«فکهای خزری در سواحل ایران امنیت ندارند»
به گفته مدیر مرکز حفاظت فک خزری «فکهای خزری با سواحل ایران خداحافظی کردهاند چون در ایران منطقه امنی نمیبینند؛ و حجم آسیب عوامل انسانی به سواحل آنچنان زیاد بوده که فکها نمیتوانند در ایران قلمرو ساحلی داشته باشند». طی قرن گذشته جمعیت فکهای خزری از یک میلیون و ۲۰۰ هزار به کمتر از صد هزار قلاده رسیده است و براساس سرشماریها، در سال ۲۰۱۷ جمعیت آنها حدود ۷۰ هزار قلاده عنوان شده است.
مهر ماه امسال صیادان محمودآباد، بابلسر، بندرکیاشهر و چند شهر دیگر بیش از ۴۰ لاشه فک خزری را در ساحل پیدا کردند؛ در آن زمان احتمال مرگ آنها بر اثر مانور نظامی کشورهای آذربایجان، ترکیه و پاکستان از همه پررنگتر بود.
امیر صیاد شیرازی، مدیر مرکز حفاظت فک خزری ایران گفته «احتمال مانور نظامی هرگز از سوی سازمان دامپزشکی به صراحت اعلام نشد و البته کشور آذربایجان هم با وجود مکاتبات وزارت امور خارجه ایران پاسخی به این مرگ و میر نداد».
شیرازی با بیان این که در کشورهای اطراف خزر در همان بازه زمانی چنین اتفافی رخ نداده گفته «فقط در سواحل ایران چنین چیزی بوده. البته مشاهده این تلفات از محدوده استان گیلان شروع شد و تا سواحل شهر جویبار ادامه داشت و در نیمه شرقی تلفاتی دیده نشده است. در نتیجه شک اصلی ما بر مانور نظامی است».
علاوه بر شکار، اصلیترین مواردی که فک خزری را به سمت انقراض میبرد، صنایع حاضر در مناطق ساحلی، فاضلاب، پساب و سمومی است که از محیط شهری وارد رودخانه میشود؛ به گفته شیرازی سموم کشاورزی که در ایران استفاده میشود و باعث آلودگی خزر شده، در دنیا منسوخ شده و در ایران از طریق آبهای زیرزمینی به دریای خزر وارد میشوند و باعث کاهش نرخ باروری فکهای خزری شده است.
اوایل دهه نود قرار بوده که در میانکاله مازندران و پارک ملی بوجاق گیلان مرکز امداد و نجات فکهای خزری ایجاد شود اما این مقام مسئول خبر داده که هیچ بودجهای برای فعالیت در اختیار نداشتهاند.
پیشتر مدیر مرکز درمانی و تحقیقاتی فک هلند در سفری که به ایران داشت هشدار داده بود «اگر وضعیت به همین شکل پیش رود و کشورهای همسایه خزر نتوانند به یک ساز و کار مناسب و همکاری منطقهای برای نجات فکها دست یابند، چندان دور از انتظار نیست که همین جمعیت باقیمانده نیز تا ۱۰ سال آینده کاملاً از بین برود».