آلودگی پتروشیمی مسجد سلیمان؛ قاتل دام‌ها
آلودگی پتروشیمی مسجد سلیمان، این بار جان ۱۷۴ راس دام را گرفت. اهالی روستای «سرتنگ لطفعلی» لاشه ۵۴ گوسفند را مقابل پتروشیمی مسجد سلیمان گذاشتند تا شاید مسئولان این شرکت پاسخی به آنها بدهند. آنها می گویند:«مسئله تلفات دام‌ها بخش کوچکی از درد خوزستان است. چرا این منطقه به این شکل مورد بهره کشی قرار گرفته؟ »
چوپان، از دیدن گوسفندانی که یکی یکی تلف شدند و در عرض چند روز جانشان تمام شد شوکه بود. زبانش بند آمده بود که بگوید دام‌ها جلوی چشمش جان داده‌اند و خوردن آب‌های آلوده به پساب نفتی پتروشیمی مسجد سلیمان رمقی برایشان نگذاشته است. اهالی روستای «سرتنگ لطفعلی» که در منطقه کوشک خلف و از توابع مسجد سلیمان است در روز‌های اخیر حال و روز خوبی نداشته‌اند. دام‌های کشته شده ۱۷۴ راس بوده و آنها لاشه ۵۴ گوسفند را مقابل پتروشیمی مسجد سلیمان گذاشتند تا شاید مسئولان این شرکت پاسخی به آنها بدهند.
مسئولان پتروشیمی در‌های شرکت را بستند و اهالی روستا هم لاشه‌ها را در خیابان گذاشتند. لاشه‌هایی که امین محمدی منجزی می‌گوید سرمایه‌شان بوده و امیدشان برای کار و زندگی در روستا. او که گوسفندان زیادی را از دست داده به «پیام ما» می‌گوید این اتفاق جدید نیست و از پاییز سال گذشته تا اسفند ماه بیش از ۳۰ راس گوسفند از دست داده است و هیچ پاسخی هم از سوی پتروشیمی نگرفته است. «در منطقه کوشک خلف، پنج روستا وجود دارد که روستای ما تنها روستایی است که دامداری در آن پررونق است و باقی روستا‌ها دامداری فصلی دارند. عشایر از برج هفت به منطقه می‌آیند و بعد هم می‌روند. اما ما شغلمان همین است و از پاییز پارسال بار‌ها و بار‌ها به پتروشیمی درباره عملکرد اشتباهش گفته‌ایم.» کلنگ پتروشیمی مسجد سلیمان هرچند از حدود ۱۰ سال قبل زده شده، اما آغاز به کار این مرکز از سال گذشته بود. شست‌وشوی مخازن و لوله‌های این پتروشمی و رهاسازی پساب آن در رودخانه فصلی تلخاب کوشک خلف هم باعث تلف شدن دام‌های بسیاری شد.
منجزی می‌گوید: «ما از مرگ دام‌ها می‌گوییم، اما پرندگان و ماهیان بسیاری هم تلف شدند. آب و خاک این منطقه از بین رفته و هیچکس هم جوابگوی ما نبوده است. برای همین بود که ۵۴ گوسفند را مقابل شرکت پتروشیمی بردیم تا توجه آنها را جلب کنیم. گفتند پاسخ می‌دهند، اما جواب درخوری نگرفته‌ایم. هرچند با تانکر آب برایمان آوردند، اما یک تانکر آب مشکل همیشگی ما را حل نمی‌کند.»
روستای سرتنگ لطفعلی هشت خانوار دارد و اهالی این منطقه بدون آب و برق زندگی می‌کنند. آب را با تانکر و برق را توسط موتور برق به دست می‌آورند و حالا دامداران این روستای کوچک چیزی در حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان خسارت مالی دیده‌اند. «پیش از این چند راس گاومیش هم داشتیم، اما گرمی هوا و آب آلوده پوستشان را از بین برد و مریضشان کرد. گاومیش‌ها را فروختم، اما مرگ و میر گوسفندان خیلی وحشتناک است.»
منجزی می‌گوید هرچند با خبررسانی این ماجرا تعدادی از مسئولان برای حل مشکل آمدند، اما حرف مردم این است که باید فکری اساسی برای این منطقه و پساب پتروشیمی کرد. «عملکرد و برخورد مسئولان این پتروشیمی تاکنون ضعیف بوده. ما نگران آب و خاک این منطقه‌ایم.» این دامدار می‌گوید اگر این روند ادامه داشته باشد، باقی دام‌ها هم از بین خواهند رفت.
پساب پتروشیمی از لحاظ میکروبی بالاتر از حد مجاز است
دلیل مرگ دام‌ها همچنان در دست بررسی است و رئیس اداره محیط زیست مسجدسلیمان گفته که پساب خروجی پتروشیمی مسجدسلیمان برای شناسایی دلیل مسمومیت و مرگ این دام‌ها، نمونه‌برداری و برای آزمایش ارسال شده است. مصطفی یوسفی قندعلی با اشاره به اینکه این واحد صنعتی اوره و آمونیاک تولید می‌کند، گفت: «برای شناسایی دلیل مرگ این دام‌ها، نمونه‌برداری از پساب پتروشیمی انجام و به آزمایشگاه ارسال شده، و اداره دامپزشکی نیز از لاشه دام‌ها نمونه‌برداری کرده و برای شناسایی دلیل مرگ دام‌ها باید منتظر نتایج آزمایشات و کالبدشکافی باشیم.»
