کویر در کهگیلویه
استان کوه‌پایه‌ای کهگیلویهوبویراحمد با میانگین بارندگی سالانه ٦٠٠ تا ٨٠٠ میلیمتر پس از استان گیلان، دومین استان پربارش کشور است. علاوه‌بر این طبق اعلام وزارت نیرو سالانه بیش از ١١ میلیارد مترمکعب آب که حدود ١٠ درصد آب‌شیرین کشور را شامل می‌شود در کهگیلویهوبویراحمد به‌وجود می‌آید. اما تصاویر زنان و کودکان روستایی و محروم این استان که با بشکه‌ها و مَشک‌ها چشم‌انتظار رسیدن تانکرهای آب یا رسیدن نوبتشان در صف چشمه‌ای کم‌رمق هستند، به یکی از نمادهای این استان تبدیل شده است. مشکلات و محرومیت‌های کهگیلویهوبویراحمد پرآب با جمعیت اندک ٦٤٠هزارنفری‌اش، فقط در زمینه کم‌آبی و بی‌آبی نیست، این استان با وجود آنکه براساس آمارهای رسمی وزارت نفت تولید‌کننده ١٧ درصد از نفت کشور است، در آمارهای رسمی کشوری در حوزه فقر و بیکاری نیز همیشه جزو سرآمدان است. استان کهگیلویهوبویراحمد همچنین یکی از پنج‌استان اول ایران است که با بحران سوءتغذیه و ناامنی غذایی دست‌به‌گریبان است.
استان کوه‌پایه‌ای کهگیلویهوبویراحمد با میانگین بارندگی سالانه ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیمتر پس از استان گیلان، دومین استان پربارش کشور است. این را آمارهای سازمان هواشناسی در ۵۰ سال گذشته نشان می‌دهد. علاوه‌بر این طبق اعلام وزارت نیرو سالانه بیش از ۱۱ میلیاردمترمکعب آب که حدود ۱۰ درصد آب‌شیرین کشور را شامل می‌شود در کهگیلویهوبویراحمد به‌وجود می‌آید. با این‌حال در همین استان پربارش و پرآب ده‌ها روستا در طول سال با مشکل بی‌آبی و کم‌آبی مواجه‌اند.
تصاویر زنان و کودکان روستایی و محروم این استان که با بشکه‌ها و مَشک‌ها چشم‌انتظار رسیدن تانکرهای آب یا رسیدن نوبتشان در صف چشمه‌ای کم‌رمق هستند، به یکی از نمادهای این استان تبدیل شده است. این در حالی است که در بیشتر نقاط پر از پستی و بلندی و بلوط کهگیلویهوبویراحمد دره‌ای نیست که رودی خروشان در آن جاری نباشد. رودخانه‌هایی که از قله‌های پربرف و بزرگی همچون دنا سرچشمه می‌گیرند و بی‌آنکه بهره چندانی به اهالی این استان برسانند رهسپار استان‌های جنوبی و خلیج‌فارس می‌شوند.
طبق اعلام وزارت نیرو سالانه بیش از ۱۱ میلیاردمترمکعب آب که حدود ۱۰ درصد آب‌شیرین کشور را شامل می‌شود در کهگیلویهوبویراحمد به‌وجود می‌آید. با این‌حال در همین استان پربارش و پرآب ده‌ها روستا در طول سال با مشکل بی‌آبی و کم‌آبی مواجه‌اند.
مارون، خرسان، زهره، بشاور (بازرنگ)، نازمکان، ماربر، یاسوج، دره‌آجم، گردآوه، آب‌شور، تغار، قلات و خیرآباد، نام تنها تعدادی از رودخانه‌های استان کهگیلویهوبویراحمد است، استانی که دست‌کم ۱۶۰ چشمه پرآب را نیز در دل خود دارد، چشمه‌هایی مانند چشمه میشی، چشمه قلات، هفت‌چشمه، چشمه خارکلون، چشمه آب‌گرمو و چشمه بابااحمد و… . در همین حال از ۱۶۷۶ روستای استان کهگیلویهوبویراحمد، ۱۴۰۰ روستا دارای تاسیسات آب‌رسانی هستند، تعدادی دیگر با برداشت از چشمه‌ها و رودخانه‌ها گذران زندگی می‌کنند و ۸۰ روستای دیگر این استان با مشکل تامین آب مواجه‌اند. مشکلی که مسوولان این استان راه‌حل آن را در آب‌رسانی با تانکرهای سیار آب جسته‌اند.
