار بوده طرح طبقه‌بندی اجرایی شود، گذشته اما مسئولان هنوز به صرافت اجرای این طرح نیفتاده‌اند؛ در این شرایط، کارگران می‌گویند: تبعیض را که از میان برنداشته‌اند، سابقه و مهارت ما را که به هیچ گرفته‌اند؛ لااقل از سطح حقوق و دستمزدهایمان کم نکنند؛ چرا هر چندماه یکبار مسئولان یاد نیروهای پیمانکار نفت می‌افتند اما باز خیلی زود، آبها از آسیاب می‌افتد و ما را فراموش می‌کنند؟