کلیات لایحه اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی در مجلس مصوب شد؛ این لایحه اما ابهاماتی دارد که بر چگونگی اجرای آن تاثیرگذار خواهد بود.
شاید عجیب به نظر برسد که هنوز در برخی نقاط ایران، اصلی‌ترین خواسته مردم داشتن شناسنامه و هویت ایرانی باشد. تعداد چنین افرادی در استانی مثل سیستان و بلوچستان زیاد است. مریم سال‌ها برای گرفتن شناسنامه بین ادارات دولتی سرگردان بوده و حالا به گفته خودش بدون شناسنامه زندگیش در حال متلاشی شدن است.
استثنا قائل شدن در اجرای قوانین تبعیض آمیز، نه تنها منجر به رفع تبعیض و داشتن گامی به سوی عدالت جنسیتی نمی‌شود، که با حساسیت زدایی از آن قوانین، استمرار حیات آنها را بیش از پیش تضمین می‌کند.
مجلس طرح اعطای تابعیت به فرزندان مادران ایرانی را رد کرد. مخالفان این طرح در مجلس اظهار کردند که تصویب این طرح موجب افزایش و «استمرار مهاجرت‌هاي بسياري از كشورهاي افغانستان، پاكستان و بنگلادش»، «تشویق بی‌قانونی» و «خطر پذیری مرزها» خواهد شد. این در حالی است که طبق گفته سخنگوي كميسيون اجتماعي مجلس بر اساس آمارهای سال ۸۵ در حدود ۲۰۰ هزار نفر فرزند از مادران ايراني و پدران غيرايراني در ايران زندگي می‌کرده‌اند و برآورد می‌شود که شمار این افراد امروز به يك ميليون نفر رسيده است. این جمعیت یک میلیون نفری قادر به ادامه تدریس، بهره‌مندی از بیمه، کار رسمی و استفاده از قانون کار نیستند و حتی نهادهایی مانند کمیته امداد و بهزیستی نیز از ارائه خدمات به آنها خودداری می‌کنند. در متن زیر روایت روزنامه «اعتماد» از زندگی دو مادر که فرزندان‌شان مشکل تابعیت دارند و کودکی بی‌شناسنامه را می‌خوانید.
