روز ۲۵ ژوئن گزارش مدیر مرکز اطلاعات ملی آمریکا خطاب به کنگره درباره بررسی اولیه اشیا پرنده ناشناس منتشر شد.
همانطور که انتظار می‌رفت انتشار این گزارش که از مدتی پیش خبر آن منتشر شده بود، بار دیگر بحث ماهیت اشیا پرنده ناشناس را به موضوع داغی در بین بسیاری از مردم بدل کرد. اما در متن این گزارش چه موارد مهمی وجود دارد؟
پدیده بشقاب‌های پرنده به هیچ وجهی پدیده‌‌ای تازه و حتی متعلق به دوران مدرن نیست. با این وجود از زمان جنگ سرد به موضوع جذابی برای حامیان نظریه حیات هوشند فرازمینی بدل شده است.
بخشی از تاریخ این موضوع را می‌توانید در یادداشتی که من در باره داستان حمله به منطقه ۵۱ نوشته بودم مطالعه کنید.
در سال‌ها تازه برخی از نهادهای نظامی و اطلاعاتی بخشی از اسناد خود در زمینه این اشیاء ناشناس را از طبقه‌بندی محرمانه خارج و منتشر کرده‌اند و یکی از مهم‌ترین آن‌ها تا کنون گزارشی است که روز ۲۵ ژوئن از سوی مدیر نهاد اطلاعات ملی ایالات متحده و در پاسخ به درخواست کنگره منتشر کرده‌اند.
دلایل اهمیت این سند که متن آن را می‌توانید در اینجا مطالعه کنید به چند نکته مهم باز می‌گردد.
نخست اینکه این گزارش با همکاری عمده نهادهای مهم اطلاعاتی و نظامی آمریکا از جمله وزارت دفاع، ارتش و ارکان مختلف آن، FBI, DARPA, NSA, NGA, NRO, FAA, NOAA و بسیاری دیگر نوشته شده است و از این جهت گزارشی جامع به شمار می‌رود.
نکته مهم دیگر این گزارش این است که در تهیه آن روش یکسان سازی و اعتبار سنجی گزارش‌ها مورد توجه قرار گرفته است و سعی شد است گزارش ها ابتدا در قالب استاندارد و قابل مقایسه ای بدل شود.
از سوی دیگر و به دلیل همین یکسان سازی و استفاده از ابزارهای یکسان این گزارش رویدادهایی را شامل شده است که از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۱ ثبت شده‌اند و بدین ترتیب به بررسی تازه‌ترین موارد که به دلیل ساختار ثبت گزارش معتبرترین آن‌ها نیز هستند پرداخته است.
من سعی می‌کنم مهم ترین بخش‌های این گزارش را در زیر خلاصه کنم.
نکته مهم در این گزارش استفاده عمدی از سرواژه UAP به جای UFO است. UFO که به سرواژه «اجرام پرنده ناشناس» اختصاص داشت در متن‌های رسمی جای خود را به UAP به معنی پدیده‌های ناشناس هوایی تغییر داده است.
یک دلیل مهم برای این تغییر شاید مساله استیگما و بدنامی باشد که برای کلمه یوفو به وجود آمده است. این استیگما همانطور که در این گزارش به آن اشاره شده است یکی از دلایلی است که برخی از ناظران معتبر از گزارش دادن برخی از این رویدادها خودداری می‌کنند تا مبادا چنین گزارشی آن‌ها را در قالب افراد غیر علمی که به وجود «بشقاب‌های پرنده فرازمینی» یا تئوری‌های توطئه اعتقاد دارند قرار دهد.
مسئولیت مستقیم بررسی چنین گزارش‌هایی در ایالات متحده بر عهده نهادی به نام UAPTF یا کارگروه بررسی پدیده‌های ناشناسی هوایی است.
این کارگروه برای بررسی این گزارش‌ها سعی کرده است از بین همه گزارش‌های موجود نمونه‌‌های معتبر و مستند را جمع آوری کرده و پس از یکسان سازی به بررسی آن‌ها بپردازد.
نکته مهمی که در پیش فرض این گزارش به آن اشاره شده است و گزارش بر مبنای آن بنا شده این است که در نمونه‌هایی که در بررسی نهایی به کار رفته‌اند فرض بر صحت داده‌های جمع آوری شده توسط حسگرها و آشکارسازهای مختلف قرار داده شده است. اما در همه موارد امکان اثبات اینکه مشاهده ثبت شده حاصل خطای ابزار نباشد وجود نداشته است.
در بازه سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۱ این نهاد ۱۴۴ مورد گزارش را در این رده طبقه بندی کرده است. عمده این گزارش‌ها در دو سال اخیر رخ داده است که دلیل آن به روند بهینه سازی مستند سازی و تعیین ساز و کارهای دقیقی برای گزارش این موارد در بدنه نیروهای نظامی و اطلاعاتی باز می گردد و الزاما مربوط به افزایش تعداد مشاهده ها یا رویدادها نیست. نکته جالب توجه در این باره این است که مطابق این گزارش نیروی دریایی آمریکا مارس ۲۰۱۹ شیوه استاندارد تازه گزارش نویسی از این پدیده‌ها ار وضع کرده و این از نوامبر ۲۰۲ از سوی نیروی هوایی نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
از این تعداد یک مورد در هنگام بررسی شناسایی شده که مربوط به یک بالن هواشناسی بوده و بقیه آن‌ها هنوز در طبقه بندی جرم ناشناخته قرار دارند.
