۷ اشتباه سدسازی که در ایران تکرار می‌شوند
کمیسیون جهانی سد (WCD) مجموعه‌ای از اشتباه‌های بحران‌آفرین در زمینه سدسازی را مشخص کرده است که با مرور آنها می‌توان دید تمام این هفت اشتباه در مورد بسیاری از سدهای ایران از جمله سد گتوند و سدهای کارون و دیگر سدها تکرار شده است.
انتخاب رودخانه اشتباه برای ساخت سد، بی‌توجهی به تغییرات جریان آب پایین‌دست، غفلت از تنوع زیستی و از بین‌بردن زنجیره اتصال غذایی موجودات آبزی و حیوانات اطراف آن، سیاست‌ها و محاسبات اقتصادی اشتباه، ناتوانی در جلب رضایت عمومی مردم منطقه، سوءمدیریت در خطرات و تاثیرات و در نهایت ساخت و ساز بی‌رویه سد هفته اشتباهیند که این کمیسیون آنها را معرفی کرده است.
با نگاهی گذرا به سدهای ایران می‌توان دریافت که اغلب سدهایی که در دو دهه اخیر ساخته شده‌اند دارای چنین مشکلاتی‌اند. ایران در کمربند خشک زمین قرار دارد و ساخت سد با توجه به «کاهش ۱۰ درصدی میزان بارش‌ها در ایران»، «افزایش حدود ۱.۵ درجه‌ای دمای هوا»، «تبخیر حدود ۲۵ میلیارد متر مکعب از منابع آب کشور»، «کاهش حدود ۲۰ درصدی روان‌آب‌ها و آب‌های سطحی»، «کاهش ۱۵ درصدی تغذیه آب‌های زیرزمینی»، «کاهش بارش برف و ناپایداری منابع آب» و «افزایش بارش‌های ناگهانی و ملحق‌نشدن این منابع آبی به آب‌های زیرزمینی و جریان آب‌های سطحی» ساخت سد در ایران را نیازمند تحقیق و بررسی‌های بسیار بیشتر کرده است.
با همه این احوال ایران قصد دارد با وجود اینکه نیمی از ظرفیت مخازن همین سدهای موجود هم خالی است حداقل ۱۱۳ سد جدید بسازد. برخی مخالفان ساخت بی‌رویه سد با اشاره به مشکلات زیست محیطی برخی سدها، اصرار بر ساخت آنها را به «مافیای سدسازی» در ایران مرتبط می‌دانند.
در قسمت مشکلات سد سازی متن بالا آمده ۲۵ میلیارد متر مکعب تبخیر از منابع اما ذکر نشده در کل سدها و آیا سالانه یا ….-باید گفت اگر سدی نباشد آبی هم نیست که تبخیر شود همش یا در خلیج فارس است یا دریای عمان یا در خزر است یا باتلاق ها ! در ثانی بقول نویسنده مطلب بالا با توجه به این خشکسالی های اخیر اگر همین سدهای ساخته شده نبودند از کجا برای تهران و خوزستان و …. آب تامین می شد – سدها فقط نقش سالانه ذخیره سیلاب ها را دارند – مگر بعد از سد سازی جریان آب در مسیر رودخانه ها بعد از ساختمان سد قطع شده یا می شود که اکوسیستم را برهم بزند -باید بدونیم در همه حرفه ها ایراداتی وجود دارد بله در سد سازی هم ممکن است نواقصی باشد که از جمله سد لار با نشتی های فراوان یا سد گتوند را با مشکلاتی که بوجود آورده نام برد ، باید به برطرف کردن آنها اقدام کرد چرا که یک مورد هم زیاد است – شما تصور کنید در همین خشکسالی های اخیر در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ در یکی از رودخانه های کوچک کشورمان که روی آن سدی ساخته نشده بر اثر دو یا سه بارش سیل آسا، بیش از ۳ میلیارد متر مکعب آب وارد خلیج فارس شد- نکته دیگر کدام بارش بصورت سیل آنقدر زمان دارد که سفره های زیرزمینی را تغذیه کند . نه برادر ، ایران نیاز به سد دارد و در کنار آن به موارد آبخیر داری هم باید توجه داشت و در همه این موارد باید سعی کرد با مطالعه و تجربه و… از قطره قطره آب های باران استفاده کنیم.
ای بابا
ای بابا…
حالا پشت سیل دارن اشتباهات سدسازی و پنهان میکنن!!!!!!!
حالا به جای تخریب سدهای به اشتباه ساخته شده روی رودخانه ها دارن از سدها دفاع میکنن وسط احساسی شدن مردم!!!
اینطور نیست دوست عزیز
شاید بعضی از سدها متأسفانه به واسطه ی جریانات سیاسی ساخته شده باشند و مشکلاتی داشته باشند اما در حوضه کارون و کرخه که مطالعات آن توسط شرکت های بزرگ آمریکایی و فرانسوی قبل از انقلاب شروع شده بود، تمامی سد ها کارشناسی شده و لازم بوده و حتی کارون ۲ رو هم میدونم کم داره و باید ساخته بشه.
بحث در این مورد خیلی تخصصی و فراتر از این حرفهاست ولی چیزی که عیان است اگر سدها بر روی رودخانه کارون نبودند نه فروردین ۹۸ بلکه فروردین ۹۶ در سکوت کامل خبری که انگار نه انگار سیلی آمده به واسطه کنترل و دبی پایین تر از فروردین۹۸ ، کل اهواز را سیل می گرفت