جرقه اعتصابات علیه زن‌کشی در مکزیک

مقدمه مترجم: متن حاضر ۵ روز پیش از اعتصاب زنان در سراسر مکزیک علیه زن کشی در ۹ مارس ۲۰۲۰ نوشته شده است. زنان مکزیک در واکنش به آمار بالای زن کشی و به دنبال انتشار گسترده خبر کشته شدن فجیع چند زن، به کمک شبکه گروه‌های فمینیستی متشکل شدند و با درک اهمیت جایگاهشان در نیروی کار از طریق سازماندهی اعتصابی در سراسر کشور برای بازپس‌گیری حقوق خود به اعمال فشار بر قانونگذاران و سیاستمداران بازتولیدکننده‌ خشونت علیه زنان پرداختند. نوشتار پیش رو می‌تواند الگویی برای تضعیف جلوه‌های مختلف ستم‌ روا داشته شده به زنان باشد.

۱۰ فوریه دو روزنامه‌ مکزیکی تصاویر افشا شده از بدن مثله‌شده‌ اینگرید اسکامیلا (Ingrid Escamilla) را منتشر کردند، زن ۲۵ ساله‌ای که توسط دوست‌پسرش به قتل رسیده و از فرق سر تا نوک پا پوستش کنده شده بود.

۵ روز بعد، ۱۵ فوریه، بدن دختر ۷ ساله‌ای به نام فاطیما که گزارش شده بود گم شده است، در کیسه‌ای پلاستیکی پیدا شد. او ربوده شده ، مورد تجاوز قرار گرفته ، شکنجه شده و اندام‌هایش برداشته شده بود.

در مکزیک، جایی که به طور میانگین هر روز ۱۰ زن به قتل می‌رسند، بسیاری مضطرب و از این میزان خشونت خشمگین شده‌اند. انتظار می‌رود ده‌ها هزار نفر، به‌عنوان بخشی از اعتراضاتی که در سراسر جهان برای روز جهانی زن به وقوع می‌پیوندند، روز یکشنبه ۸ مارس به خیابان‌ها بیایند.

اما اخبار تکاندهنده‌ی زن‌کشی‌های اخیر – قتل‌هایی که احتمال داده می‌شود یا ثابت شده است که انگیزه‌هایی مرتبط با جنسیت داشته‌اند – و بی‌تفاوتی ملموس حاکمیت، زنان را به سمت سازماندهی اعتصابی در سرتاسر کشور در روز بعد، ۹ مارس، زیر پرچم UnDíaSinNosotras# (#یک_روز_بدون_ما) نیز واداشته است.

این اولین اعتصاب تمام زنان کارگر در تاریخ کشور خواهد بود و می‌تواند تاثیر چشمگیری داشته باشد. حدود ۲۲ میلیون زن در نیروی کار مشارکت دارند و طبق تخمینی اگر همگی برای یک روز دست از کار بکشند، امکان دارد که کشور شاهد ضرر اقتصادی تا ۲۶ میلیارد پزو (۱ میلیارد یورو) باشد.

در کنار این اعتصاب که خشونت بر پایه جنسیت را نشانه رفته است، جنبش‌های قانونی کردن سقط جنین در تمام ۳۲ ایالت (در حال حاضر تنها در دو ایالت و حداکثر تا هفته ۱۲ بارداری قانونی است) و کمپین‌های حمایت از حقوق افراد LGBTIQ و پایان دادن به جنایت بر اثر نفرت و خشونت علیه افراد ترنس نیز در حال روی دادن هستند.

این اعتصاب اولین قدم برای نشان دادن این خشم است… ما حاضر نیستیم همینطور دست روی دست بگذاریم.

جسیکا کاستیجو (Jessica Castillo)، مونتری

جسیکا کاستیجو، مادر ۳۷ ساله‌ دو دختر در شهر صنعتی مونتری، که احتمالا محافظه‌کارترین شهر مکزیک از نظر اجتماعی است، می‌گوید: زن‌کشی در مکزیک «همیشه وضعیت بدی داشته است اما حالا می‌بینم که دارد بدتر می‌شود و می‌بینم که حاکمیت هم واکنشی نشان نمی‌دهد و بی‌تفاوت است.»

کاستیجو، مانند هزاران زن دیگر در مونتری، برای اولین بار به راهپیمایی زنان در شهرش می‌پیوندد. او و دوستانش چند هفته است که برای این تظاهرات آماده شده‌اند، به دنبال تیشرت‌های بنفش‌اند که بپوشند و بحث کرده‌اند که آیا کوچکترین فرزندانشان – دخترانشان – را به اعتراضات بیاورند یا نه.

