محدودیت جدید در صدور کارت آمایش

در شرایطی که طالبان بر افغانستان سلطه‌ور شده و مرزهای ایران بیش از پیش به روی مهاجران بسته شده، اداره کل اتباع محدودیت جدیدی در صدور کارت‌های آمایش ایجاد کرده‌ است. براین اساس فقط در صورتی کارت آمایش مهاجران افغانستانی تمدید می‌شود که متقاضی تذکره افغانستانی داشته باشد.

داشتن تذکره افغانستان پیش‌نیاز تمدید کارت آمایش اعلام شده است. این به این معناست که بسیاری از مهاجران قانونی افغانستانی مجبور به رفتن  از ایران یا زندگی زیر بار برچسب شهروند «غیرقانونی» هستند.

کارت آمایش، مدرک اقامتی پناهندگان در ایران است. مدرکی که از سال ۱۳۸۰ صدور آن آغاز شده و تاکنون ۱۵ بار تمدید شده است. دارندگان کارت آمایش پناهنده به ایران محسوب می‌شوند و دولتی که از آنجا مهاجرت کرده‌اند ولی و قیم آنها محسوب نمی‌شود. کارت آمایش فقط به کسانی تعلق می‌گیرد که در همان سال ۱۳۸۰ تقاضای پناهندگی به ایران داده بودند و قریب‌به‌اکثریت‌شان هم کسانی بودند که قبل از این مدرک دفترچه و کارت پناهندگی و سایر مدارک اقامتی مربوط به پناهندگی در ایران را داشتند. تنها در صورتی که کودکی از پدر و مادری دارای کارت آمایش متولد شود، به او هم کارت آمایش می‌دهند و هیچ‌کدام از مهاجرانی که در ۲۰ سال گذشته به ایران مهاجرت کرده‌اند، نمی‌توانند کارت آمایش دریافت کنند. برای تمدید این کارت هم همیشه کارت سال قبل نیاز است. عملا اگر ماده ۹۷۶ و ۹۷۹ قانون مدنی را در نظر بگیریم، دارندگان کارت آمایش ایرانی‌هایی هستند که موفق به دریافت شناسنامه نشده‌اند. حالا بعد از ۱۵ دوره، محدودیت عجیب‌و‌غریب دیگری برای صدور کارت ۱۶ اعلام شده است: فقط در صورتی کارت آمایش تمدید می‌شود که متقاضی تذکره افغانستانی داشته باشد.

اعمال چنین محدودیتی آن هم در روزهایی که قدرت‌گیری طالبان باعث خروج بسیاری از ساکنان افغانستان شده و برای بسیاری از آنها آن سرزمین، پرخطر و خشن است، نشان می‌دهد، ایران شدیدتر از قبل به دنبال بازگشت آوارگان افغانستانی است و ترکش این محدودیت ها به مهاجران «قانونی» نیز رسیده است. کسانی که تا قبل از این هم از حقوق شهروندی محروم بوده و همواره با محدودیت هایی در داشتن کارت ملی، حساب بانکی، کارت عابر بانکی، سیم کارت و چنین مواردی روبه رو بوده اند.