همچنین طبق گفته مسوولان این استان، چندشهر کهگیلویهوبویراحمد (یاسوج، مادوان، دهدشت، بهمئی و سوق، لنده و لیکک) در وضعیت تنش آبی به‌سر می‌برند؛ بدین مفهوم که میزان تولید و مصرف آب آنها با هم برابر شدند و این یعنی عدم مدیریت در منابع که می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. مسوولان می‌گویند به همین دلیل جلسات متعددی برگزار و زنگ خطر کم‌آبی برای استان کهگیلویهوبویراحمد به صدا درآمده است.
این استان با وجود آنکه براساس آمارهای رسمی وزارت نفت تولید‌کننده ۱۷ درصد از نفت کشور است، در آمارهای رسمی کشوری در حوزه فقر و بیکاری نیز همیشه جزو سرآمدان است.استان کهگیلویهوبویراحمد همچنین یکی از پنج‌استان اول ایران است که با بحران سوءتغذیه و ناامنی غذایی دست‌به‌گریبان است.
طبق گفته مجید علی‌پور، مدیرکل امور عشایر کهگیلویهوبویراحمد در گفت‌وگو با ایسنا: «بیشترین مشکلات آب‌رسانی که عشایر با آن مواجه‌اند در منطقه عشایری کوه‌سیاه شهرستان کهگیلویه است که حدود ۴۰۰ خانوار در آن مستقر هستند و آب‌رسانی این خانوارها توسط دودستگاه تانکر آب‌رسان به‌شکل سیار صورت می‌گیرد اما متاسفانه هزینه‌های آب‌رسانی آنها سنگین و حدود ۱۲۰ میلیون‌تومان در سه‌ماه است. در شهرستان بویراحمد نیز عملیات آب‌رسانی به بخشی از مناطق ذیلایی شامل جلاله ذیلایی توسط یک‌تانکر سیار آب‌رسان انجام می‌شود. عملیات واگذاری تانکر تاشو به میزان ۱۵۰۰ تانکر در استان انجام شده و تانکرهای هزارلیتری از نوع هکوتک بین عشایر توزیع کردیم اما متاسفانه با این شرایط، این تعداد دستگاه تانکر برای آب‌رسانی کم است و به تعداد بیشتری نیاز است.» مدیرکل امور عشایر کهگیلویهوبویراحمد بیان کرد: «برای تامین آب شرب ما نیاز به اعتبارات برای انتقال سیستم‌های مرکزی آب داریم و این نحوه آب‌رسانی مطلوب نیست چون در درازمدت هزینه‌های مستمر زیادی را به دولت تحمیل می‌کند. جهت تامین آب شرب بهداشتی ما باید سیستم‌های متمرکز خریداری کنیم.» در همین حال در طول سالیان گذشته روی تعدادی از رودخانه‌هایی که از این استان سرچشمه می‌گیرد و خارج می‌شود، درست در منطقه‌های مرزی استان سدهایی احداث شده است مانند سد مارون، سد کوثر و سد چمشیر که آب مورد نیاز برای کشاورزی، صنعت و شرب استان‌های جنوبی شامل بوشهر و خوزستان را تامین می‌کند، با این حال به گفته پژمان نیک‌اقبالی، معاون هماهنگی امورعمرانی استاندار کهگیلویهوبویراحمد «در بعضی سدها مانند سد «مارون» ما حتی تخصیص یک‌قطره آب برای کهگیلویهوبویراحمد نداریم؛ یعنی حق استفاده از آب پشت سد مارون را نداریم و هیچ استفاده‌ای برای ما ندارد به‌جز تلفات انسانی که هرساله شاهد آن هستیم و باید با این مشکلات دست‌وپنجه نرم کنیم.» وضع این استان در زمینه استفاده از منابع آب سد کوثر و چمشیر نیز همین‌طور است. مشکلات و محرومیت‌های کهگیلویهوبویراحمد پرآب با جمعیت اندک ۶۴۰هزارنفری‌اش، فقط در زمینه کم‌آبی و بی‌آبی نیست، این استان با وجود آنکه براساس آمارهای رسمی وزارت نفت تولید‌کننده ۱۷درصد از نفت کشور است، در آمارهای رسمی کشوری در حوزه فقر و بیکاری نیز همیشه جزو سرآمدان است. استان کهگیلویهوبویراحمد همچنین یکی از پنج‌استان اول ایران است که با بحران سوءتغذیه و ناامنی غذایی دست‌به‌گریبان است.
