زنان ترنس اوکراینی؛ اسیر جنگهای تودرتو
ذهنیت جنسیتزدهی حاکم بر جنگها و قوانین پیچیدهی اوراق هویتی، وضعیت فاجعهبار جنگ را برای زنان ترنس اوکراینی سختتر و خطرناکتر کرده است. بنا به گزارش منابع مختلف خبری، در هفتهی اول اشغال اوکراین توسط نیروهای نظامی روسیه، بیش از یکمیلیون نفر از اوکراین خارج شدهاند. معمولا گفته میشود، این جمعیت شامل خارجیهای ساکن اوکراین و زنان و کودکان اوکراینیست و شهروندان مرد اوکراینی ۱۸ تا ۶۰ساله حق خروج از اوکراین را ندارند. اما زنان ترنس اوکراینی نیز شامل این ممنوعیت میشوند، چرا که تطبیق اوراق هویتی ترنسها در اوکراین پروسهی سخت و پیچیدهای دارد و جنسیت بسیاری از زنان ترنس در اوراق هویتیشان «مرد» ذکر شده است و به همین دلیل اجازهی خروج از اوکراین را ندارند.
در گزارشی که سیبیاسنیوز منتشر کرده است، موزیسین اوکراینی، زی فامیلو – که یک زن ترنس است- وضعیت بغرنج خود را توضیح داده است؛ او اشاره میکند که علاوه بر مشکلاتی که همگان در زمان جنگ با آن دست و پنجه نرم میکنند (منجمله کمبود مواد غذایی، خطر موشکباران و …) باید بیشتر حواس خود را جمع کند، چرا که در وضعیت جنگی، دسترسی عمومی به سلاح، خشونتهای ترنسستیزانه را ممکنتر و شدیدتر میکند. او در ادامه افزوده است که هیچ راهی برای خروج از کشور پیش پای او نیست.
وضعیت جمعیت LGBTQ در اوکراین در سالهای اخیر بهتر شده است، ولی ترنسجندرها همچنان با پیچیدگیهای زیادی در زندگی خود مواجهاند. سالهای سال، برای آن دسته از ترنسجندرها در اوکراین که میخواستند اوراق هویتی مطابق با جنسیت خود داشته باشند، طی کردن آزمایشات روانشناسی بیمارانگارانه و انجام عمل تطبیق جنسیت اجباری بود. این قوانین در سال ۲۰۱۷ کمی آسانتر شدند ولی ترنسهای اوکراینی همچنان برای تطابق اوراق هویت خود، باید پروسهی مشاورهی روانشناسانهی دولتی را طی کنند. بهگفتهی فامیلو این وضعیت، «جنگی را در درون جنگ» برای ترنسها ایجاد کرده است.
لازم به ذکر است که ایلگای اروپا (ILGA-Europe)، در ردهبندی وضعیت حقوق بشر اقلیتهای جنسی سال ۲۰۲۱ خود، اوکراین را در جایگاه ۳۹ام از ۴۹ کشور اروپایی ردهبندی کرده است.