وزیر کار به دنبال حل مسائل اجتماعی با استارتآپ
وزیر کار و تامین اجتماعی معتقد است برای حل مسائل اجتماعی باید استارتآپها دستبهکار شوند.
علی شریعتمداری که در نشست با مدیران و پژوهشگران موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی سخن میراند، خواهان «حضور پررنگ» استارتآپها در مسائل اجتماعی شده است و سربسته از «تولیداتی در صندوق بازنشستگی کشوری» با مشارکت استارتآپها حرف زده است.
آنچه وزیر از آن حرف میزند، تحت نام «کارآفرینی اجتماعی» شناخته میشود. این شکل از کسبوکارها مدعی اولویت داشتن ارزشهای اجتماعی بر سود اقتصادی در فرآیندهای تجارت و تولید هستند. اما همین بنگاههای اجتماعی به شکلهای مختلفی در جهت سیاستزدایی از مسائل اجتماعی و تامین منافع فرادستان نیز عمل میکنند.
یکی از نمونههای تلاش دولت در جهت سیاستزدایی و رفع مسئولیت از خودش تحت عنوان کارآفرینی اجتماعی، راهاندازی مرکز ملی نوآوری اجتماعی و رویکرد این مرکز به کار کودکان است؛ آنها کار کودکان را مانع رشد، بالندگی، تحصیل و تفریح آنان نمیدانند، بلکه مسئلهشان این است که استعدادیابی نشدهاند و اگر میشدند میتوانستند حرفههایی را فرا بگیرند و در آن استادکار شوند تا از خیابان به کارگاهها بروند.
اما کارآفرینی اجتماعی تنها چنین شکلی ندارد و در برخی از تجربهها تلاش شده است این شکل از کسبوکار با تشکلیابی، مالکیت جمعی و خودگردانی کارگران پیوند بخورد.
Jute Works در بنگلادش کنترل هیأت مدیره را در اختیار ۵۰۰۰ صنعتگر خود قرار داده و اطمینان حاصل میکند که سود این نهاد در جهت منفعت آنها استفاده شود.
Township Patterns در آفریقای جنوبی و Global Mamas در غنا تجارتهایی هستند که صرفا برای حمایت از گروههای تولیدکننده با مالکیت صنعتگران ایجاد شده و منافع آن را با همین اهداف مجددا سرمایهگذاری میکنند.
در اکوادور، ماکیتا چندین کارآفرینی اجتماعی راه اندازی کرده و تمام سود آنها را در جهت منافع جوامع خود سرمایهگذاری کرده و از حضور آنها در هیئت مدیره خود اطمینان حاصل میکند.
در هند، مدلهایی مانند Creative Handicrafts و Last Forest نشان میدهد که کسبوکارهایی با مالکیت کارگران و کشاورزان میتوانند با کارخانههای پوشاک و مراکز فروش پوشاک رقابت کنند.
اما در وضعیتی که بنگاههای خیریه مثل خیریه نذر اشتغال امام حسین(ع) برای فرار از قوانین کار به دنبال استفاده از کارآفرینی اجتماعی برای دور زدن قانون کار هستند، سخت میشود امیدوار بود ادعاهای وزیر کار درباره نقش استارتآپها در معضلات اجتماعی راه به جایی جز سیاستزدایی از مسائل اجتماعی و استخراج ارزان سود از آنها ببرد.