دزدان رادیوسیتی
رادیوسیتی | گروه دشنه | عمارت روبهرو
«رادیوسیتی» اجرای مستندی از گروه دشنه درباره پرفورمنسی در «سینما رادیو سیتی» است. پرفورمنسی که گویا اولین در ایران بوده است و در اصل برای دزدی از تماشاگران و تامین مخارج اجرای یک گروه تئاتری در دهه ۴۰ طراحی و اجرا شده بود. رها کردن و پراندن کفترها در میانه اکران فیلم پرندگان هیچکاک، استفاده از شلوغی بعد از این حرکت برای کیفقاپی و جیبزنی و در نهایت استفاده از این پولها برای تامین مخارج اجرایی از آن گروه تاتری در آن دوران؛ «تروپ کار».
از تروپ کار غیر از این دزدی و اجرایشان اطلاعات هیچ تاتر و اجرای دیگری در دسترس نیست. البته آنها یک بازبینی هم برای اجرا و در حضور بازبینان نظارت وزارت فرهنگ و هنر داشتهاند و آن بازبینی هم هیچگاه به سرانجام نرسید. آنها پیش از پرفورمنس دوم خود که برای دزدی از ابراهیم گلستان است دستگیر میشوند و با اتفاقات بعدی کمتر چیزی از این گروه میماند. گروهی با ۵ نفر عضو که اواخر اجرا مشکوک میشویم که دستکم یکی از آنها گویا هنوز زنده است؛ فریده شاهحسینی که روی تصاویری از سینما رادیو سیتی صدای گرفته و سالخوردهاش شنیده میشود و میخواهد بداند آیا این جستجو نمایش داده خواهد شد؟
رادیو سیتی در اجرای خود خیلی ساده است. ۵ بازیگر ،یک ویدیو پروجکشن که تصاویر و اسنادی را نمایش میدهد، یک راوی که بین تماشاگران نشسته است، یک پوشه که داخل آن اسنادی وجود دارد و دم در ورودی به تماشاگران داده میشود. اجرا بین این چهار بخش میچرخد و از هر کدام برای خود مصداق و ارتباطی پیدا میکند.
۵ بازیگری که ۴نفرشان نقش اعضای «تروپ کار» را بازی میکنند و یک نفر با نام مامور شراره. مامور شراره در جستجوی جلال دیگر عضو تروپ کار است و در تمام طول اجرا تنها نامی از او میشنویم. کاراکتری که از قضا در نبود خود بیشتر از تمامی افراد حاضر در صحنه حضور دارد. کسی که به گفته مامور شراره میتواند نشانهای از عبدالحسین نوشین، همان کسی را که حکومت به دنبالش است به آنها بدهد. چون عبدالحسین نوشین چند سال پیش از اتفاقات این نمایش با دوستان تودهایش به زیبایی از زندان فرار کرده بود و حالا بعد سالها اطلاعات داخلی پی ردپایی از او میگشت. ردپایی که همکاران تاتری او را هم درگیر این تجسس میکند. جلال هم که به شکلی سرپرست و مغز گروه است گویا با نوشین در ارتباط است. همان کاراکتری که هیچوقت نمیبینیمش و حضور ندارد.
همزمان با اجرای بازیگران، راوی که بین تماشاگران نشسته اجرا را هدایت میکند و در بعضی صحنهها از ما تماشاگران میخواهد که به اسناد و روزنامههای داخل پوشه نگاهی بیندازیم. داخل پوشه تصاویری از نامهها و گزارشهای اطلاعات داخلی درباره بعضی اتفاقات اجرا است و همچنین تعدادی روزنامه که در قسمتهایی از اخبار یا محتوای خود با اتفاقات روی صحنه پیوند میخورند و دلیلی برای باور آنچه روی صحنه میبینیم میشوند. اجرا با هوشمندی کارگردان و گروه اجرایی خوشبختانه چیز اضافهای ندارد و نمیخواهد مانند آنچه سکه بازار صحنه است خودش را به رخ بکشد.
اجرای جذاب رادیو سیتی در ادامه تلاشهای پیشین گروه «دشنه» است. روایت از موضوع و یا فردی که دربارهاش خیلی چیزی گفته نشده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. تاریخی غیر از آنچه در روایات رسمی و غالب وجود دارد. اهمیت دادن به حدفشدگان و آنان که در شمار نیامدهاند و همزمان گزارشی از آنچه که باعث این حذف و طرد شده است. تلاشهایی برای شناساندن و مواجهه تازهای با اشکالی از تاتر مستند که در اجراهای پیشین خود مانند غفور آبیک و … پیگیری کردهاند. بنا به خطابه پایانی پس از اجرا، اعضای گروه دشنه با اجراهای خود میخواهند سراغ قسمتهایی فراموش شده و یا کمتر توجه شده اشخاص یا تاریخ بروند. آنها را احضار کنند و با شیوههای مختلف تاتر مستند از داکیو دراما تا تاتر تجسسی آنها را بررسی و بعد اجرا کنند. در همین خطابه پایانی میگویند آنچه در رادیو سیتی ارائه میدهند یک اجرای اتنوگرافیکال یا قومنگارانه است. اگر غفور آبیک یک اجرای اتوبیوگرافیکال یا زندگینامهای بود در این اجرا آنها سراغ قومنگاری رفتهاند و تلاش کردهاند قسمتی از وضعیت اجتماعی آن دوران را به این واسطه بازنمایی کنند و شاید به امروز هم پیوند بزنند. پروسه کاری این اجراها پژوهشی است و در نهایت به اجرا برای مخاطبان میرسد. حتی اگر بعدتر به نتایج جدیدی در مستندات اجرا برسند آنرا اصلاح و دوباره اجرا میکنند. اجراهای آنها بیشتر در عمارت روبروست. چهارراه ولیعصر، روبروی تاتر شهر. این اجرا پس از یک دوره اجرا یک هفته اجرا نداشت و از یک تا ۷ اسفند آخرین فرصتی است که میتوان به دیدن این اجرا رفت. خود اجرای ۷۰ دقیقه است و اگر فرصت داشتید حتما پای خطابه بعد از اجرا درباره شیوه کار این گروه هم بنشینید. رادیو سیتی را مهام میقانی نوشته و احسان شایانفرد کارگردانی کرده است. این اجرا از یکم اسفند به مدت هفت شب از ساعت ۲۲ در عمارت روبرو اجرا دارد.