سهقفله شدن مرزهای ایران به روی آوارگان طالبان
در پی تصرف و اشغال مناطق مختلف افغانستان به دست نیروهای طالبان و کوچ اجباری هزاران نفر مردمان این کشور، به نظر میرسد که حاکمیت ایران نه تنها در این شرایط وخیم، سیاستهای مهاجرستیز پیشین خود را تعدیل نکرده است بلکه در جهت دشوارتر کردن ورود پناهجویان به خاک کشور اقدام میکند.
به گفته سازمان جهانی مهاجرت تنها در دوماه گذشته بیش از ۶۰ هزار نفر در افغانستان آواره شدهاند و از این تعداد ۱۷ هزار نفر به کابل پناه بردهاند. بسیاری از مردم در تلاش برای خروج از افغانستان سعی در ورود به ایران، ترکیه، پاکستان و آذربایجان دارند.
اما گفته میشود دولت ایران به جز در موارد خاص مرزهای خود را به پناهجویان بسته است. با این وجود و به دلیل گستردگی مرز میان دو کشور بسیاری از مردم افغانستان از راه زمینی و مسیرهای کوهستانی در تلاش برای یافتن سرپناه امن هستند. دو روز پیش نیز فرمانده انتظامی استان فارس از پیدا شدن ۴۸۱ نفر پناهجو در کوههای اطراف لارستان خبر داد که به گفته وی «سردرگم و به دلیل نداشتن آب و غذا و گرمای بیش از حد هوا احتمال مرگ و میر آنان وجود داشت.»
روح الله لطیفی سخنگوی گمرک ایران نیز در گفتگو با ایلنا گفته که در روزهای اخیر «در بخش نیمروز و زرنج حدود هزار نفر از اتباع افغان از مرز میلک وارد کشور شدند که این افراد در اردوگاههایی اسکان داده شدند.» اما وی افزوده که پنج پرواز در دیروز و امروز «برای برگشت بخشی از این مهاجران به افغانستان با هواپیمایی آریانا افغان با هماهنگی دولت مرکزی افغانستان» حرکت خواهد کرد.
کاربران توییتر از افغانستان در چند روز گذشته به گران شدن و رد شدن ویزای مردم افغانستان از سوی ایران اشاره کردهاند. بسیاری از پناهجویان از مرز بازگردانده شدند.
برخی از آنها از دشواری اخذ ویزا گفتهاند و برای ادامه حیات خود در افغانستان ابراز نگرانی کردهاند. سخنگوی گمرک هم امروز گفته که تنها اتباع افغانستانی که ویزا و اقامت داشته باشند میتوانند در ایران بمانند.
گفتههای دیگر حاکی از آن است که فرودگاه هرات بسته است و کنسولگری ایران نیز پاسخگو نیست.
برخی میگویند که ایران به هنرمندان، فرهنگیان و اساتید دانشگاه ویزا میدهد اما به باقی مردم نه.
در این میان موج مهاجرستیزی برخی ایرانیان نیز در شبکههای مجازی وجود دارد که به حکومت ایران در بستن مرزهایش حق دادهاند. این درحالیست که ایرانیان خود یکی از گروههای بزرگ مهاجران در جهان را تشکیل میدهند. از سوی دیگر، ایران همراه با پاکستان، و آمریکا در قدرتگیری طالبان موثر بوده است.
سازمان جهانی مهاجرت میگوید در میان شیوع ویروس کرونا و حمله طالبان و کمبود مواد غذایی، اکنون بیش از نیمی از مردم افغانستان نیاز به کمک و حمایت فوری دارند. اما با اینحال به نظر میرسد دولت ایران بر سیاستهای مهاجرستیزانهاش پایداری دارد.