بالاخره واکسنی برای مالاریا معرفی شد

سازمان بهداشت جهانی سه روز پیش، ۶ اکتبر، برای اولین‌بار در تاریخ، جهت کنترل بیماری مالاریا واکسن آن را – با نام علمی RTS,S- معرفی کرد. ۱۳۰ سال پس از شناسایی انگل پلاسمودیوم به عنوان عامل این بیماری، محققین و سازمان‌های پزشکی و بهداشتی موفق شدند واکسنی را برای مبارزه با مالاریا معرفی کنند. 

تدروس ادهانوم، دبیر کل سازمان بهداشت جهانی، در روز ۶ اکتبر اعلام کرد که این سازمان از استفاده‌ی گسترده‌ی این واکسن در قاره‌ی آفریقا تماما حمایت می‌کند. او به رسانه‌ها اعلام کرد که «واکسن مالاریای RTS,S – که سی‌سال ساخت آن به طول انجامیده – نقطه‌ی عطفی در تاریخ بهداشت عمومی‌ست». 

این واکسن در مقایسه با سایر واکسن‌های ویژه‌ی کودکان اثربخشی کمتری دارد و بعد از تزریق ۴ دوز به کودکان زیر پنج‌سال از بستری شدن ۳۰ درصد مبتلایان به مالاریا جلوگیری می‌کند. با این حال بر طبق مطالعات آماری، اگر واکسیناسیون در جوامعی که شدیدا درگیر این بیماری هستند به صورت گسترده انجام شود، مانع مرگ ۲۳۰۰۰ کودک در سال خواهد شد. 

اجرای آزمایشی این واکسن،‌ با نام تجاری موسکیرکس (Mosquirx) در سه کشور مالاوی، غنا و کنیا انجام شده و محققان امیدوارند که به زودی یکی از بزرگترین چالش‌های بهداشتی جهان را – که سالانه حدود نیم‌ملیون‌نفر را به کام مرگ می‌فرستد- بتوان کنترل کرد. 

هرچند که بیماری مالاریا پیچیدگی‌های بسیاری دارد (منجمله ناشناخته بودن واکنش ایمنی بدن انسان به انگل پلاسمودیوم فالسیپاروم و آنتی‌ژن‌های بیشمار این انگل که موجب می‌شود به راحتی از دیوار دفاعی بدن عبور کنند) ولی نابرابری در توزیع امکانات تحقیقاتی در دنیا نیز در طولانی شدن پروسه‌ی ساخت این واکسن بی‌تاثیر نبوده. دانشمندان برای سال‌ها اعلام کرده بودند که امکان تولید واکسن مالاریا یا ایدز در صورت سرمایه‌گذاری و بودجه تحقیقاتی کافی وجود دارد اما این اتفاق سال‌ها به دلیل اینکه مالاریا بیماری بومی مناطق بسیار فقیر دنیا تلقی می‌شود و کشورهای ثروتمند را تحت تاثیر قرار نمی‌داد، نیفتاد. اما همان‌طور که کشف و تولید سریع واکسن کرونا نشان داد، تولید و توسعه‌ی دارو برای بیماری‌ها همان قدر که مساله‌ای علمی‌ست، مساله‌‌ی نژادی هم هست و بسته به اینکه بیماری کدام گروه‌های قومی و نژادی را هدف قرار دهد نتایج متفاوتی خواهد داشت.