یوسفی همچنین درباره ادعای ۲ ماه پیش تعدادی از عشایر مبنی بر اتلاف دام‌ها و آبزیان در آلودگی رودخانه فصلی به پساب پتروشیمی، گفت: «در این مورد تلفاتی از دام‌ها مشاهده نکردیم، اما نتایج آنالیز نشان داد که پساب پتروشیمی مسجدسلیمان از لحاظ میکروبی بالاتر از حد مجاز بوده که اخطار لازم را به این واحد داده و نسبت به تکرار این اتفاق هشدار داده بودیم و ظرفیت تصفیه‌خانه شیمیایی این پتروشیمی باید افزایش یابد، زیرا برای این حجم از پساب کافی نیست.
مدیرکل دامپزشکی خوزستان هم گفته این سازمان در خصوص این تلفات به صورت تخصصی تحقیق می‌کند. به گفته مصطفی کنارکوهی مشاهدات اولیه نشان‌دهنده وجود نداشتن هرگونه بیماری همه‌گیر در دام‌های منطقه بوده است و همچنین بررسی میدانی منطقه، لاشه‌ها، آبشخور‌ها و علوفه، احتمال بروز مسمومیت را نشان می‌دهد که البته با توجه به نمونه‌برداری از آب و دام‌های تلف شده توسط کارشناسان دامپزشکی و ارسال آنها به آزمایشگاه رفرانس سازمان دامپزشکی کشور تا زمان دریافت پاسخ تخصصی آزمایش‌ها نمی‌توان نظر قطعی در این خصوص بیان کرد. پس از آن هم در تنها خبری که از این مسئولان این پتروشیمی آمد آنها اعلام کردند که در صورتی که آزمایش‌ها نشان دهد تلفات اخیر دام در منطقه ناشی از پساب این واحد صنعتی باشد به دامداران غرامت پرداخت می‌کند. تلف شدن دام‌ها و سایر حیوانات بر اثر پساب نفتی اتفاق جدیدی در خوزستان نیست.
سال گذشته در دهستان ابوالفارس رامهرمز، دام‌ها آب‌های آلوده به پساب نفتی را خوردند و جان دادند و این ماجرا از سال‌های قبل بار‌ها تکرار شده بود. آلودگی پساب پتروشیمی لردگان هم در شهریور ماه سال گذشته موجب تلف شدن ده‌ها راس دام شد و مدیرعامل پتروشیمی لردگان هم با تایید افزایش مقطعی غلظت آمونیاک پساب خروجی از این مجتمع این موضوع را تایید کرد. تلفات در سال‌های گذشته هم رخ داده و در اکثر موارد هم شرکت‌های نفتی پاسخگو نبوده‌اند.
این جنایت محیط زیستی است
فعالان محیط زیست منطقه می‌گویند نه اسناد بالادستی و نه سند محیط زیست باعث نشده تا پتروشیمی‌ها و سایر فعالان حوزه نفت در خوزستان نگران وضعیت آب و خاک و هوای منطقه باشند. این آلودگی‌ها در نهایت باعث مرگ و میر گسترده دام و سایر حیوانات و درنهایت از بین رفتن انسان خواهد شد.
هژیر کیانی، دبیر انجمن دوست‌داران طبیعت و محیط زیست خوزستان به «پیام‌ما» می‌گوید آنچه می‌بینیم روی ماجراست و زیر این پوسته آسیب‌هایی گریبان منطقه را گرفته که با به این راحتی‌ها تمام نخواهد شد. «مسئله تلفات دام‌ها بخش کوچکی از درد خوزستان است.
اینجا آب و خاک و هوا را نابود کرده‌اند و سوال ما این است که چرا این منطقه به این شکل مورد بهره کشی قرار گرفته؟ چرا نهاد‌های اجرایی در کشور نگران وضعیت بغرنج محیط زیست این منطقه نیستند و صرفا به عنوان کارگاه صنعتی با آن روبه‌رو می‌شوند که باید از آن برداشت کنند و بعد به حال خودش رها شود؟»
او که نگرانی‌اش برای منطقه گسترده است تاکید می‌کند که خوزستان نیازمند برنامه جامع نجات بخش است و در غیر این صورت فقط باید شاهد مهاجرت گسترده و از بین رفتن محیط زیست این منطقه باشیم. «یک فلر نفتی هر شبانه روز ۱۵ هزار متر مکعب گاز سمی تولید می‌کند که در هر یک متر مربع این گاز ۲۵۰ ماده سمی وجود دارد. این فلر‌ها در نزدیکی شهر اهواز و سایر شهر‌ها قرار دارند. این در حالی است که می‌توان طی فرآیندی در حوزه انرژی از آن استفاده کرد، اما چون فروش نفت خام فقط مورد توجه است، به سایر آلودگی‌ها توجهی نمی‌شود.» کیانی می‌گوید در تمام سال‌هایی که سند ملی محیط زیست تدوین شده تاکنون، این سازمان فقط مدعی بوده که از متخلفان شکایت کرده و دستگاه قضا به این موارد رسیدگی نمی‌کند. «این کم کاری چه از سوی محیط زیست و چه از سوی دستگاه قضا قابل پذیرش نیست و ما با جنابت محیط زیستی در این منطقه روبروییم.»
اون روستا کاملا مظلومه و اهالی اونجا علاقه خاصی به روستای سرتنگ لطفعلی دارن و تنها امرار معاش اهالی کشاورزی و دامداری است که متأسفانه پتروشیمی زندگی رو براشون بسیار سخت کرده کاش مسؤلین یه فکری برا اونجا بکنن.