چرا بحران کرونا یک موضوع فمینیستی است؟
کار مراقبتی به هزار و یک دلیل به زنان گره خورده است. پیامدها و چالشهای مختلفی که زنان به این واسطه با آن درگیر هستند، بحران کرونا را هم به موضوعی فمینیستی تبدیل کرده است.
کار مراقبت یک کار زنانه غیر قابل مشاهده است
وقتی مدارس و مهدکودکها تعطیل هستند، چه کسی از کودکان مراقبت میکند؟ مادر که باید در خانه بماند چون ناخودآگاه خودش را مسئول احساس میکند و جامعه نیز او را مسئول میداند، یا پدر؟ یا زنان دیگری که این کار را با دستمزدی نامناسب انجام میدهند؟
وقتی پدر و مادر باید دورکاری کنند چه کسی مسئول نگهداری از کودکان است؟ چه کسی خریدهای مادربزرگی که بهتر است در خانه بماند را انجام میدهد؟ دخترش یا پسرش؟ چه کسی از بیماران در قرنطینه نگهداری میکند؟
کار مراقبت، یک کار زنانه نامرئی بوده و هنوز هم هست. کاری که زنان برای آن یا دستمزدی دریافت نمیکنند و یا درآمد ناچیزی دارند. بحرانهایی شبیه آنچه به دلیل بیماری همهگیر کرونا به وجود آمده است، شرایط دشواری را از همه بیشتر برای زنان ایجاد میکنند. در حال حاضر در خانوادههای آلمانی و اتریشی زنان ۷۵ تا ۸۰ % کارهای خانه، نگهداری از کودکان و سالمندان و کارهای مراقبتی را انجام میدهند. حتی اگر بحران سلامتی کل جامعه نیز در میان نباشد، کار نامرئی و بدون دستمزد به عهده زنان است. در عین حال در چنین بحرانی کارهای مراقبتی ناشی از ویروس کرونا و قرنطینه به زنان محول میشود.
بدون کار بیدستمزدِ زنان، جامعه متوقف میشود
اگر قرار بر واگذاری کار به نیرویی خارج از افراد خانواده باشد، از زنانی که بارها تبعیض را تجربه کردهاند و برای مثال زمینه مهاجرتی دارند استفاده و اغلب دستمزد نامناسبی به آنها پرداخت میشود. همچنین پرستارانی که به دلیل فقدان منابع و نیروی کار مناسب و کافی بیش از حد معمول کار کردهاند، بیشتر زنان هستند. در حال حاضر در اتریش بحث در مورد ممنوعیت مرخصی و برداشتن مقررات مربوط به ساعت کار این پرستاران در جریان است. در آلمان سهم زنان از مشاغل مراقبتی و پرستاری ۷۶% است و در اتریش تقریبا ۹۲.۲% از مراقبتهای سیار و ۸۵.۸% از مراقبتهای مراکز مربوطه مانند بیمارستانها را زنان عهدهدار هستند.
بنابراین زنان کسانی هستند که کارهای مراقبتی با دستمزد یا بدون دستمزد را انجام میدهند و جامعه بدون آنها متوقف میشود. در نتیجه بحران کرونا بیشتر زندگی زنان را تحت تاثیر قرار میدهد. اغلب زنان هستند که از کمبود مواد ضدعفونیکننده یا تجهیزات محافظتی رنج میبرند و در نتیجه نمیتوانند در مقابل عفونت و بیماری از خود محافظت کنند.
اصرار بر دستمزد بهتر برای کارهای مراقبتی ضروریست
بیشتر زنان، در کنار مشاغل مراقبتی در خانه نیز عهدهدار مسئولیتهای مراقبتی دیگر هستند. این یکی از دلایلیست که بر خلاف اتریش، آلمان در مورد تعطیلی یکپارچه مدارس مردد است: این خطر جدی وجود دارد که بخش بزرگی از پرستاران زن در بیمارستانها به دلیل وظیفه بدون دستمزد مراقبت از کودکان خود، نتوانند به کار ادامه دهند.
بحرانهایی از این دست، اهمیت اجتماعی کارهای مراقبتی را روشن میکنند. اکنون اصرار بر پرداخت دستمزد بهتر برای کارهای مراقبتی، توزیع عادلانه مبتنی بر عدم تبعیض جنسیتی و در عین حال کاهش فشار مسئولیت از اهمیت ویژهای برخوردار است. همچنین زمان خوبی برای درخواست کاهش ساعت کاری مشاغل مددکاری به ۳۵ ساعت در هفته است، چیزی که در حال حاضر در اتریش برای آن تظاهرات و اعتصاب در جریان است.
بحران کرونا بدون کارهای پرستاری و مراقبتی، یعنی کارهای بدون دستمزد یا با دستمزد پایین زنان، قابل مدیریت نخواهد بود. به دلیل ویروس کرونا این کارهای نامرئی اکنون مرئی شدهاند و اهمیت اجتماعی خود را بهطور چشمگیری نشان میدهند.
بئاتریس فرازل نویسنده این متن در مجله آنلاین اِدیتسیون اِف سال ۱۹۸۷ به دنیا آمده و در وین زندگی میکند. او پادکستساز، فعال فمینیستی و نویسنده است. بئاتریس پادکستی به نام دختران بزرگ را اداره میکند.
پریسا کاکایی متولد ۱۳۵۶ و ساکن برلین است. او در حوزه حقوق زنان و کودکان هم فعالیتهای مختلفی دارد. نوشتههای پریسا کاکایی تا سال ۱۳۹۲ در وبلاگی به نام کولهبار منتشر میشد. او هماکنون از دستاندرکاران سایت حق کودکی است.
باز خوبه ویروس کرونا مردان رو بیشتر از زنان میکشه وگرنه اگر برعکس بود بعضی فمنیست های تندرو میگفتن این ویروس رو نظام های مردسالار و دیکتاتورجهانی ساختن تا زن های قدرتمند جهان رو از بین ببرند.
وضع بعضی فمنیست های ایرانی خیلی بدتر شده به نظرم انگار مردستیز شدن…