همه چیز در حال سوختن است
متن پیش‌رو مصاحبه‌ایست با داگلاس مورتون یکی از دانشمندانی که شعله‌های آتش آمازون را زیرنظر دارد، در این گفتگو، او از مسئولیت‌پذیری طرفین درگیر در این آتش‌سوزی و تاثیر سیاست‌گذاری‌هایشان می‌گوید.
سلسله آتش‌سوزی‌های جنگلهای آمازون در برزیل منجر به درگیری‌هایی دیپلماتیک میان برزیل و چندی از کشورهای اروپایی شده و از سویی گروه‌های مدافع محیط زیست آماده اعتراضی در سراسر جهان می‌شوند. دولت برزیل متعهد شده تا آتش‌سوزی را متوقف کند و ارتش را بسوی جنگل‌ها فرستاده ولی از مسئولیت‌پذیری در قبال تاثیر سیاست‌ها و گفته‌هایش سرباز می‌زند.
مجله ساینس گفتگویی با داگلاس مورتون متخصص سنجش از دور منتشر کرده، او یکی از چندین محققی است که زبانه‌های آتش را به دقت زیر نظر دارد. مورتون رییس آزمایشگاه تحقیقات زیست‌کره در ناسا با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای، تغییرات محیط‌زیستی و میزان بهره‌برداری از زمین را ارزیابی می‌کند. دو ماهواره ناسا در مدت زمان ابتدای سال میلادی تا چندی پیش صدهزار نقطه آتش‌سوزی در جنگلهای آمازون ثبت کرده‌اند، این عدد بسیار بیشتر از داده‌های ثبت شده از سال ۲۰۱۰ تا به کنون است. این نتایج با گزارشهای موسسه تحقیقات فضایی برزیل مطابقت دارد.
مورتون و همکارانش در اروپا و امریکا پایگاه داده انتشارآتش‌سوزی‌ها در جهان را توسعه می‌دهند که داده‌های مربوط به انتشار کربن و مناطق سوخته را در سراسر دنیا ضبط می‌کند. او همچنین از سال ۲۰۰۱ در آن منطقه به همراه همکاران برزیلی‌اش آسیب‌پذیری و تاب‌آوری مزارع در برابر خشکی، آتش و قطع درختان را مطالعه کرده.
سوال: آیا این یک هشدار جدی است یا دنیا مشغول به اغراق و زیاده‌روی در واکنش نشان دادن به آتش‌سوزی‌های جنگلهای آمازون است؟
موقعیت فعلی برای من نگران کننده است، الگوهای جنگل‌زدایی و آتش‌سوزی در امسال بسیار متفاوت از روندی است که در سالهای گذشته شاهد آن بوده‌ایم و در طی آن سالها برزیل موفق شده بود تا سطح جنگل‌زدایی را کنترل کرده و شدت آن را به کمتر از میزان ثبت شده در سالهای ابتدایی قرن اخیر برساند. به گمان من نباید صبر کنیم تا به نقطه‌ای برسیم که آتش‌سوزی‌ها و ویرانی مزمن شده و سپس درباره مسیر سالهای آینده بحث کنیم.
سوال: هریک از نقطه‌های آتش روی نقشه به نشانه یک آتش‌سوزی مستقل نیست، درسته؟ ماهواره‌ها حقیقتا چه چیزی را می‌بینند و شما چگونه این داده را تحلیل می‌کنید؟
اساسا آنچه ماهواره‌ها می‌بینند سطوحی بر روی سیاره است که از نقاط همسایه‌شان گرمتر هستند. این عدم تطابق با وضوح تصویربرداری ماهواره ثبت می‌شود که البته بین ماهواره‌ها متفاوت است، سپس ما تعداد این ناهنجاری‌های دمایی ثبت شده را برای مقایسه بین سالهای مختلف استفاده می‌کنیم. یک آتش‌سوزی وسیع توسط تعداد زیادی از پیکسل‌های تصویر ماهواره‌ای به عنوان ناهنجاری گرمایی ثبت می‌شود، هرچند که یک تشخیص مجزا ممکن است نتیجه تجمیع آتش‌سوزی‌های کوچکتری در یک منطقه باشد. زمانبندی، موقعیت و میزان انرژ آزاد شده همگی داده‌هایی هستند که توسط محققین و مدیران آتش‌نشانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سوال: نقش اقلیم چیست؟ آیا خشکسالی و یا وضعیت اقلیمی ناهنجار منجر به افزایش آتش‌سوزی ها می‌شود؟
امسال وضعیتی حاکم است که احتمالن منجر به آسیب پذیرتر شدن منطقه در برابر خشکسالی شده و ما در حال رصد این وضعیت هستیم تا ببینیم این پدیده چطور در طی سال در کل آمازون پیشروی می‌کند.
