skip to Main Content
مقاومت زنان خوزستان علیه ثبت «فصل و خون‌بس»
جامعه کیوسک

مقاومت زنان خوزستان علیه ثبت «فصل و خون‌بس»

زنان خوزستانی با هشتگ‌های #من_فصلیه_نمیشوم و #من_خونبس_نمیشوم کارزاری راه انداخته‌اند تا جلوی ثبت ملی سنت «فصل و خون‌بس» به عنوان میراث معنوی را بگیرند.

چندی پیش رییس دادگستری شوش با اعلام این که «ثبت ملی دو اثر فاخر اجتماعی فصل و خون‌بس را به عنوان میراث معنوی و ناملموس در اواخر سال ۹۸ درخواست کرده»، از «فرهیختگان» برای جمع‌آوری مستندات لازم برای ثبت ملی این سنت دعوت کرد.

آنچه این مقام قضایی به دنبال ثبت ملی آن به عنوان میراث معنوی است، سنتی برای پایان دادن به دعوای خونین میان دو قوم است که در آن زنی از طایفه‌ قاتل به طایفه مقتول داده می‌شود. عرب‌ها به آن زن «فصلیه» می‌گویند و در سایر اقوام نیز «خون‌بس» نامیده می‌شود. دخترانی که در این موقعیت قرار می‌گیرند و این‌گونه ازدواج می‌کنند در واقع قربانی خطای مردان طایفه می‌شوند. آنها به شدت زیر فشار روحی و تحقیر قرار دارند و مرتبه اجتماعی‌شان در عشیره بسیار پایین است.

تلاش رییس دادگستری شوش برای ثبت ملی این سنت اولین نمونه نیست. پرونده «خون‌بس» از سال ۸۹ در سازمان میراث فرهنگی مطرح شده و استان‌های لرستان، چهارمحال و بختیاری، فارس و در آخر کهگیلویه و بویراحمد تا سال ۹۱ برای ثبت آن تلاش کرده‌اند.

یکی از ضوابط ثبت آثار معنوی و ناملموس این است که اثری در فهرست ثبت می‌شود که رو به زوال و در حال انقراض باشد. یکی دیگر از شرایط ثبت نیز این است که آن سنت بعد از ثبت، باید پویا و پایدار شود و گزارش‌هایی از پویایی آن به ثبت کنندگان ارائه شود. نوال نزاری، حقوقدان و رییس سابق کانون وکلای خوزستان درباره ثبت این رسم به ایرنا می‌گوید:

برخلاف چیزی که گفته می‌شود، پدیده خون بس یا فصلیه کاملا منسوخ نشده، بلکه می‌توانیم بگوییم کمتر شده، اما این رسم هنوز در برخی از عشایر وجود دارد و به طور کلی از میان نرفته بنابراین حالا که دارد منسوخ می‌شود، چه اصراری هست که در فهرست آثار ملی ثبت شود و مسئولان باید برای تشکیل این پرونده ما را توجیه کنند، زیرا با ثبت تاریخی، این رسم دوباره پر رنگ و زنده می‌شود و در واقع، به تحقیر زن رسمیت می‌دهند.

این نخستین بار نیست که ثبت یک میراث معنوی در یونسکو منجر به بحث درباره تبعیض‌های جنسیتی می‌شود. چندی پیش هم مدیران ورزش کشور به ‌بهانه این که حضور زنان در زورخانه‌ها موجب حذف این رشته ورزشی باستانی از فهرست یونسکو خواهد شد به دنبال‌ جلوگیری از حضور زنان در زورخانه‌ها بوده‌اند.

همچنین بخوانید:  خاک، نوروز اهواز را هم با خود برد
35 نظر
  1. خون بس خیلی بهتر از قصاص و خونریزی هست. این ایین نه به شان زن توهین میکند و نه به کشتار بیشتر دامن میزند بلکه باعث گذشت و ادامه زندگی میشود. امیدوام که دیدمون رو نسبت به قصاص و کشتن و اعدام در این کشور عوض کنیم و هیچ کسی اعدام نشود و چوب دار از بین برود. خون بس به معنای اسیری زن نیست بلکه زن با ورودش به خانواده مقتول باعث نزدیک شدن دو قوم و دو طایفه میشود و بزرگترین ثمره این کار گذشت هست. زن نه اثیر هست و نه کلفت بلکه با ازدواج و لباس سفید به خانه شوهر میرود و با احترام زندگی میکند و با لباس سفید پس از اتمام عمرش کفن میشود.

