آپارتاید و ناسیونالیسم واکسن کووید۱۹ چگونه شکل گرفت

داده‌هایی که شرکت تحقیقاتی Airfinity تا پایان ماه مارس ۲۰۲۱ از صادرات واکسن کووید۱۹ تهیه کرده است نقشه خوبی از شکل‌گیری ناسیونالیسم و بی‌عدالتی در توزیع واکسن کرونا و کشورهای مسئول آن به دست می‌دهد.
بر اساس این داده‌ها از ۱۶۴ میلیون دوز واکسن تولید شده توسط ایالات متحده آمریکا تا ماه مارس ۲۰۲۱ هیچ واکسنی حتی به همسایگان و کشورهای فقیر آمریکای لاتین صادر نشده است. به همین ترتیب از ۱۶ میلیون واکسن تولید شده در انگلستان در بازه زمانی مشابه، صادرات صفر بوده است.
در نقطه مقابل چین با صادرات بیش از ۴۸٪ از کل واکسن تولیدی خود که بالغ بر ۱۰۹ میلیون دوز می‌شود عمدتا به کشورهای فقیر در حال توسعه، رتبه اول صادرات واکسن کرونا را دارد. پس از چین هند با صادرات ۵۵ میلیون دوز رتبه دوم و اتحادیه اروپا با صادرات ۴۶ میلیون دوز در رتبه بعد قرار دارند.

آمریکا با اتخاذ سیاست ناسیونالیستی «اول آمریکا» اعلام کرده است که هیچ واکسنی تا زمانی که کل جمعیت آمریکا واکسینه نشوند خاک این کشور را ترک نخواهد کرد. به این معنی که تا زمانی که جوانان آمریکایی که خطر مرگ ناشی از کرونا در آنها بسیار اندک است واکسن دریافت نکنند، واکسنی از تولیدات آمریکا به افراد مسن و در معرض خطر جدی مرگ در جاهای دیگر دنیا نخواهد رسید و صادرات واکسن ممنوع خواهد بود. به همین ترتیب دولت راستگرای انگلستان هم سیاست مشابه ممنوعیت صادرات واکسن کرونا را در پیش گرفته است.
گفتنی است که زنجیره‌های تولید داروهای خاص در سال‌های جهانی شدن به طور خاص در این ۵ ناحیه جغرافیایی شکل گرفته و رفتار آمریکا و انگلستان در بستن درهایشان به صادرات واکسن یادآور اهمیت خودکفایی کشورها در تامین نیازهای دارویی خود است.
همچنین در مواجهه با درخواست کشورهای در حال توسعه و فقیر برای برداشتن حق مالکیت معنوی واکسن‌های کووید۱۹ و کمک به امکان تولید آنها در نقاط مختلف جهان، کشورهای غربی از جمله آمریکا و انگلستان در آخرین جلسه سازمان تجارت جهانی مانع پیش بردن چنین درخواستی با هدف حمایت از سود صنایع داروسازی خود شده‌اند.