از ۱۴۴ گزارش دریافت و تایید شده ۸۰ مورد آن‌ها گزارش‌هایی بودند که بیش از یک ابزار آن را ثبت و رصد کرده است.
همچنین عمده این گزارش‌ها مربوط به نقاطی در حوالی مراکز نظامی و میدان‌های پروازهای آزمایشی بوده است.
این مساله باردیگر به دلیل افزایش آموزش خدمه این پایگاه‌ها در مورد نحوه گزارش و ثبت این رویدادها و مستند سازی است.
در ۱۸ حادثه که در ۲۱ گزارش متفاوت مورد اشاره قرار گرفته است، ناظران (انسان یا حسگرها) خبر از رفتار غیر عادی و غیر طبیعی مسیر پروازی چنین اشیایی داده‌اند.
از جمله مشکلاتی که این بررسی با آن روبرو بوده، عدم استاندارد یکسان برای گزارش دهی، وضعیت نا مناسب حس گرها، تردید افراد معتبر برای ثبت گزارش بوده و به همین دلیل هم در این گزارش توصیه شده است که روندهای ویژه ای برای بهبود فناوری و همچنین روند مستند سازی پیش گرفته شود. همچنین در این گزارش به طرح تحقیقاتی آموزش گروهی از حلبانان برای مواجهه با چنین اشیایی اشاره شده است.
در این گزارش تاکید شده است که با احتمال بالا نمی توان منشا یکسانی برای همه این موارد در نظر گرفت و انتظار می رود آن‌ها به یکی از این طبقات تعلق داشته باشند:
پدیده‌های هوابرد مانند پرندگان، بالن‌ها هواشناسی، پهپادها یا موارد زائدی مانند یک کیسه بزرگ پلاستیکی) که می تواند باعث خطای دید شود.
پدیده‌های طبیعی هواشناسی، مانند بلورهای یخ، بخار آب و امثال آن که در برخی از موارد این نمونه ها می‌توانند اثراتی را بر روی آشکار سازهای راداری و مادون قرمز ایجاد کنند.
برنامه های صنعتی ساخت اشیا هوایی شناسایی نشده توسط بخش های مختلف ساختار دفاعی نظامی آمریکا
ساختارهای کشورهای دیگر، مانند هواپیماها یا ابزارهای جاسوسی دیگر کشورها به خصوص چین و روسیه
و در نهایت طبقه سایر. در تعریف این طبقه بندی آمده است با وجودی که عمده موارد ثبت شده در این بان داده به دلیل کم بودن داده ها برای همیشه ناشناس باقی می مانند اما برای تعریف برخی از آن ها حتی در صورت داشتن داده کامل نیازمند توسعه علوم و دانش خود در باره آن ها هستیم. به عبارتی بخش دیگر به مواردی گفته می شود که هنوز توضیح علمی برای آن وجود ندارد.
همان طور که می‌بینید در هیچ جای گزارش اشاره ای به مساله فرازمینی بودن منشا این اجرام نشده است.
اما شاید مهم‌ترین نکته این گزارش دو نتیجه گیری نهایی آن است که در آن این پدیده‌ها را به طور بالقوه تهدیدی برای پروازهای هوایی و امنیت ملی ارزیابی کرده است.
در یازده مورد این موارد خلبان‌ها گزارش دادند که جرم مورد نظر از فاصله کمی از هواپیما یا مسیر پروازی آ«ها عبور کرده است. این چنین پدیده‌هایی به خصوص با افزایش ترافیک هوایی ممکن است، فارغ از ماهیت آن، منجر به تصادف‌های هوایی شده و امنیت پروازها را به خطر بیندازد.
نکته دوم مساله امنیت ملی است که به طور خاص به آن بخشی از این پدیده‌ها اشاره دارد که ممکن است حاصل پیشرفت‌های فنی شناسایی نشده کشورهای رقیب باشد.
این گزارش در نهایت با پیشنهادهایی مبنی بر توسعه پژوهش، افزایش شبکه نظارت، بهبود سیستم گزارش نویسی و آموزش خلبانان خاتمه یافته است.
داستان اجرام پرنده ناشناس نه با این گزارش شروع شده و نه با آن خاتمه می‌یابد اما نکته مثبت این گزارش می‌تواند این باشد که با بهبود استانداردهای ثبت و رصد و همچنین استیگما زدایی از این گزارش‌ها، داده‌های معتبرتری را به دست بیاوریم. همین‌طور تاکید این گزارش بر خطر بالقوه علیه امنیت ملی و خطر برای خمل و نقل هوایی می تواند کمک کند که نهادهای تصمیم‌گیر بودجه بیشتری را برای بررسی چنین پدیده‌هایی اختصاص دهند.
اگرچه در نهایت مدیریت بخش نظامی بر این مطالعات همیشه با این نیمه تاریک همراه است که بخش بزرگی از این تحقیقات تا زمانی دور در زیر پرده‌ای ضخیم که روی آن نشان محرمانه درج شده است باقی خواهد ماند.