«دستفروشی آن چیزی نیست که شهرداری میگوید»
سه شنبه ۴ خرداد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران میزبان نشست «دستفروشی و مساله رفاه» بود. در این نشست چهرههایی چون پرویز صداقت، حسین راغفر و مراد ثقفی، در کنار فعالان گروههای «جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان»، «باهمستان» و «یک شهر» به جنبههای مختلف دستفروشی پرداختند.
پرویز صداقت به این سوال پرداخت که پدیده دستفروشی و اقشار دیگر که «مادون طبقه» نامیده میشوند حاصل کدام سیاستهای اقتصادی در سه دهه گذشته بودهاند؟ و این طردشدگان اجتماعی در پروژههای سیاسی آینده چه جایگاهی خواهند داشت؟
پرویز صداقت نقطه عطف مدیریت شهری در تهران را سال ۱۳۶۸ دانست و گفت در این دوره گذاری از مدیریت شهری به آنتروپرونریالیسم شهری (urban entrepreneurialism) رخ داد.
در این دوره تحت شهرداری غلامحسین کرباسچی برنامهریزی شهری به بیزنس پلن و برنامه کسب و کار تبدیل شد و از آن به بعد هدف برنامهریزان شهری تهران به حداکثر رساندن سود بوده است.
پرویز صداقت گفت مجموعه سیاستهای اقتصادی و چگونگی مدیریت شهری از پس از جنگ با دستور کار انباشت سرمایه انجام شد. روندی که برندگانی داشت و بازندگانی.
او گفت سیاستهای حاکم بر شهر تهران به گونهای بوده که فضای زیست از بین رفته تا فضای کسب و کار شکل بگیرد.
مجموعه این روندها انبوهی از بیکاران و افراد با کارهای بی ثبات را به وجود آورده است.
پرویز صداقت با اشاره به محبوبیت ترامپ و دیگر چهرههای واجد جنبههای فاشیستی در کشورهای غربی، به پتانسیل سیاسی اقشار مادون طبقات پرداخت و گفت در شرایط کنونی این اقشار میتوانند به لشکری برای به قدرت رسیدن جریانهای پوپولیستی تبدیل بشوند و همه بازندگان چنین روندی خواهند بود.
او گفت هم اکنون زمینه اجتماعی برای راستترین و افراطیترین بدیلها مساعد است و برای همین باید ائتلافی گسترده از لایههای بالایی طبقه متوسط گرفته تا فرودستان شهری و طردشدگان برای پروژهای دموکراتیک شکل بگیرد.
مراد ثقفی یکی دیگر از سخنرانان این نشست بود.
او با اشاره به نتایج تحقیق انجمن یک شهر درباره دستفروشی گفت واقعیت دستفروشی برخلاف آن چیزی است که شهرداری تهران میخواهد القا بکند.
بنا به این تحقیق حدود ۷۶٪ دستفروشان سرپرست خانوار هستند، با سرمایه متوسط دو میلیون تومان دستفروشی را شروع میکنند و اغلبشان تنها با یک میلیون تومان این کار را شروع کردهاند.
شهرداری دستفروشان را باند، بنجل فروش و موادفروش و از این دست معرفی میکند، اما ۹۸٪ دستفروشان در این تحقیق گفتهاند که مایل هستند ساماندهی بشوند.
تنش بین دستفروش و مغازهدار وجود دارد، اما این تنش راه حل دارد، ولی شهرداری تهران دنبال راه حل نیست. شورای شهر هم به جز دو نفر هیچ کدام به این مساله توجهی ندارند.
مراد ثقفی گفت مدتها است میخواهند نتایج تحقیقشان را در شورای شهر ارائه کنند، اما حتی به شورای شهر دعوت نمیشوند، هرچند که این تحقیق با معیارهای بالای آکادمیک انجام شده است.
ثقفی گفت ما از طرف شهرداری با رویکرد طرد مواجهیم. از طرف روشنفکران هم تا به حال گفتمان موفقی در مقابل رویکرد طرد ایجاد نشده است.
حسین راغفر، اقتصاددان، توضیح داد که چرا اقتصاد ایران قادر به تولید مشاغل رسمی نیست و بسیاری ناگزیر جذب مشاغل غیررسمی مثل دستفروشی میشوند.
حمیده چگونیان از انجمن «یک شهر» درباره کمپین من از دستفروش خرید میکنم توضیح داد.
کریم آسایش به این مساله پرداخت که دستگاههای مختلف وظایفی نسبت به دستفروشان دارند که باید مبانی حقوقی آن و در چهارچوب حقوق شهروندی و حقوق بشر، از طرف نهادهای مسئول تامین شود.