از آنجایی‌که این اولین بارشان است که در تجمع اعتراضی سالانه شرکت می‌کنند، نمی‌دانند که باید انتظار چه چیزهایی را داشته باشند و نگران امنیت دخترانشان هستند. کاستیجو افزود: «شاید تلاش‌های قبلی یا جنبش‌های کوچکتر [در پایان دادن به زن‌کشی‌ها] موفق نشدند اما حالا، زنان مصمم هستند که محکم بایستند و همراه با یکدیگر نه بگویند.»

قول‌های عملی نشده

اواخر ۲۰۱۸، حکومت فدرال جدیدی به رهبری آندرس مانوئل لوپز اوبرادور (Andrés Manuel López Obrador) به قدرت رسید که وعده داد «علل ریشه‌ای» خشونت و جرایم سازماندهی‌شده را برطرف کند. اما در عوض در ۱۵ ماه از حکومتش تاکنون، آمار خشونت در مکزیک به‌طور بی‌سابقه‌ای به بالاترین حد خود رسیده است.

سال ۲۰۱۹ بیشترین میزان قتل در دو دهه‌ی گذشته را داشت. شمار زن‌کشی‌ها نیز افزایش یافته است. بنا به گفته‌ی دبیرخانه امنیت عمومی مکزیک (Mexico’s Public Security Secretariat) این ژانویه ۳۲۰ زن به قتل رسیدند که ۷۳ مورد از آن‌ها به عنوان زن‌کشی ثبت شده است (بیش از ۲ برابر میزانی که در ژانویه ۲۰۱۵ به ثبت رسیده است).

خبرنگاران بارها رئیس جمهور لوپز اوبرادور را در مصاحبه‌های مطبوعاتی روزانه‌اش در مورد اقداماتی که دولتش برای پایان دادن به این خشونت انجام می‌دهد، سوال پیچ کرده‌اند. تخمین‌های دیگر از سوی کمیسیون ملی حقوق بشر مکزیک حاکی از این است که ۹۰ درصد از زن‌کشی‌های ثبت شده بدون مجازات و محکومیت می‌مانند.

لوپز اوبرادور در ۵ فوریه گفت: «نمی‌خواهم موضوع این مصاحبه مطبوعاتی زن‌کشی باشد.»، درحالی‌که ادعا می‌کرد واقعیات  توسط رقبای سیاسی‌اش دستمایه‌ی  «دستکاری» و «تحریف» شده است.

چند روز بعد، درحالی‌که اظهار نظراتش عکس‌العمل‌های شدیدی را به سوی خود کشیده بود، فمینیست‌ها را به این که «محافظه‌کاران پنهانی» هستند، متهم کرد. او استدلال کرد که زن‌کشی‌ها در نتیجه‌ی دولت‌های «نئولیبرال» پیشین است و به جدی نگرفتن نگرانی‌ها و برنامه‌های مبهم برای «اصلاح اخلاقی» محکوم شد.

فمینیست‌ها در مقابل مبارزه می‌کنند 

مدت کوتاهی پس از این که مرگ فاطیمای ۷ ساله تیتر ملی شد، گروهی متشکل از حدود ۱۵زن از ایالت ساحلی وراکروز برای اعتصابی کارگری در سرتاسر کشور در روز بعد از راهپیمایی زنان در این یکشنبه فراخوان دادند.

گروه وراکروز، به نام Brujas del Mar («جادوگران دریا»)، به شبکه‌ای از گروه‌های فمینیستی دیگر در سرتاسر کشور ارتباط دارند که از دعوت به کنش‌شان حمایت کردند به طوری‌که به سرعت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست و فراگیر شد. زنان در سراسر کشور شروع به اعلام کردند که آنها نیز به اعتصاب می‌پیوندند.

طی چند روز، شرکت‌های خصوصی، دانشگاه‌ها و برخی از دولت‌های محلی نیز در حمایت از زنانی که تصمیم گرفته بودند تا اعتصاب کنند ظاهر شدند، و گفتند اگر زنان بر سر کار حاضر نشوند با هیچ عمل تلافی‌جویانه‌ای روبه‌رو نخواهند شد. از جمله آن‌ها بیمبو، بزرگترین نان‌پزی جهان، والمارت و گوگل هستند.