«مردم کهگیلویهوبویراحمد از کویر خود دو چیز را بیش از همه به ارث برده‌اند: سراب را و فقر را! سرابی که با نشان‌دادن رویایی از نفت و گاز و معادن و دارودرخت‌ها و ثروت‌های طبیعی امیدوارشان می‌کند تا با پاهای سست و لاغر خود قدمی بردارند و فقر که با دهانی باز و چشمانی بسته پشت‌سر این مردم بی‌رمق، افتاده است به جان تپه‌ها و رودها و همین‌طور یکی‌یکی می‌بلعدشان و پیش می‌رود.»
در چنین شرایطی حسن غفاری از عکاسان شناخته‌شده متولد این استان در تابستان گذشته تعدادی از عکاسان مطرح کشور را برای انعکاس مشکلاتی از این‌دست در این استان به کهگیلویه برد تا تصویرگر سختی‌های زندگی مردمان این دیار باشند. حاصل کار این عکاسان نمایشگاهی شد که از روز یکشنبه، دهم‌اسفندماه (به مدت سه‌روز) با عنوان «چشم سوم» در دوبخش توانمندی‌ها و محرومیت‌های استان کهگیلویهوبویراحمد با همکاری انجمن عکاسان انقلاب و دفاع‌مقدس و اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان در گالری خانه ملت مجلس شورای اسلامی برپا شد. غفاری در رابطه با همین نمایشگاه و مشکلات استان کهگیلویهوبویراحمد به‌ویژه در حوزه منابع آب در یادداشتی نوشته است: «کویر درست همین‌جاست، در بویراحمد، در گچساران، در استان کهگیلویهوبویراحمد! فریب این چند دارودرخت باقیمانده را اگر نخوریم، کویر همین‌جاست. در این سرزمین لم‌یزرع تا چشم کار می‌کند، آثار به‌جامانده از قنات‌های خشک و نیمه‌کاره و فروریخته‌ای را می‌توان دید که به امید آوردن نانی و آبی از اینجا تا چشمه‌های کم‌برکت پایتخت کشیده شده و بی‌حاصل مانده‌اند. گاهی وقت‌ها به خودمان می‌گوییم شاید همه‌اش به‌خاطر بلندی این کوه‌هاست! از دور به این سرزمین که نگاه می‌کنی بهشت به‌نظر می‌آید، اما اینطور نیست. این زیبایی‌ها که فایده‌ای به‌حال هیچ‌کس ندارد به چه کار این مردم می‌آید؟ همان بهتر که با خود یک‌رو باشیم و اقرار کنیم که کویر است این سرزمین و شگفتا که مردم کهگیلویهوبویراحمد از کویر خود دو چیز را بیش از همه به ارث برده‌اند: سراب را و فقر را! سرابی که با نشان‌دادن رویایی از نفت و گاز و معادن و دارودرخت‌ها و ثروت‌های طبیعی امیدوارشان می‌کند تا با پاهای سست و لاغر خود قدمی بردارند و فقر که با دهانی باز و چشمانی بسته پشت‌سر این مردم بی‌رمق، افتاده است به جان تپه‌ها و رودها و همین‌طور یکی‌یکی می‌بلعدشان و پیش می‌رود. فقری که اگرچه مردم این سرزمین دوست ندارند به دیگران نشانش دهند، اما از سرورویشان می‌بارد. هر وجدان بیداری با دیدن آنچه که اکنون در این خاک هست و با تصور آنچه که می‌توانست در چنین سرزمینی باشد، درمی‌یابد که در حق این آب‌وخاک بی‌انصافی روا داشته‌اند.»
