محیط‌زیستی‌های لبنان جلوی فساد را گرفتند
تلاش‌های فعالان محیط‌زیستی و اهالی جنوب شرق لبنان برای توقف پروژه سد بسری که نمادی از فساد و ناکارآمدی نظام حاکم بر لبنان است به نتیجه رسید؛ بانک جهانی با پایان یافتن مهلت دولت لبنان برای اعمال الزامات و پیش‌شرط‌های محیط‌زیستی در پروژه سد بسری، از اعطای وام به این پروژه منصرف شد.
سقط سد بسری!
تنتهی فی هذه اللحظات المهله التی منحها البنک الدولی للحکومه لاستئناف أعمال سد بسری تحت طائله إلغاء التمویل. وقد وردنا بأن الإداره العلیا للبنک رفضت أی تمدید إضافی لمشروع السد.
لذلک، نعلن سقوط صفقه السد بإراده الشعب اللبنانی. مبروک!#سقط_سد_بسری #أنقذنا_مرج_بسری pic.twitter.com/jB50Fm2bj9— Save The Bisri Valley أنقذوا مرج بسری (@savebisri) September 4, 2020
طرح پروژه سد بسری که سال ۲۰۱۵ از سوی دولت ارائه شد و در پارلمان لبنان به تصویب رسید، حدود ۴۷۴ میلیون دلار از بانک جهانی وام داشت و هزینه کل آن به ۶۱۷ میلیون دلار می‌رسید. طراحان این پروژه مدعی بودند می‌توانند با ذخیره ۱۲۵ میلیون متر مکعب آب در این سد، مشکل کمبود آب ۱٫۶ میلیون نفر از ساکنان بیروت و جبل را حل کنند.
وزارت انرژی در یک دهه اخیر همواره در اختیار حزب «جنبش میهنی آزاد» به رهبری میشل عون رییس‌جمهور فعلی لبنان بوده است. سیاستمداران لبنانی معروفند به استفاده از قدرت برای توزیع ثروت بین حامیانشان، آن هم از راه سپردن پروژه‌های عمرانی با وام‌های خارجی به نزدیکان و حامیان. مخالفان این پروژه هم معتقدند سد بسری با مشکلات عدیده‌ای از لحاظ تکنیکی، محیط زیستی و فساد رو‌به‌رو است. رولان نصّور، فعال محیط‌زیست و موسس کارزار نجات بسری، به واشنگتن‌پست می‌گوید:
سد بسری همه آنچه که ما در مقابلش مبارزه می‌کنیم را بازنمایی می‌کند؛ این سد نمادی از نظام حامی‌پرور و فاسدی است که لبنان را به نابودی کشانده است.
فعالان محیط‌زیست لبنان معتقدند سد بسری روی یک گسل فعال قرار گرفته، در صورت ساخت منجر به تخریب ۶ میلیون متر مکعب اراضی طبیعی و از بین رفتن ۵۰ محوطه تاریخی می‌شود. آن‌ها معتقدند به جای ساخت سد باید از نشت ۴۰٪ آب بیروت جلوگیری کرد و اصلاحاتی برای استفاده از سفره‌های آب‌های زیرزمینی انجام داد. محمد خاولیه، زمین‌‌شناس لبنانی می‌گوید:
صخره‌های منطقه بسیار متخلخل هستند و آب را جذب می‌کنند. زمین منطقه کارستیک است. اگر شما می‌خواهید با تزریق سیمان به سازه سد این مشکل را حل کنید، پس دارید میلیون‌ها دلار را هدر می‌دهید.
اگرچه بانک جهانی وام پروژه سد بسری را لغو کرده است، اما همین بانک تا پیش از این مدعی شده بود که تاثیرات اجتماعی و محیط‌زیستی این پروژه در «همکاری تنگاتنگ با نهادهای حکومتی، جامعه مدنی، بخش خصوصی و اهالی منطقه» مورد بررسی و تایید قرار گرفته است.
آنچه امروز در لبنان و به‌ویژه در ماجرای سدسازی می‌بینیم، نمونه‌ای از پیوند فساد و ناکارآمدی داخلی با سرمایه خارجی است که بدون مشارکت ذینفعان اصلی توسعه یعنی مردم، تبدیل به فرصتی برای چپاول اموال عمومی و تخریب محیط‌زیست شده است.