شهرداری از کار کودکان زباله‌گرد خبر دارد
فرشید یزدانی فعال حقوق کودک می‌گوید شهرداری تهران از کار کودکان زباله‌گرد برای پیمانکارانش با خبر است، اما برای آن کاری نمی‌کند.
فرشید یزدانی فعال حقوق کودکان در گفتگو با ایلنا هشدار داد: حل معضل کار کودکان زباله‌گرد به معنای پاک کردن نمای بیرونی و خیابانی از کودکان کار نیست بلکه این مشکل باید به صورت ریشه‌ای حل شود.
او زباله‌گردی را یکی از بدترین اشکال کار کودک دانسته و اظهار داشت: این شکل از کار کودک با خود پیامدهای آسیب‌زای متعددی به همراه می‌آورد. بچه‌ها در نگاه شهروندان احساس تحقیر می‌کنند و از نظر ارتباط با زباله و بیماری و آلودگی دایما در معرض خطر هستند.
وی با تاکید بر ضرورت حذف زباله‌گردی کودکان بیان کرد: اینکه کودکان در زمینه بازیافت زباله‌ها برای پیمانکاران متعددی کار می‌کنند امری نیست که برای شهرداری‌ها مشهود نباشد. کافی است مسئولان شهرداری و شورای شهر چند دقیقه‌ای در شهر قدم بزنند تا این معضل را به چشم ببینند اما شهرداری تاکید دارد که بگوید ما از کودکان استفاده نمی‌کنیم.
هیچ آمار مشخصی در مورد کودکان زباله‌گرد نداریم
این فعال حقوق کودکان تصریح کرد: شهرداری با پیمانکاران قرارداد می‌بندد. پیمانکار چه نیروی کاری ارزان‌تر از کودکان می‌تواند داشته باشد که چون کودک هستند نمی‌توانند حق خود را مطالبه کرده و حتی از خود دفاع کنند. همین است که برخی پیمانکاران شهرداری‌ها به صورت گسترده از این کودکان استفاده می‌کنند.
وی افزود: شهرداری از کار کودکان خبر دارد اما اقدامی در راستای حمایت از این کودکان انجام نمی‌دهد. می‌توان این بچه‌ها را تحت پوشش قرار داد و از این چرخه خارج کرد. البته باید هشدار داد که حل این معضل به معنای پاک کردن نمای بیرونی و خیابانی کار کودکان نیست بلکه این مشکل باید به صورت ریشه‌ای حل شود.
یزدانی در ادامه خاطرنشان کرد: تنها چاره‌ای که به ذهنشان می‌رسد این است که به صورت تبلیغاتی هر از گاهی بیایند و بچه‌ها را با خود ببرند. این کودکان در نهایت آواره می‌شوند. باید اقدامات ریشه‌ای و سامان یافته برای حل این معضل در کشور صورت بگیرد و کار کودکان به ویژه زباله‌گردی باید حذف شود.
این فعال حقوق کودکان با بیان اینکه بخشی از راهکار مربوط به نظام مدیریتی بازیافت و زباله در شهر است، یادآوری کرد: ما سیستم تعریف شده‌ای نداریم تا بتواند تفکیک زباله را به صورت نظام‌مند صورت دهد. این مساله می‌تواند حمایت از کودکانی باشد که مجبور به زباله‌گردی هستند.
وی افزود: هیچ آمارگیری مشخصی در مورد کودکان زباله‌گرد نداریم؛ همین امر خود نشان‌دهنده این است که اراده مبنی بر ادامه کار کودکان وجود دارد یا لااقل برای رفع این مشکل اراده‌ای وجود ندارد. در عین حال بررسی‌های حداقلی که فعالان انجام داده‌اند، نشان می‌دهد که با افزایش فقر در سطح عمومی طبیعتاً تعداد کودکان کار افزایش پیدا می‌کند. کار کودکان زاده فقر است. درآمد خانواده‌ها کمتر شده و با افزایش نرخ تورم خیلی از خانواده‌ها با مشکل در تامین معیشت خود رو به رو شده‌اند.
مقاومت در برابر اقدامات فعالان حقوق کودکان
یزدانی خاطرنشان کرد: برخی جاها نمونه‌گیری‌هایی انجام شده است. فعالان حوزه کودک در کار با این بچه‌ها کاری سخت‌تر از دیگر حوزه‌ها دارند. چون این بچه‌ها آموزش بسیار کمتری داشته‌اند؛ از صبح که بیدار می‌شوند، اول تفکیک زباله دارند، بعدا در بعدازظهرها تا نیمه‌های شب باید در خیابان‌ها باشند. این میزان ساعت کاری از کودکان واقعا شرم‌آور است. یکی از دردناک‌ترین مسائل در مورد این بچه‌ها این است که آنها ساعت کار مشخص ندارند. بستگی به میزان زباله‌ای که جمع‌آوری می‌کنند دستمزد دریافت می‌کنند و در عین حال موظف هستند که زباله‌ها را تفکیک کنند.
به گفته وی، محل خواب کودکان زباله‌گرد معمولا در همان گودی است که زباله‌ها جمع آوری می‌شود. هزینه‌های مرتبط با محل خواب و خوراک نیز از دستمزد بچه‌ها کسر می‌شود. کودکان زباله‌گرد با اینکه در معرض بیماری‌ها هستند اما پوشش درمانی ندارند و کارفرما مسئولیتی در مقابل آن به عهده نمی‌گیرد.
وی افزود: کودکان زباله‌گرد به دلیل ساعت کار بالا فرصت کمی برای آموزش دارند و فعالان حوزه کودکان نمی‌توانند آموزش و توانمندسازی کودکان را به سادگی پیش ببرند. در عین حال کارفرمایان در مقابل آموزش کودکان مقاومت می‌کنند و نگران هستند که بچه‌ها زمان کمتری کار کنند. فعالان حقوق کودکان نیز به سختی می‌توانند بچه‌های زباله‌گرد را در کمپ‌ها جمع‌آوری کنند. در این حوزه هم ان جی او ها باید وارد عرصه شوند و کمک کنند و هم نهادهای شهری و مدیریت شهری. نهادهای مسئول مثل وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی باید اقدامات جدی‌تری در این زمینه انجام دهد. ورود با برنامه و قوی باید صورت بگیرد.