غفاری همچنین پس از برپایی این نمایشگاه که با حضور علی لاریجانی، رییس‌مجلس افتتاح شد، به نمایندگان استان کهگیلویهوبویراحمد در مجلس شورای اسلامی نامه‌ای سرگشاده نوشت و در رسانه‌ها منتشر کرد که بخش‌هایی از آن به این شرح است: «همان‌طور که می‌دانید تصاویری از مردم محروم استان و زندگی محقرانه‌ای که دارند، به مدت سه‌روز میهمان دیوارهای خانه ملت بوده است. هدف از برگزاری اینچنین نمایشگاه‌هایی نشان‌دادن وضع موجود مردمی است که شما برای راهیابی به مجلس بارها در خانه‌هایشان را زدید، در مجالس ترحیمشان شرکت کردید و برای بهترکردن زندگی‌شان وعده‌ها دادید. یا اینطور بگوییم همان مردمی که از سه‌سال پیش تاکنون عکس و شعارهای انتخاباتی شما را آویزان به درودیوار خانه‌هایشان دارند و حالا عکس‌های آنهاست که سه‌روز بر درودیوار خانه شما مجلسیان نصب شده است. خوبی عکس هم به همین است که وقتی پاهای مردمی چنان در گل‌ولای محرومیت فرو می‌رود که توان حرکت‌کردن نداشته باشند، عکس‌هایشان می‌تواند به‌دور از محدودیت‌های تلخ زندگی‌های نابرابر، به پرواز درآیند و اینجا و آنجا میهمان چشمان گاه صبور و تیزبین و گاه کم‌حوصله و فراموشکار شوند.»در بخش دیگری از نامه غفاری آمده است: «نمایندگان محترم! با این‌همه، دیدن این تصاویر برای شما تازگی نداشت. شما خود زاده این محرومیت هستید و با آن آشنایید. راستش را بخواهید در تمام زمان اجرای این پروژه که با همت انجمن عکاسان انقلاب و دفاع‌مقدس، استانداری استان، اداره‌کل میراث فرهنگی استان و به مدد وعده‌های شما شکل گرفت، نگرانی‌مان این بود که نکند این اتفاق به یک‌سرگرمی سیاسی تبدیل شود یا به جای اینکه اصل مساله محرومیت مردم استانمان موردتوجه قرار گیرد، شرایط بهره‌برداری برای گروه یا افراد خاصی را با شعار دفاع از محرومان به‌وجود آورد. به همین‌خاطر امیدواریم بعد از اینکه شما با حضور رییس مجلس در کنار عکس‌های موکلان محرومتان عکس‌هایی انداختید که در سایت‌های استان منتشر شد، در گوش ایشان درباره اصل موضوع محرومیت مردم استان نیز سخن‌هایی گفته باشید. یک‌جورهایی دوست داشتیم شما در این سه‌روز در کنار عکس‌ها می‌ماندید. سد راه عبور بی‌تفاوت سایر نماینده‌ها از کنار عکس‌ها می‌شدید و پیرامون تک‌تک عکس‌ها و از حقی که این سرزمین به گردن ایران‌زمین دارد سخن می‌گفتید. ریاست کمیسیون‌های متعدد مجلس را به پای عکس‌ها می‌کشاندید که بگویید سرچشمه آبادی ایران از این سرزمین است، خطابه‌های غرا از تریبون مجلس می‌خواندید و دولتی‌ها را به دیدن عکس‌ها دعوت می‌کردید تا شرایطی به‌وجود آید برای ساماندهی و زندگی بهتر موکلانتان.»