  2. باز هم خودخواهی، از شما که اهل قلم هستید ، بعید ، فدا کردن یک انسان تحت هر شرایطی خودخواهی و ظلم و زیرپا گذاشتن حقوق یک انسان هست. خصوصا که اون شخص تمام عمر در قبیله مقابل حکم نماینده دشمن رو داره و لحظه به لحظه زندگیش با زجر خواهد بود. فکر میکردم قوانین قوم و قبیله ای بدوی و منسوخ شده است. چطوره یه مطالعه جامع هم از قوم بربرها داشته باشیم بلکه یه افتخار ملی هم از اونجا بشه کشف کرد. باعث بسی تاسف

  3. سلام خدمت دوستان من کار ندارم ثبت بشه یا نشه ولی اگه قرار ثبت بشه باید این کار را زشت و نامطلوب جلوه بدن که در کارنامه ما ایرانیان نگارشته بشه بعد این زنی که فصلیه یا خون بس نامیده میشه بزور داده نمیشه بلکه با رضایت طرفین زوجین انجام میشه یعنی اول با اونها صحبت میکردن اگه راضی میشدن این کار انجام میشد در غیر اینصورت انجام نمیشد و بعد از انجام اینکار دو خانواده به روال عادل بلکه به دو خانواده متصل بهم زندگی میکردن و هیچ حقارتی شامل زن یا مرد صورت نمیگرفت و زن را به بهترین فرد عشیره یا قبیله داده میشد

  4. در تمام دنیاسعی میشه که شجاعت و دلیری و آداب مثبت به رخ بکشن،ما بی غیرتی و خریت خودمون تازه میخوایم ثبت کنیم، مردی که فصلیه یا خون بس میده یا میگیره از بی غیرت کمتره

  5. باسلام لطفا بدون اطلاعات دقیق و تحقیقات صحیح مطلب ننویسید ،درتمام عشایر خوزستان رسم زن فصلیه ممنوع شده از حدود ۳۰سال پیش بعد از نشست سران عشایر در زرگان اهواز،شیخ علی الفریضه،ممنوع اعلام شد،جهت اطلاع زن فصلیه با شرایط خاصی اجرا میشد ،علکی مطلب ننویسید

  6. سلام
    هر سنتی را که نباید قبول داشت ناسلامتی دین اللهی داریم که اومد خیلی از رسوم غلط را یا حذف کرد یا اصلاح.
    آخه کجای دین گفته زن خون بهای مرد باشد مگر دیه را به عنوان غرامت قرار نداده.اگه هر میراث و رسمی از اجدادمان مانده گرامی بداریم که این میشه پسرفت و بقول قرآن برگشت به اعقاب .
    ولی همانطور که مقام قضایی ذکر فرمودن ؛《سنتی برای پایان دادن به دعوای خونین میان دو قوم است که در آن زنی از طایفه‌ قاتل به طایفه مقتول داده می‌شود》یعنی حل مشکلی با مشکل دیگر یا به عبارتی ماسمالی . فقط میتوانم بگویم متاسفم برای دستگاه قضایی که فقط ادعای اسلامیت میکنه .

  7. واقعا متاسفم در قرن حاضر چنین ایده هایی میشنویم . به خاطر حل مشکلات زندگی یک نفر را نابود کنیم . این اصلا انسانی نیست . همه به یک میزان حق زندگی دارند . لابد با نوشتن این مقاله و توضیحاتتون فکر کردید فوق العاده انسان متفکری هستید . امیدوارم هر چه زودتر نسل انسانهایی چون شما با این افکار عقب مانده از روی زمین برچیده شود .

  8. لطفاکسانی که دریک واحداپارتمانی زندگی کردن واززندگی عشایری خبرندارن نظرندن خیلی بهترفلسفشون بدردخودشون میخوره

  9. با سلام
    در طول سالیان سال چه در ایران و چه خارج از ایران نگاه های جنسیتی و ظلم آلود چه ناحقی و بی عدالتی هایی که در حق زنان وارد نکرده .
    این خون بس ها یعنی دخترانی که جور بیخردی و تعصب و خوی وحشی گری مردان طایفه و قبیله خود رو بدوش کشیدن و چه رنج هایی که متحمل میشدن و در آخر هم این زنان که بنظر من در اصل جز شجاعترین افراد جامعه خود بودن و باعث پایان دادن به نزاع مردان میشدن و خون و جان سایر افراد را به بهای فدا کردن تمام عمر و خوشبختی خود پرداخت کردند و می کنند توسط همون مردان ضعیفه خطاب میشن .
    در عصر حاضر و دبا توجه به افزایش آگاهی و بینش به جای اینکه باید تمام افراد تمام تلاش خودشون رو بکنن تا کلا منسوخ و نابود بشه( تا هرکسی مسئولیت کار خودش رو خودش برعهده بگیره نه اینکه از ی نفر دیگه مایه گذاشته بشه) ی عده میخوان ثبت ملی کنن واقعا جای تعجب داره و این حرکت به شدت محکوم هست

