توییتر در تدارک یک «استانداردِ بازِ نامتمرکز» برای شبکه‌های اجتماعی است

بحث تمرکز در مقابل عدم تمرکز بحث خیلی مهمی در دنیای تکنولوژی است. از یک طرف جامعه به سمت سیستم‌های نامتمرکز علاقه داره که باعث به وجود آمدن چیزهایی مثل ایمیل و بیت کوین شده. اما حضور شرکت‌های بزرگ در همه این سال‌ها سیستم‌ها رو به سمت تمرکز سوق داده. از چیزهایی مثل تلگرام و فیسبوک گرفته تا حتی جیمیلی که باعث شده یکی از نامتمرکزترین تکنولوژی‌ها یعنی ایمیل، یک جور مرکزیت بزرگ پیدا کنه.

حالا توییتر و جک دورسی حرفی خلاف این روند عمومی زدن که به نظرم نکته مهمیه. جک دورسی توی توییتی گفته که گروه کوچیک و مستقلی رو فاند می‌کنه که بتونه با حضور مهندسان و طراحان، استاندارد باز جدیدی برای شبکه‌های اجتماعی نامتمرکز درست کنن. از اون جالب‌تر اضافه کرده که هدف طولانی مدت این پروژه اینه که بعد از ساخته شدنش، توییتر بتونه به عنوان یک کلاینت سازگار با اون کار کنه.

برای درک بهتر ماجرا، می تونین به همون مفهوم ایمیل رجوع کنین. ما در ایمیل یک پروتکل عمومی داریم که همه قبولش دارن (مثلا SMTP) و هر کس می‌تونه با استفاده از هر سرور یا کلاینتی، ایمیل خودش رو بسازه. حالا اگر من از jadi@jadi.net یه ایمیل بزنم به jadijadi@gmail.com، سرور من متوجه می‌شه که این روی سرور gmail.com است، به اونجا وصل می‌شه و با همون پروتکل استاندارد به gmail.com می‌گه که یه ایمیل برای یوزر jadijadi داره و تحویلش می‌ده. این مساله کاملا مستقل از اینه که من از چه برنامه‌ای برای سرور یا کلاینت ایمیلم استفاده می‌کنم و این سرورها هر کدوم چند تا یوزر دارن و بقیه موارد.

در نمونه مشابه، اگر یک پروتکل استاندارد باز برای شبکه‌های اجتماعی موجود باشه، کافیه من یک سرور منطبق با اون رو راه‌اندازی کنم و بتونم توش پست بنویسم و هر کسی که توی هر شبکه دیگه‌ای منو فالو می کنه، آپدیت من رو خواهد دید و می تونه بهش ریپلای بزنه و … در واقع این مفهوم «من تو توییتر هستم و تو توی فیسبوک پس نمی‌تونیم با هم گپ بزنیم» بر طرف می‌شه، درست همونطور که الان اگر من در یاهو باشم و شما تو جیمیل، می‌تونیم به هم ایمیل بزنیم. در اون دنیا، کافیه شما توی یکی از این شبکه‌ها باشین (مثلا jadi@twitter.com) و هر کس از هر شبکه دیگه می‌تونه اکانت شما رو دنبال کنه و نوشته‌های شما رو توی کلاینت خودش ببینه و به شما جواب بده.

البته لازمه بدونیم که در حال حاضر تلاش‌هایی برای ساخت شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز وجود داره که احتمالا مشهورترین اونها ماستودون است که اگر دوست داشتین به جمع کوچیکش بپیوندین، می‌تونین صفحه من رو هم اونجا ببینین: جادی رو ماستودون.

برای ایده‌هایی مشابه در مورد چت می‌تونین به این مطلب میدان مراجعه کنین که البته نقدهایی به مطلبش هست ولی ایده مشابهی رو پرورش می‌ده.