افزایش حاشیهنشینی نتیجه بازی دولتیها با زمین
از حدود ٣٠ سال پیش تاکنون، درآمدزایی از زمین بین ارگانها و سازمانهای دولتی رواج پیدا کرد؛ اقدامی که باعث افزایش شدید قیمت زمین و از دسترس خارجشدن آن برای قشر کمدرآمد شده و در نهایت به گسترش حاشیهنشینی در کشور دامن زده است.
فردین یزدانی، مدیر علمی طرح جامع مسکن کشور با انتقاد از سیاست شکستخورده زمین در کشور، به دولت انتقاد کرده و گفته عین انتقادی که وزارت راهوشهرسازی به شهرداری میکند، به خودش هم وارد است. درآمد شرکت شهرهای جدید و سازمان زمین و مسکن، همه وابسته به فروش زمین است. زمانیکه به صورت هزینه-درآمد منابع ملی را اداره میکنید، طبیعی است عین همان مشکلاتی که برای شهرداری پیش میآید، برای وزارت مسکن هم اتفاق میافتد.
به گفته او، اکنون بسیاری از دستگاههای دولتی و حاکمیتی درآمدهای حاصل از زمین دارند که همین امر منجر به قفلشدگی زمین و مسکن در کشور شده است. بااینحال، او این اراده را در دولت نمیبیند که بتواند با این مسئله مقابله کند: «در جنم دولت نمیبینم که درآمد شهرداریها و نهادهای دولتی از زمین را قطع کند.»
او میگوید برخورد با این مسئله تنها با تصمیمگیری در سطح بالای نظام امکانپذیر است؛ زیرا کسی حاضر نیست از چنین درآمدی بگذرد. یزدانی همچنین نسبت به گسترش حاشیهنشینی در کشور هشدار داده و گفته: «بر اساس برآوردها اکنون ١٩ تا ٢٠ میلیون نفر حاشیهنشین در کشور وجود دارند که این رقم تا افق ١۴٠٠ و پایان برنامه ششم توسعه، به حداقل ٢٣ میلیون نفر افزایش خواهد یافت».
در حال حاضر بیشترین خانههای خالی در مالکیت بانکها هستند. ۲/۵میلیون خانه خالی در کشور وجود دارد. در همین حال سیاستهای غلط دولتها به افزایش قیمت مسکن و زمین و همچنین گسترش حاشیهنشینی منجر شده است. یک سوم جمعیت ایران در وضعیت بد مسکن به سر میبرند.