حذف نابینایان از مجلس «خندهدار» است
علی صابری، عضو نابینای شورای شهر تهران در واکنش به مخالفت مجلس با حذف شرط بینایی برای شرکت در انتخابات مجلس میگوید این موضوع «خندهدار» است چراکه دیدن یا ندیدن تاثیری بر انجام وظایف نمایندگی ندارد.
اولین واکنش علی صابری، عضو نابینای شورای شهر تهران به مخالفت مجلس با حذف شرط بینایی برای شرکت در انتخابات مجلس در یک جمله بیان میشود: «خندهدار است.» خندهدار بودن از این لحاظ که با پیشرفتهای تکنولوژیک امروز دیگر نابینابودن مانعی برای انجام وظایف نمایندگی نیست و این را صابری که نماینده مردم تهران در شورای شهر است به نمایندگان مجلس ایران گوشزد میکند.
داستان از جایی شروع شد که دولت در لایحه اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شرط بینایی برای شرکت در انتخابات را حذف کرد اما نمایندگان مجلس به آن رای ندادند و دوباره بینایی به عنوان یک شرط برای نامزد انتخابات مجلسشدن به قانون بازگشت. البته مدیرکل دفتر امورحمایتی و توانمندسازی وزارت رفاه گفته این طرح دوباره به مجلس فرستاده خواهد شد.
ایران عضو کنوانسیون حقوق معلولان است و بر اساس این کنوانسیون انتخاب کردن و انتخاب شدن حق مسلم همه افراد معلول است. این حق شامل آن دسته از افراد معلول است که از نظر ذهنی قادر به تصمیمگیری و اثرگذاری باشند و قطعا نابینایی خللی در قدرت ذهن برای تصمیمگیری ایجاد نمیکند. دولت جمهوری اسلامی که این کنوانسیون را پذیرفته متعهد به اجرای آن است و بازگشت دوباره شرط بینایی به شرایط انتخاب نامزدهای مجلس نقض آشکار این کنوانسیون محسوب میشود.
ماده ۲۹ کنوانسیون جهانی افراد دارای معلولیت بر توانمندی و ضرورت تامین حق مشارکت سیاسی و تسهیل آن صحه میگذارد.
ماده ۲۹ کنوانسیون جهانی افراد دارای معلولیت (۲۰۰۶) بر توانمندی و ضرورت تامین حق مشارکت سیاسی و تسهیل آن صحه میگذارد. در این ماده آمده: «دولتهای عضو برای افراد دارای معلولیت، حقوق سیاسی و فرصتهایی را برای بهرهمندی از آنها بر مبنای برابر با سایرین، تضمین میکنند.» همچنین دولتها در این کنوانسیون متعهد شدهاند از حق افراد دارای معلولیت برای رایدادن بطور مخفی و بدون هراس در انتخابات و رفراندومهای عمومی، نامزد انتخابات شدن و یا هدایت یک اداره و انجام تمامی وظایف عمومی در تمامی سطوح دولتی حمایت کنند. در این کنوانسیون همچنین محرومکردن افراد معلول از مشارکت سیاسی نقض اصل تساوی انسانها است.
دیدن یا ندیدن تاثیری بر انجام وظایف نمایندگی ندارد
تجربههای جهانی و حتی داخلی نشانداده معلولیت افراد نمیتواند دلیل خوبی برای محرومکردن آنها از مشارکت سیاسی در جامعه باشد. در تهران اتفاقا دو نابینا با رای مردم به عضویت شورای شهر درآمدهاند. مجتبی شاکری و علی صابری هر دو از اعضای موثر در فرایند تصمیمگیریهای شورای شهرند و هرکدام در جناح سیاسی منتسب به آن از وزن بالایی برخوردارند.
