
اچپیوی مساوی زگیل تناسلی نیست
یک پزشک متخصص در مصاحبه با خبرگزاری رکنا گفته است که ۳۰ تا ۵۰ درصد جمعیت فعال جنسی در ایران «زگیل تناسلی» دارند. از آنجا که در فضای رسمی ایران پرداختن به بیماریهای مقاربتی و آموزشهای مربوط به آن چندان رایج نیست، گزارش خبرگزاری رکنا در این مورد را به فال نیک میگیریم، اما این گزارش از برخی جهات ناقص و غلط است. در ادامه برخی اطلاعات ابتدایی در این مورد را به نقل از NHS انگلستان مرور میکنیم:
بیماری مورد بحث عفونت ناشی از «ویروس پاپیلوم انسانی» یا « HPV» است و نه «زگیل تناسلی». زگیل تناسلی عارضهایست که در پی وجود برخی انواع «کمخطر» ویروس اچپیوی ظاهر میشود.
اچپیوی نام طیف گستردهای از ویروسهای پوستی است. بیش از ۱۰۰ نوع ویروس اچپیوی شناسایی شده که اکثر انواع آن هیچ علامت بیرونی ندارند و بیخطراند و تنها با آزمایش مخصوص اچپیوی قابل شناساییاند. اما برخی انواع اچپیوی منجر گونههایی از سرطان و زگیل میشوند.
پرخطرترین انواع اچپیوی گونههای ۱۶ و ۱۸ هستند که عامل ۷۰ درصد سرطانهای دهانه رحم است. گونههای پرخطر دیگر شامل ۵۸، ۵۲، ۴۵، ۳۳، ۳۱ و چند نوع دیگر میشوند. گونههای ۶ و ۱۱ از انواع کمخطر این ویروس هستند؛ عامل ۹۰ درصد زگیلهای تناسلی این دو گونهاند.
عفونت ناشی از ویروس اچپیوی علاوه بر سرطان دهانه رحم، میتواند منجر به سرطان دهانه مقعد و سرطان دهان و گلو و سرطان واژن نیز بشود.
ویروس اچپیوی در اکثر مواقع خود به خود به دست سیستم ایمنی بدن از بین میرود. اما امکان دارد که گونههای پرخطر آن بافت پیشاسرطانی ایجاد کرده و منتهی به سرطان دهانه رحم (و دیگر انواع سرطان) شود.
توصیه اکید میشود که افرادی که از نظر جنسی فعالاند هر ۲ سال یکبار تست پاپ اسمیر (سرطان دهانه رحم) بدهند. این تست البته تنها برای شناسایی بافت بدخیم دهانه رحم است که جواب مثبت/غیرنرمال آن میتواند به معنای فعال بودن ویروس اچپیوی پر خطر در بدن باشد. برای شناسایی دقیق گونههای این ویروس، تست مخصوص اچپیوی وجود دارد.
تستی که وجود ویروس را در بدن به اصطلاح مردانه شناسایی کند در ایران وجود ندارد. در برخی کشورها شناسایی ویروس با نمونهگیری از بافت داخل مقعد هم ممکن است.
استفاده از کاندوم احتمال انتقال ویروس را کاهش میدهد اما از بین نمیبرد. ویروس اج پیوی علاوه بر دخول، از طریق سکس دهانی و مقعدی، تماس پوستی آلات جنسی و نیز اسباببازیهای جنسی مشترک انتقال مییابد.
اچپیوی بسیار رایج و در اکثر مواقع بیخطر است. عموم انسانهایی که در زندگی خود رابطه جنسی داشتهاند به یکی از انواع آن مبتلا میشوند.
ابتلا به اچپیوی ربطی به تعدد رابطه جنسی ندارد. یک نفر ممکن است در اولین یا تنها رابطه جنسی خود (حتی بدون دخول) اچپیوی بگیرد. اچپیوی ممکن است سالها بدون ایجاد هیچ مشکلی در بدن فرد بماند.
پیشگیری از ابتلا به گونههای پرخطر اچپیوی از طریق واکسن ممکن است. این واکسن در اشکال دوگانه، چهارگانه، ششگانه و نه گانه وجود دارد که هرکدام مانع ابتلا به۲، ۴، ۶، یا ۹ نوع پرخطر ویروس میشوند.
واکسن هرچه در سن کمتری زده شود موثرتر است (چراکه احتمال وجود ویروس در فرد کمتر است). با اینحال توصیه میشود حتی کسانی که به نوعی از انواع ویروس مبتلا هستند برای پیشگیری از ابتلا به دیگر انواع پرخطر واکسن بزنند.
در حال حاضر در ایران تنها واکسن دوگانه و چهارگانه (گارداسیل) موجود است که آن هم اغلب نایاب بوده و یا به قیمتهای میلیونی یافت میشود. تست اچپیوی و پاپاسمیر نیز در حال حاضر از بسیاری بیمهها خارج بوده و هزینه بالایی دارد.