  10. عقل کل تو میگی مشکلات حل میشه پس مشکلاتی که این دختر معصوم گرفتارش میشه چه کسی جوابگوست ؟تو؟!!! اینقدر پست و حقیر هستید که مشکلاتتون باید بوسیله قربانی کردن زندگی یک دختر معصوم و بیگناه حل میکنید؟ چرا اونی که مشکل درست کرده را به عنوان فصل یا خون بس مورد معامله قرار نمی دهید؟مگر این آیه قرآن کریم را نشنیده اید که میفرماید:لا تزروا وازره وزره أخری، یعنی هیچکس بار گناه دیگری را بر دوش نمی کشد ، گاهی اوقات نزد جنابعالی عقلانیت هم لازم است

  11. این کارمال دورانی بودکه مردم بی سوادبودندوبه حقوق دیگران علی الخصوص زنهاتعرض می شد.درتعجبم چراحقوقدانان مادنبال ثبت این بی عدالتی هامی باشند.

  12. با سلام و احترام خدمت مخالفان اقدام، زیبایی و ویژگی فرهنگ و میراث مادی و معنوی در پویایی و بالندگی آنست ، چنانچه با نگاهی به آثار فرهنگی ملاحظه می شود که تغییرات همیشگی قرین فرهنگ بوده است. می شود از فرهنگ فصلیه یا خون بس که خاص اقوام ایران است بهره ها گرفت و استفاده ها کرد، بسیاری از کشورهای بی هویت و بدون قدمت و دست آوردهای باستانی و تاریخی ارزوی داشتن سر نخهایی از این گونه موارد را دارند تا بتوانند بسیار بسیار موثر تر از قوانین به روز حلال مشکلاتشان باشد، با نگاهی کلان ، تاکید می کنم نگاه کلان ملاحظه می کنیم که چقدر این اقوام بصورت درون سازمانی و قوانینی همچونذخون بس توانسته اند در طول تاریخ بر معظلات و مشکلات زیادی عایق آمده و با حد اقل هزینه جلوی مضرات بسیار بزرگ را بگیرند،
    از طرفی بنا بر اصل پویایی و بالندگی که ویژگی فرهنگ است می شود مواردی که بر اثر آنها زنها تحقیر می شوند را ویرایش کرد و کنار گذاشت، و این میراث بسیار ارزشمند فرهنگی را همچنان اما با ورژنی جدید حفظ کرد، توضیح اینکه هیچ ایرادی بر این حذف و اضافه در صورت ابقای هویت و ساختار امر فرهنگ وارد نیست، چنانچه در طول تاریخ تحول و تطور در امر فرهنگ را می توان هم در ابزار هم در معماری و هم در میراث معنوی دید و مستند سازی کرد، شما را به خدا اگر اهل مطالعه نیستید و اطلاعات جامع ندارید اظهار نظر نکنید، من ده ها کشور را بصورت زمینی پیمایش کرده ام بسیاری از ملتها از جمله ایرانیان امروز متاثر از قوانین نا کار امد، وارداتی و غیر بومی امروز به بن بستهایی رسیده اند که راهی جز بازگشت به خویشتن خویش ندارند، از نظر من با پرداختن به مفاهیمی همچون مفاهیم مورد بحث ما و ایضا «ادنگ» انبوه پرونده های قوه قضاییه به یک دهم تقلیل خواهد یافت، دلیل این امر هم اداره ایران در طی قرون و هزارها متاثر از قوانین سازمانی و تشکیلاتی خود خود بوده است، دکتر حمید عامریان، نویسنده کتاب شناخت فرهنگ و اقوام ایران زمین

    1. الله واکبر یعنی با این ثبت به مردان فرصت اشتباه داده شود تا با امید به خون بست اشتباهشون رو پاک دونسته بدانند وآگاهانه دست به کارهای غیر عرف وشرع بزنند همان بهتر که نام ونشانی از این سنتها نباشد شما هم کمتر ادای خودفرهیختگی در بیارید

    2. زندگی چند نفر تباه شود که جلوی مشکلات بزرگ رابگیرند
      حالتان خوب است به نظرم در مورد چیزی که اطلاعات
      کافی ندارید صحبت نکنید بهتر باشد