آیا صابری به عنوان نماینده مردم در یک پارلمان شهری با نمایندگان مجلس هم نظر است؟ او در گفتگو با «میدان» این تصمیم مجلس را از اساس خندهدار میداند. صابری پیش از عضویت در شورای شهر یک حقوقدان است و از همین منظر موضوع مخالفت مجلس با نامزدی در انتخابات مجلس را بررسی میکند. او بر این نکته پافشاری میکند که ممنوعیت ورود نابینایان به مجلس «خلاف تعهداتی است که دولت جمهوری اسلامی در کنوانسیون حمایت از حقوق معلولان پذیرفته است.» به گفته او این کنوانسیونی است که مجلس به آن رای داده و کشور به صورت رسمی به آن ملحق شده است بنابراین این کار به شدت خلاف آن کنوانسیون است و «قطعا سازمانهای بینالمللی به این موضوع واکنش نشان خواهند داد.»
او با اشاره به گزارش سالانهای که هر سه سال یکبار از کشورها درباره میزان تعهد به کنوانسیون حقوق معلولان خواسته میشود، میگوید این گزارش باید از طرف وزرات امور خارجه تهیه شود و سال گذشته در آن گزارش اینطور آورده شد که «اگرچه قوانین برای مشارکت نابینایان در انتخابات تا امروز اصلاح نشده است ولی گامهایی برای اصلاح در حال برداشته شدن است.» به گفته صابری در واقع «آبروی دولت و نظام اینطور حفظ شد» اما اینکه بلافاصله بعد از این گزارش دوباره مجلس آن را رد کرده باشد به گفته او «جای تاسف دارد و قطعا به گوش مجامع بینالمللی خواهد رسید.»
ممنوعیت ورود نابینایان به مجلس خلاف تعهداتی است که دولت جمهوری اسلامی در کنوانسیون حمایت از حقوق معلولان پذیرفته است.
او با اشاره به تجربه خود در شورای شهر تهران به عنوان یک عضو فعال میگوید مطرحشدن ممنوعیت ورود نابینایان به مجلس با توجه به تکنولوژیهای روز خندهدار است. به اعتقاد صابری با توجه به ویژگیهای تکنولوژیک امروز و اینکه همه میتوانند در لحظه به اطلاعات دسترسی پیدا کنند، وارد کردن فرضی که مربوط به ۵۰ سال قبل است، قابل پذیرش نیست. به گفته او «دیدن یا ندیدن هیچتاثیری بر انجام وظایف نمایندگی ندارد.» این حقوقدان البته این را هم اضافه میکند که حتما برای تامین حقوق معلولان این موضوع به صورت حقوقی پیگیری خواهد شد.
۱۱ میلیون نفری که نادیده گرفته میشوند
سال گذشته معاون توانبخشی سازمان بهزیستی گفته بود آمار معلولیت در کشور طی دو سال از ۱۰ به ۱۵ درصد افزایش یافته است و این یعنی ایران در حدود ۱۱ میلیون نفر معلول جسمی، حرکتی و ذهنی دارد. این جمعیت بزرگ از معلولان کشور اغلب از سادهترین امکانات محروماند.
حرکت و جابجایی در شهرها برای معلولان کار دشواری است و با اینکه سازمانها و دستگاههای دولتی از جمله شهرداریها بر اساس قانون موظف شدهاند شرایط حضور معلولان در جامعه را فراهم کنند با این حال همچنان مناسبسازی شهرها برای معلولان به کندی پیش میرود. همچنین بر اساس برآوردهای سازمان بهزیستی حدود سه تا پنج درصد بیکاری هر منطقه به افراد معلول اختصاص دارد که این رقم در زنان معلول دو برابر مردان است.
همه این موارد که در نهایت به تحدید حقوق معلولان و در نهایت تبعیض منجر میشود به علت دیدهنشدن حقوق این افراد در مجامع تصمیمگیرنده در کشور مانند مجلس است. اگر معلولان حق ورود به مجلس و نهادهای تصمیمساز پیدا کنند شاید میلیونها نفر دیگر در انتظار حذف فقط یک پله برای بهترشدن زندگی خود ننشینند و شرایط زندگی بهتر برای افراد معلول جامعه فراهم شود.