سوال: پس اتفاق عجیبی در این موقعیت زمانی رخ نداده؟
جنوب آمازون هرسال برای چند ماه خشک می‌شود و این آتش‌سوزی ها هرسال رخ می‌دهد. البته که ما امسال الگوهایی مشاهده کردیم که با آتش‌سوزی‌های ده سال گذشته متفاوت است. امسال تا به این لحظه علل اقتصادی بیش از همیشه مطرح هستند و از طرفی رخ دادن آتش‌سوزی در مکان‌هایی که پیش از این برای جنگل‌زدایی مشخص شده‌اند زیاد شده. در واقع مخاطرات اقلیمی وسیع تمام سرزمین را تحت اثر قرار می‌دهد و همه چیز را آماده اشتعال می‌کند از مراتع گرفته تا جنگلهای پایه.
سوال: چگونه می‌توانید تحلیل کنید که وقوع أتش‌سوزی به جنگل‌زدایی مرتبط است؟ آیا شواهدی در تصاویر ماهواره‌ای دارید یا شاهدان عینی و در صحنه نیاز است؟
بعضی از اطلاعات را می‌توانیم مستقیما از اندازه‌گیری‌های ماهواره‌ای بدست آوریم. ما اطلاعات مربوط به مکان و مدت زمان آتش‌سوزی ها را در اختیار داریم، همینطور میزان انرژی تولید شده به ما می‌گوید که چه چیزی در حال سوختن است. ستون‌های دود که نتیجه آتش‌سوزی‌های شدید هستند به سطوح بالاتری در اتمسفر می‌رسند و هم‌جهت با باد پخش می‌شوند، از سویی ما آتش‌سوزی‌هایی در مکان‌های یکسان را می‌بنییم که چند روز متوالی ادامه دارند، این وضعیت تنها در حالتی که چوب آتش گرفته باشد ممکن است. آتش‌هایی که نتیجه اشتعال مراتع و مزارع کشاورزی هستند سریعا به پایان می‌رسند و این سطح از انرژی را تولید نمی‌کنند. در نهایت ما تمامی این مشخصات و شناسه‌ها را در نظر می‌گیریم تا تشخیص دهیم که آتش‌سوزی نتیجه جنگل‌زدایی است یا علت دیگری در کار است.
سوال: نتیجه‌گیری شما از وضعیت چیست؟ براساس تجربه شما در سنجش از دور و همینطور کار میدانی در برزیل.
حس کلی من این است که امسال فصل آتش شروعی شدیدتر از هرسال داشته زیرا فشار شدیدتری برای پاکسازی زمین‌ها در کار است و از آتش برای جنگل‌زدایی استفاده می‌شود. به گمان من زمان آن رسیده که حساس باشیم زیرا تازه در میانه فصل آتش‌سوزی در جنوب و شرق آمازون هستیم و با شروع آتش‌سوزی فصلی در مناطق بیشتر وضعیت هم بحرانی‌تر خواهد شد. در حال فعلی تقریبا همه چیز در حال سوختن است.
سوال: کمی بیشتر درباره علل اقتصادی این وضعیت توضیح دهید.
بطور تاریخی، تولید‌کنندگان عمده‌ای که از آمازون بهره می‌برند دو دسته‌اند: دام‌دارانی که مشغول به تولید گوشت و چرم‌اند یا مزرعه‌دارانی که در حال تلاش برای توسعه تولید دانه‌های سویا و ذرت هستند. هنوز زود است که بفهمیم این مناطق جنگل‌زدایی شده جدید دقیقا برای تولید چه چیزی پاکسازی و آتش زده شده. سه مرحله عمده در این روند وجود دارد: ما شواهدی برای رشد جنگل‌زدایی داشتیم، حالا شواهدی از آتش‌سوزی‌هایی در دست داریم که قطعا با آن جنگل‌زدایی در ارتباط است و در ما‌ه‌های آینده با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای خواهیم دید که آیا کاشتی در این مناطق صورت خواهد گرفت یا شاید از این مناطق برای چرای دام‌ها استفاده شود. خلاصه که در حال حاضر مشخص نمی‌توانم محرک اقتصادی ای برای این پدیده مشخص کنم، اما در ۴ تا ۶ ماه آینده تصویری روشن‌تر در اختیار خواهد بود.
این متن برگردانی است از:https://www.sciencemag.org/news/2019/08/little-bit-everything-burning-nasa-scientist-dissects-amazon-fires