مسئولان، معلولان را «سربار» میدانند
معاون توانبخشی سازمان بهزیستی گفته «هزینههای بالاسری که نگهداری یک فرد دارای معلولیت برای خانواده و همچنین برای جامعه ایجاد میکند بسیار زیاد است. البته ما در حال حاضر هم نمیتوانیم همین مقدار را برای افراد دارای معلولیت پرداخت کنیم.»
محمد نفریه درباره هزینههای نگهداری یک فرد دارای معلول برای خانواده و جامعه گفته «معلولیت افراد در یک خانواده هزینههای سرباری به خانوادهها وارد میکند که واقعا طاقتفرساست.»
طرح جوانی جمعیت پس از کش و قوسهای فراوان به تصویب مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان رسید. این طرح در روزهای اخیر نیز توسط رییس مجلس به دولت ابلاغ شد اما در بندهایی از این طرح درباره غربالگری جنین و محدودیت در توزیع اقلام پیشگیری مواردی مطرح شده که منتقدان بسیاری دارد.
برای نمونه عضو کمیته کشوری مبارزه با ایدز هشدار داده که محدودیت استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری در طرح جوانی جمعیت، موجی از بیماریهای مقاربتی و ایدز را ایجاد خواهد کرد.
فارغ از نقدهای مختلف به طرح جوانی جمعیت، ادبیات و رویکرد برخی منتقدان طرح، به ویژه در مخالفت با حذف غربالگری، گاه به شدت معلولستیزانه و غیرانسانی است. نمونه واضح این نگاه را میتوان در سخنان معاون توانبخشی سازمان بهزیستی دید که معلولان را «سربار» جامعه و خانواده خوانده است. استدلال وی در مخالفت با حذف غربالگری چنین است «حدود ۵ میلیون هزینه بالاسری ماهانه برای نگهداری یک فرد دارای معلولیت نیاز است، یعنی علاوه بر هزینههای جاری زندگی خانواده باید هزینههایی را نیز برای درمان، توانبخشی و … نیز پرداخت کند که به آن هزینه بالاسری میگویند.»
اینها در حالیست که حقوق اولیه معلولان در ایران رعایت نمیشود. معلولان بارها تجمعات اعتراضی برای شرایط نامناسب خود، از جمله اجرایینشدن کامل قانون حمایت از حقوق معلولان شکل دادهاند. قانونی که با وجود کاستیهای بسیار، میتواند حداقلی از خواستههای قانونی معلولان را تامین کند. این قانون به مسائلی مانند خدمات بهداشتی، درمانی و توانبخشی، مناسبسازی، کارآفرینی و اشتغال، حمایتهای قضایی و تسهیلات مالیاتی میپردازد و میتواند بخشی از مشکلات معلولان در حوزه اشتغال را رفع کند. همین چند روز پیش خبر لغو مجوز غرفه فروش زوج نابینای آبادانی منتشر شد که مدیر فرودگاه آبادان علت این اقدام را «توسعه سالن فرودگاه و کمبود فضا» بیان کرده بود.
در چنین شرایطی، مسئولان و منتقدان به جای حمایت و تامین شرایط لازم زندگی معلولان، زیست آنها را بر مبنای سود و زیان اقتصادی ارزشگذاری کرده و چون آن را «به صرفه» قلمداد نمیکنند در صدد حذف آن برمیآیند.