
پروژه انتقال آب، رودخانه چالوس را هم خشک کرد
رودخانه چالوس یکی از رودهای دائمی استان مازندران است که پس از حرکت از سرچشمه در ارتفاعات طالقان و کندوان با طی مسیری ۷۲کیلومتری از شهر چالوس عبور کرده و به دریای خزر سرریز میشود که در روزهای اخیر خبر خشکی آن توسط یکی از کارشناسان منابع طبیعی منتشر شد.
هادی کیادلیری، عضو هیئتعلمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم تحقیقات علت خشکشدن رودخانه چالوس را وجود سدهای انحرافی انتقال آب که برای تأمین آب کشاورزی در شرق مازندران ایجاد شدهاند، دانست و این خشکشدن را مرگ رودخانه خروشان چالوس اعلام کرد. او تأکید کرد که این مسئله نمیتواند ناشی از خشکسالی باشد و انتقال آب چنین شرایطی را برای رودخانه چالوس رقم زده است.
سیداصغر مطهری، رئیس اداره محیط زیست شهرستان چالوس درباره خشکشدن رودخانه چالوس میگوید: براثر خشکی رودخانه چالوس از محل انحراف آب در شهرآرا به سمت پایین آب نداریم. در بالادست به رقم آنکه آب کمتر شده اما رودخانه آب دارد و این تصور که کل رودخانه چالوس خشک شده است، درست نیست.
مطهری میگوید به گفته کارشناسان میزان حجم و دبی رودخانه بهطورکلی ۵۰ درصد کاهش یافته است و در ادامه توضیحاتی درباره سد انحراف آب که به نظر میرسد دلیل مهمتری از کاهش بارش در خشکسالی رودخانه چالوس باشد، ارائه میدهد: منطقه شهرآرا به سد انحراف آب معروف است و بیش از ۲۰ سال است که این سد در آنجا ایجاد شده و بخشی از حجم آب رودخانه را براساس مصوبهای مربوط به همان سالها به سمت نوشهر و نور منتقل میکنند که به بسته هراز معروف است.
مطهری در ادامه به خطیبودن برداشت آب براساس این مصوبه انتقاد کارشناسی دارد و توضیح میدهد: امسال که با کاهش شدید بارندگی مواجه بودیم، به تبع آن حجم آب رودخانه کاهش یافته اما به همان میزانی که مصوب کرده بودند، از رودخانه برداشت میکنند و به کاهش آب رودخانه توجهی ندارند. درحالیکه اولا انتقال آب بینحوضهای نباید اتفاق بیفتد و این کارشناسی نیست که آب را از حوضهای به حوضه دیگر انتقال دهیم؛ چراکه عوارض و عواقب خوشایندی نه برای حوضهای که از آن آب برداشت میشود و نه برای حوضهای که آب به آن انتقال پیدا میکند، دارد و باید در شرایط خاص و ویژهای انتقال صورت گیرد و من این شرایط خاص و ویژه را برای این مناطق درک نمیکنم.
به گفته وی: برداشت از رودخانهای مانند چالوس را که دبی و ظرفیت آبی آن از محل بارشهای سالانه است، باید براساس ترسالی و خشکسالی همان سال برآورد کرد و برداشت انجام داد. نمیشود براساس یک مصوبه هرسال برداشت کرد. وقتی در سال جاری آورد رودخانه ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده، باید به همین میزان نیز برای برداشت عمل میشد و کمتر از ۵۰ درصد از مصوبه را اجرا میکردند. نباید عین مصوبه هرسال اجرا شود و توجهی به میزان بارشها و دبی رودخانه نشود؛ به همین دلیل کاهش چشمگیری را در پاییندست و بالادست این سد مشاهده میکنیم.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان چالوس میگوید از جنوب شهر چالوس که مسیر ورود رودخانه است، شهرآرا، دارکلا و کل شهر چالوس و روستاهای اطراف آن از نعمت آب رودخانه محروم هستند و کشاورزی در این مناطق آسیب میبیند. اکنون اتصال دریا به رودخانه را از دست دادهایم و بسیاری از ماهیهایی که در اینجا زیست میکردند، از بین رفتهاند و انقطاع اتصال آبی رودخانه به دریا یقیننا بر روی حیات آبزیان اثرگذار است که تأثیر آن در آینده مشخص خواهد شد.