فوتبالیست‌های زن افغان
از بازی در خیابان تا حضور در ورزشگاه
«زنان و طبقه اناث را به چشم حقارت می بینند... فدراسیون فوتبال،عزت لازم را برای یک بانو ندارد... در طول مسیر از گزند حرف و دست درازی مردان در امان نیستیم». این تنها گوشه ای از سخنان برخی از اعضای سابق و کنونی تیم ملی فوتبال زنان افغانستان است. در پس هر کدام از این گلایه ها مسایل عمیق تری وجود دارد که زنان ورزشکار افغان، به دلایل قوانین سنتی و اسلامی سختگیرانه حاکم بر فضای اجتماعی افغانستان کمتر به آن می پردازند.
«دختران من در تیم ملی فوتبال در رفت و آمد مورد آزار و اذیت خیابانی قرار می گیرند. حتی ما نمیدانیم وقتی صبح ازخانه بر میآییم آیا شب به خانه هایمان باز می گردیم یا نه.»
سرمربی تیم ملی زنان افغاستان
درکنج کوچه پس کوچه های خاکی محله «مرادخانی» کابل و به دور ازنگاه مردان، دختران علاقه مند به فوتبال زیر نظر مدینه عزیزی، عضو سابق تیم ملی فوتبال زنان افغانستان تمرین می کنند و آرزوهای بزرگی در سر دارند.
هرچند این دختران جوان موانع بزرگی را برای تمرین فوتبال از سر راه برداشته اند اما نگرانی اصلی آنها اذیت و آزارسیستماتیک علیه زنان در ورزش افغانستان است.
مدینه عزیزی، عضو سابق تیم ملی فوتبال زنان افغانستان که بیش از چهار سال در این تیم توپ زده و بهترین گل زن این تیم هم بوده است، ازجمله زنانی فوتبالیستی است که معتقد است فدراسیون فوتبال افغانستان «احترام» لازم را برای خانم ها مهیا نکرده است.
مدینه که حالا یک سال است از تیم ملی فوتبال زنان جدا شده است می گوید: «من به صورت غیرعادلانه از تیم ملی اخراج شدم ولی کوتاه نیامدم و این مساله را پیگیری کردم. اما متاسفانه من به دلیل همین پیگیری ها و دفاع از حقوق خود، مورد تهمت های غیراخلاقی قرار گرفتم.”
به گفته مدینه در یکسال گذشته لیستی ۹ نفره از برخی از اعضای تیم ملی زنان فوتبالیست تهیه شد و همه آن لیست ۹ نفره از تیم خط خوردند و علت اصلی این مساله جواب رد این زنان به درخواست های غیراخلاقی معدودی از مردان در فدراسیون فوتبال افغانستان بوده است. او می گوید: «فضا از این قرار است که اگر به برخی درخواست ها جواب رد بدهی، فضا را چنان برایت سخت خواهند کرد و بهانه تراشی ها شروع خواهد شد که خود به خود زمینه فعالیت در تیم ملی برایت باقی نمی ماند».
مدینه که همراه با برادران و دوستان برادرش در کوچه های تهران فوتبال بازی کرده، بر این باور است که اراده ای جدی برای تقویت ورزش حرفه ای زنان در افغانستان وجود ندارد.
هر چند فدراسیون فوتبال افغانستان این اتهامات را به شدت رد کرده و گفته است که افراد سودجو در پشت این اتهامات قرار دارند و فدراسیون اعاده حیثیت خواهد کرد اما پس از اینکه فیفا، دادستان کل و محمد اشرف غنی، رییس جمهورافغانستان به این مساله ورود کرده اند، این مساله ابعاد جدید و جدی تری به خود گرفته است.
«مردم دخترانی را که ورزش می کنند به چشم حقارت می بینند»
نیلاب محمدی عضو جوان تیم ملی زنان افغانستان را در زمین تمرین این تیم در فدراسیون فوتبال افغانستان ملاقات کردم. او چهار سال است که در تیم ملی توپ می زند و می گوید که فوتبال یک بازی اجتماعی است که می تواند همه افراد از هر گروه سنی و قوم را دور هم جمع کند و برخی مسایل قومی در افغانستان را به حاشیه براند.
او با اشاره به مشکلات و ناامنی های اجتماعی برای زنان ورزشکار در افغانستان می گوید: «کشور ما سنتی است و مردم دخترانی را که ورزش می کنند به چشم حقارت می بینند. آنها معتقدند ورزش برای زنان لازم نیست. زندگی برای ما آسان نیست و من تصمیم گرفتم با کسانی که به ما با دیده تحقیر نگاه میکنند مبارزه کنم. ما در قرن ۲۱ هستیم و دیگر نمی خواهیم در زیرچادری زندگی کنیم.»
هرچند افغانستان همچنان ساختار سنتی فرهنگی خود را حفظ کرده اما نمی توان از برخی منافذ تنفسی فرهنگی که بعد از سقوط طالبان در این کشور به وجود آمده چشم پوشی کرد. اینکه به لحاظ قانونی زنان اجازه ورود به ورزشگاه ها را دارند یکی از آن موارد است. این امتیازی است که زنان در کشورهای همسایه افغانستان همچنان از آن محروم هستند و برای به دست آوردن این حق مسلم، تلاش می کنند.
با این همه مساله اصلی برای زنان ورزشکار و اعضای تیم ملی فوتبال زنان افغانستان همچنان امنیت در ابعاد متفاوت آن است.
علی جواد عطایی سرمربی تیم ملی زنان افغاستان هم در این باره می گوید: «دختران من در تیم ملی فوتبال، به سختی خانواده های خود را برای تمرین فوتبال قانع کرده اند.آنها در رفت و آمد مورد آزار و اذیت خیابانی قرار می گیرند. حتی ما نمیدانیم وقتی صبح ازخانه بر میآییم آیا شب به خانه هایمان باز میگردیم یا نه».
