«اراذل و اوباش»؛ اصطلاحی که به اشتباه استفاده کردیم
روز شنبه ۲۹ خرداد گزارشی را با عنوان «جذب روزانه اراذل و اوباش برای مقابله با سدِ معبر» در میدان بازنشر کردیم. فارغ از محتوا و موضوع، در گزارش، همین‌طور در تیتر اصلی آن، از اصطلاح «اراذل و اوباش» استفاده شده بود، اصطلاحی که در سال‌های گذشته به کرات برای بازداشت افرادی به کار می‌رود که انگار چیزی بیشتر از یک فرد مجرم هستند و از این‌رو برخورد خشونت‌آمیز نامعمول با آنها، حتی قبل از اعلام جرم و حکم قضایی، موجه است.
وقتی از برچسب «اراذل و اوباش» برای بازداشت فردی استفاده می‌شود، برخوردهای خارج از قانون با او نه تنها مذموم و ناپسند نیست، بلکه گویی فرض بر آن است که چنین برخوردهایی عین برگرداندن نظم و امنیت به جامعه بوده و مجریان آن سزاوار تشویق و ستایشند.
تصویری که رسانه‌های اصلی و نهادهای مسئول از «اراذل و اوباش» ساخته‌اند، تصویر هیولایی «وحشتناک» است، نه انسان مجرمی که از هنجارها و یا قوانین موجود در جامعه تخطی کرده است. در واقع ترسیم تصویر وحشتناک از «اراذل و اوباش» در سطح جامعه برخورد وحشتناک‌تر با آنها را حتی در ملا عام امکان‌پذیر و قابل توجیه کرده است.
کسی که از «اراذل و اوباش» است، چون همه‌ی صفات «بد» (دقیقا کدام صفات؟ به همین اندازه گنگ) را در خود دارد، دیگر انسان نیست و به همین دلیل باید از سطح جامعه انسانی به هر شکلی اخراج و طرد شود. این پافشاری بر ترسیم تصویر وحشتناک از «اراذل و اوباش» به عنوان قاتلان (نه مجرمان) هنجارها، ارزش‌ها و قوانین جامعه و به تبع آن نمایش مجازات آنها نه در دادگاه بلکه در خیابان‌ها و کوچه پس کوچه‌های شهر، به ساخت معنایی از اصطلاح «اراذل و اوباش» منجر شده است که بیش از آنکه معنای «بزهکاری» و «کجروی اجتماعی» را در خود داشته باشد، معنای هیولای نا«اجتماعی» و «خطرناک»ی را دارد که که جامعه باید از شر آنها پاک شود.
برچسب «اراذل و اوباش» بیش از آنکه به واقعیتی اشاره کند، یک خط تبلیغاتی نهادهای قدرت را درباره بخشی از جامعه پیش می‌برد. به همه این دلایل، بهتر بود از این اصطلاح در میدان استفاده نمی‌کردیم یا حداقل با دقت و وسواسی بیشتر مثلا آن را در گیومه می‌گذاشتیم، یا شاید واژه دیگری مانند «بزهکار» را به کار می‌بردیم.
در بسیاری از واژه‌ها و اصطلاحاتی که روزمره به سادگی استفاده می‌کنیم، چکیده انبوهی از روابط قدرت و روندهای تاریخی فشرده شده، امیدواریم در میدان بتوانیم با حساسیتی بیشتر، در آنچه در پس واژه‌هاست دقیق شویم.
اوباش(او.باش)یک کلمه ی تورکی است.کلماتی که اولشان اودارنند.مثل اوباش(متضادش بوباش).اوبا.اومید.اون(آرد).اوچ.اودون(هیزم).اوداباشی…….کلماتی که باش دارنند.مثل اوباش.بوباش.اون باشی.یوزباشی.مین باشی.شاباش.دورباش……….
کاش می گفتید منبع شما برای این حرف بی اساسی که زدید چیه؟تا من هم مطالعه کنم.
فکر کنم فقط بر اساس شباهتی که خودتون حدس زدید،به این نتیجه رسیدید.
تا جاییکه که من اطلاع دارم اوباش جمع کلمه عربیِ (وَبش) هست به معنای فرومایه و پست
به نظرم کسی که به جان و مال و اعصاب یک آدم عادی و بی دفاع صدمه وارد کنه اراذل و اوباش واقعیه و سزاوار همپین برخوردی که هییییچ ، خیلی بدتر از اینهاست
در مورد اراذل و اوباش خوش‌بین هستین، اونا واقعا هیولا هستند و هدفشون از اعمال شرارت‌بار، ارضای حس درونی‌شون هست نه از سر ناچاری و نیاز
بد نیست به معنی این عبارت «اراذل و اوباش» هم توجه کنیم.
قسمت اول چندان گنگ نیست. درسته که معنی دقیق کلمه‌ی «رذل» مشخص نشده، اما این کلمه معمولاً به کسانی اطلاق میشه که مثلاً سابقه‌ی تجاوز به عنف داشتند، که خب تجاوز قطعاً یک رذالت اخلاقی محسوب میشه.
اما در مورد قسمت دوم این عبارت وضع خیلی خرابه! اوباش در لغت به معنی بی‌سر و پاست. فقط همین! بی‌سر و پا! اشاره به هیچ جرم یا رذالت اخلاقی، یا خباثت و پلیدی خاصی نداره. دوست دارم بدونم چه کسی اولین بار «اوباش» رو به «اراذل» چسبونده؟ چرا یک آدم بی‌سر و پا، باید مثل یک آدم رذل و مجرم و دارای خوی حیوانی دیده بشه؟!