آلودگی غبارهای نمکی دریاچه ارومیه به فلزات سنگین

یکی از اعضای ستاد احیای دریاچه ارومیه می‌گوید اگر وزارت نیرو به تعهدات خود در زمینه تامین حقابه دریاچه ارومیه عمل نکند، طوفان نمک برخاسته از این دریاچه مساحت وسیعی از ایران را درمی‌نوردد. آخرین آمارهای رسمی حکایت از آن دارد که تراز دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته ۶۰ سانتی‌متر افت کرده و به ۱۲۷۰/۶۵ متر رسیده است.

مسعود تجریشی درباره عملکرد وزارت نیرو توضیح داده «برخلاف تعهدات و وظایف قانونی متاسفانه وزارت نیرو ۱۰۲ درصد را به شرب، ۹۲ درصد به کشاورزی و بیش از ۳۰۰ درصد به صنعت اختصاص می‌دهد، اما زمانی که به محیط زیست می‌رسد به کمتر از ۳۵ درصد تعهداتش عمل می‌کند».

وی هشدار داده «اگر تراز آب دریاچه از ۱۲۷۱ متر پایین‌تر بیاید، تمام کانون‌های بالقوه تولید گرد و غبار دوباره بیرون می‌آیند و در این‌صورت می‌توان انتظار داشت که این گرد و غبارها جابه‌جا شوند».

تجریشی درباره آلودگی برآمده از طوفان‌های نمکی توضیح داده «گردوغبار برخاسته از دریاچه ارومیه حاوی سرب، جیوه و کادمیوم است که منبع آنها کودها و سموم کشاورزی است و توسط روان‌آب‌ها به سمت دریاچه می‌آیند، رسوب‌گذاری می‌شوند و وقتی خشک شوند باد این مواد را حرکت می‌دهد و این مساله حتمی است».

او درباره گستره احتمالی طوفان‌های نمک می‌گوید «در آرال دیدیم یک طوفان بیشتر از ۲۰۰۰ کیلومتر را طی کرده و به دریای خزر رسیده بود. بنابراین اینکه طوفان‌هایی در شمال غرب داشته باشیم که به سمت خود ارومیه، تبریز، زنجان و استان‌های همجوار بروند بسیار بالاست و قبلا هم این اتفاق افتاده بود».

این هشدارها در شرایطی مطرح می‌شود که برخی کارشناسان می‌گویند دریاچه ارومیه همین حالا به مرحله طوفان‌های نمکی رسیده است، در روستاهای مرنگلوی و سپورغان گردوغبار کاملا مشهود است و با خشک شدن دریاچه این روند تشدید خواهد شد؛ رئیس کمیسیون تخصصی محیط‌زیست آذربایجان غربی از تپه‌های نمکی در حال حرکت خبر می‌دهد.

محمد کوهانی گفته «این تپه‌ها شبیه به شن‌های روان نیستند اما طی چند سال چندین‌ سانتی‌متر جابه‌جا شده‌اند که بسیار خطرناک است. خشک شدن دریاچه به معنای تولد موجود عجیب‌و غریبی به نام بیابان است؛ عجیب و غریب از این نظر که سال‌ها سموم کشاورزی و کودهای نیتراته از طریق آب‌های زیرزمینی روانه دریاچه شده‌اند و به این ترتیب بیشتر از خوزستان شاهد آثار زیست محیطی خواهیم بود».

وی هشدار داده «طوفان‌های نمکی در حد منطقه‌ای مشهود است و هنوز به حد ملی نرسیده است اما با ادامه روند کنونی گردوغبار به تهران نیز خواهد رسید».