گوگل مکزیکو (Google Mexico) در شبکه‌های اجتماعی این خبر را منتشر کرد که «ما اعلام همبستگی می‌کنیم و حامی آزادی تصمیم‌گیری زنان برای شرکت در فراخوان اعتصاب ملی ۹ مارس هستیم». در حالی‌که اتحادیه‌ها تا به این‌جای کار در اعتصابات شرکت نکرده‌اند.

مدارس که بیشتر کارکنانش زنان معلم هستند، تلاش کرده‌اند تا برای جبران  غیبت‌هایی که انتظار می‌رود در کلاس‌هایشان باشد، برنامه‌هایی را عهده‌دار شوند. معلم یک مدرسه خصوصی در مصاحبه با اُپندموکراسی (openDemocracy) بیان کرد که مدرسه‌شان حضور و غیاب دانش‌آموزان پسر را طبق روال معمول انجام می‌دهد و از پدرها خواسته است تا بیایند و نیروی داوطلب باشند.

ما اعلام همبستگی می‌کنیم و حامی آزادی تصمیم‌گیری زنان برا شرکت در اعتصاب ملی هستیم

گوگل مکزیکو

 

این آخر هفته، زنانی مانند کاستیجو در مونتری که پیش از این هرگز به تظاهراتی مانند راهپیمایی زنان نپیوسته بودند، شانه به شانه‌ی فمینیست‌هایی می‌ایستند که سال‌هاست علی‌رغم مقاومت معنادار گروه‌های قدرتمند محافظه‌کار و مذهبی دست به سازماندهی زده‌اند.

در ۲۰۱۶رئیس جمهور انریکه پنیا نیتو (Enrique Peña Nieto) مجموعه‌ای از اصلاحات را به مجلس فرستاد تا ازدواج و دیگر حقوق برابر LGBT را در سطح فدرال به رسمیت بشناسد. پس از این قانونگذاری، ایالات مکزیک وادار می‌شدند تا از حکم پیشین دادگاه عالی مبنی بر قانونی بودن ازدواج همجنسگرایان تبعیت کنند.

در مقابل، گروه‌های محافظه‌کار متعددی با عنوان ائتلافی به نام جبهه ملی برای خانواده (National Front for the Family (FNF) گرد هم آمدند که علیه ازدواج همجنسگرایان، حقوق بازتولیدی زنان و «ایدئولوژی جنسیتی» کمپین تشکیل داده و لابی می‌کرد.

به پیشنهادات پنیا نیتو در مجلس بی‌اعتنایی شد و امروز ازدواج همجنسگرایان تنها در ۱۹ ایالت از ۳۲ ایالت قانونی است، درحالی‌که اف.ان.اف ادعا می‌کند که هزاران دنبال‌کننده دارد.

در ایالت ساحلی وراکروز، جایی که فراخوان اعتصاب ملی آغاز شروع پیدا کرد، اَروسی اوندا (Arussi Unda) متخصص مارکتینگ و سخنگوی زن ۳۲ساله‌ی گروه فمینیستی Brujas del Mar در مصاحبه با اُپندموکراسی بیان کرد «آنچه شاهدش هستیم انباشت تنش است، تنشی که در مورد آن حرفی زده نمی‌شود.»

وی توضیح داد: «هنگامی‌که خبرهای بسیار هولناک این زن‌کشی‌ها پخش شد، متوجه فعالیت زیاد غیرمعمولی در شبکه‌های اجتماعی‌مان شدیم، شروع به دریافت پیام‌هایی از زنانی کردیم که درخواست کمک و حمایت عاطفی داشتند.»

اوندا می‌گوید این روایات تاثیری واقعی بر روان زنان مکزیکی دارد، با وجود این‌که توجه کافی به این عواقب نمی‌شود.

«به سختی داشتیم پس از خبر قتل اول آرامش خود را به دست می‌آوردیم که تنها به فاصله چند روز خبر دومی به گوش همه‌مان رسید. هنگامی که این اتفاقات را در زمینه‌ای تحلیل کردیم که در آن بسیاری از این موارد هر روز در حال رخ دادن است، دورنمایی از دشواری وضعیت و جدیت و شدت حقیقی آن فاش شد.»

اوندا ادامه داد: تصور این که موارد بسیار بیشتری مانند این‌ها وجود دارد، ما را با یک هدف، که مطالبه‌ی امنیت، دسترسی به عدالت و امکان زیستن زندگی‌هایمان در آزادی‌ست به سمت پیوستن به نیروهای زنان می‌کشاند.»