سهم ایران از رسوایی بانکی اخیر در سوییس چقدر است؟

اوایل این هفته اسنادی فاش شد که نشان داد شعبه سوئیس بانک بزرگ اچ‌اس‌بی‌سی حساب‌های هزاران مشتری را به نحوی مدیریت می‌کرده است که دارایی‌های آنها مخفی بماند. این پنهانکاری بانکی در خدمت فرار مالیاتی، پولشویی و اعمالی نظیر آن بوده است. اچ‌اس‌بی‌سی طی این پروسه پول‌های به اصطلاح “کثیف” مشتریان خود را، که از طرق غیرقانونی به دست آمده‌ و یا مالیات درآمدی آنها پرداخت نشده، با پول‌های “تمیز” و غیر قابل ردیابی جایگزین می‌کرده است.

حجم کل پولی که شاخه سوییس اچ‌اس‌بی‌سی برای مشتریان ثروتمندش پنهان می‌کرده به ۱۲۰ میلیارد دلار می‌رسیده است.

از ایران چیزی حدود ۱.۵ میلیارد دلار در حساب‌هایی در این بانک بوده است. گفتنی است که اچ‌اس‌بی‌سی برای مخفی نگه داشتن هویت مشتریان خود برای برخی از آنان از اسم‌هایی شبیه کاپیتان هادوک و نقاش استفاده می‌کرده است.

از میان مشتریان اچ‌اس‌بی‌سی در سوییس ۵۷۳ نفر از آنها ایرانی بوده‌اند یا رابطه مستقیمی با اقتصاد ایران داشته‌اند.

این افراد روی هم رفته ۱۱۳۲ حساب بانکی در اچ‌اس‌بی‌سی سوییسی داشته‌اند.

بالاترین دارایی یک ایرانی در اچ‌اس‌بی‌سی سوییس ۲۵۴.۷ میلیون دلار بوده است. البته اکثریت غالب ایرانیان دارنده حساب در این بانک چیزی کمتر از یک میلیون دلار پول در آن داشته‌اند.

گرچه تعداد حساب‌های بانکی ایرانیان در اچ‌اس‌بی‌سی در سال ۱۹۸۸ حدود ۵۰ تا بوده، اما در سال ۲۰۰۶ ۳۰۰ حساب فعال با مشتری ایرانی در این بانک وجود داشته است.

مقایسه کشورهای مختلف نشان می‌دهد که اتباع سوییس بیشترین پول را در این بانک داشته و ۳۱ میلیارد دلار در آن نگه می‌داشتند.

پس از سویسی‌ها اتباع انگلستان با ۲۱.۷ میلیارد، ونزوئلا با نزدیک ۱۵ میلیارد و آمریکا با ۱۳.۴ میلیارد بیشترین پول را در این بانک پنهان می‌کرده‌اند.

با مقایسه سهم ایران و آمریکا در این رسوایی بانکی خواهیم دید که اقتصاد بیش از ۱۶ تریلیون دلاری آمریکا که بیشتر از ۵۰ برابر اقتصاد ایران است، تنها ۹ برابر ایران در این بانک پول داشته است. این یعنی اقتصاد ایران در مقایسه با آمریکا و نسبت به حجمش ۵ برابر بیشتر در این پنهان‌کاری سهم داشته است.

البته این در شرایطی است که به خاطر تحریم‌ها نقل و انتقالات مالی از ایران به دشواری صورت می‌گیرد .

در حالی از ایران یک و نیم میلیارد دلار پول در این یک بانک به خصوص در سوییس نگهداری می‌شده است که تولید ناخالص ملی  ایران در یک سال چیزی حدود ۳۸۰ میلیارد دلار است.

قابل توجه است که در سوییس نزدیک به ۵۰ بانک بین‌المللی دیگر مانند شاخه سوییسی اچ‌اس‌بی‌سی فعالیت می‌کنند  که میزان دارایی‌های ایرانی‌ها در آنها معلوم نیست.

پیش از این در مواردی همانند اختلاس سه میلیارد دلاری از بانک صادرات ایران صحبت از این بود که بخش بزرگی از مبلغ اختلاسی از ایران خارج شده است.

این اطلاعات توسط هرو فالچینی کارمند سابق اچ‌اس‌بی‌سی، به رسانه‌ها درز داده شده است. فالچیانی در حال حاضر مشاور حزب رادیکال اسپانیایی پودموس در امور مالیاتی است. او که به ادوارد اسنودن بانک‌ها معروف شده، هم‌اکنون به طور مخفی در فرانسه زندگی می‌کند و در سوییس به دلیل این پرونده تحت تعقیب است.

فالچیانی در مورد بانک‌ها در مصاحبه با اشپیگل می‌گوید: «وقتی جوان‌تر بودم گمان می‌کردم کار بانک‌ها محافظت از دارایی افرادی است که نگرانی‌های مشروعی بابت دارایی‌های خود دارند همانند ترس از حکومت‌های کمونیستی. اما با گذشت زمان متوجه شدم بانک‌هایی همانند اچ‌اس‌بی‌سی به ضرر جامعه و از طریق کمک رساندن به ثروتمندان برای پولشویی و فرار از مالیات کسب سود می‌کنند.”