      1. درست است که هویت هرجامعه ای با فرهنگ وزبان و….شناخته می شود اما باید توجه داشت که همه فرهنگ یک جامعه نیز درست وقابل قبول نیست باید فرهنگ های غلط را اصلاح کرد اینکه دختری ناخواسته قربانی جنگ ودعوای دیگران شده وتا اخر عمر خود سرنوشتی را بپذیرد که ازطرف دیگران برایش تحمیل شده است با اصل آزادی واراده انسانها منافات دارد وبا اصل شخصی بودن جرایم نیز منافات دارد هرکسی که مرتب جرم قتل شده خودش باید مجازات شود نه اینکه دخترایشان ویا شخص ثالث محکوم زندگی ناخواسته شود.
        باید حقوق وازادی هرکس طبق قانون اساسی محترم شمرده شود
        گنه کردبه بلخ آهنگری
        به شوشتر زندن گردن مسگری

    3. به شما توصیه میکنم با مقامات عربستان سعودی تماس بگیرید و با این لفاظی هاتون اونها رو قانع کنید رسم زنده بگور کردن دخترهاشون رو ثبت ملی کنن.

      فقط امیدوارم دوشقه تون نکنن و شما رو به مام میهن برنگردونن

    4. فرمودید تونستن با کمترین هزینه مشکلاتشونو حل کنن؟؟ کم ترین هزینه؟
      زندگی یک آدم هزینه ی کمیه؟
      به نظر میرسه شما از اون آدمایی هستید که میگید اگه یک نفر بمیره بهتر از اینه که دو نفر بمیرن، جناب محترم، اینجا بحث جون آدم هست فرقی نمیکنه هزار نفر یا یک نفر
      این مسئله هم نزندگی یه آدم هست انتخاب آدم همه چیش مربوط به خودشه.
      چرا باید یک نفر تقاص اشتباهات اقوامش رو پس بده در حالی که اونا راس راس راه میرن و ککشون هم نمیگزه
      اگه خیلی طرفدار این سنت هستید یه آگهی بزنید دیوار خودتون رو به عنوان فصیله تقدیم یک قوم کنید.

    5. آقای عامرین بس کن تو را بخدا. این رسم غلط و توهین آمیز باید فراموش و به کلی به تاریخ بپیوندد. این کجاش فرهنگ و هویت. مثل اینه که اجداد من ۱۰۰۰ سال در حال غارت و چپاول مردم باشند بعد من بگم قدمت و هویت دارم.

    6. جامعه ای که فرهنگ اسلامی را قبول کرده چرا باید برگرده به سننی که زن را خونبهای مرد میداند . تعطیل حدود اسلامی و جایگزین سنن اسلام با بدع اجدادی چیزی جز افترا و گناه نیست . بنظرم بیشتر مطالعه بفرمایین

    7. سلام
      وقتی دختری را بعنوان خون بست
      « مجبور » به ازدواج با یک نفری که بعضی وقتها همسن پدرش است میکنند واقعا فکر نکنم وجدان و دین اسلام و عدالت اجتماعی به این ازدواج اجباری راضی باشد.

    8. مثلا دکترا داری خیر سرت
      نویسنده‌ی کتابامون آدمایی مث شماهان که جامعه مون بجای پیشرفت داره پسرفت میکنه
      حرف مفت هم زیادته

  13. اصلا اینطور نیست دیگه این چیزهایی که از خودت در آوردی منسوخ نیست یک مورد برای من بیار . مقاله بیخودی هست

  14. با خواندن این مطلب به این نتیجه رسیدم
    بهترین شهر دنیا شهر ما است
    فکر نمی کردم هنوز چنین رسمی باشد
    به امید روزی که در هیچ جای دنیا به کسی ظلم نشود

  15. خون بس بی غیرتی ی مردونشون میده ک به خاطر خودش دخترای طایفه رو قربانی میکن.حالا‌میخواید ثبتشم‌بکنید
    اصلااین‌کار درست نیس اون دختر زندگیش نابودمیشه.

  16. خدایا شکرت شهری زندگی می کنیم که همچین رسمی وجود ندارد.
    یعنی چی زندگی یک نفر تباه شود به خاطر یک قاتل؟
    باکدام منطقی خونبس وجود دارد.وبرای ثبت آن تلاش میکنند
    دقیقا چه فایده ای دارد؟
    قاتل نجات پیدا کند باچه قیمتی؟ نابود کردن زندگی چند نفر دیگر

  17. واقعا که چه کار احمقانه ای!!!!!
    امیدوارم روزی برسه که این مردها رو ببرن برای برده داری،ببینیم بهشون خوش میگذره!!!
    بعدش هم ثبت آثار بشه

پاسخ دادن به سلام لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Back To Top
🌗