به فجایع اقلیمی عادت کردهاید؟ به بدترش هم عادت میکنید
حقیقت بسیار ترسناکتر از «به وضعیت عادی جدید خوش آمدید» است. سیستم اقلیمیای که ما از ماه آگوست مشاهده کردیم، همان که بارها و بارها زمین را کوبید و ناتوانی (یا دستکم بیمیلی) پولدارترین کشور دنیا در پاسخ به تخریب آن را افشا کرد، آینده غمگین ما نیست. آنچه ما این تابستان تجربه کردیم، بهترین حالت ممکن برای گرمایش زمین و همه چیزهایی است که فاجعه اقلیمی ممکن است ایجاد کند.
وقایع تابستانی که گذشت، برای آنچه پیش از این «حوادث طبیعی» مینامیدیم هولناک بود. از زمانی که میدانیم این اولینباری است که سه طوفان همزمان در دریای کارائیب سر برآوردهاند. هاروی و ایرما مجموعهای از جزایر را ویران کردند و بعد به سمت شمال چرخیدند و به بخشهایی از خود ایالات متحده آسیب زدند. چند روز بعد ماریا آمد؛ سومین طوفان این فصل که از نظر خسارت مالی، در فهرست چهار طوفان زیانبار آمریکا ثبت شد. احتمالا طوفان ماریا یکی از بزرگترین فجایع انسانیای است که آمریکا به خود دیده است. از کار افتادن آب لولهکشی در ۴۰ درصد از پورتو ریکو، قطعی برق برای نزدیک به شش ماه و نابودی کشاورزی طبیعی برای یک سال کامل از تبعات آن است. سالها ما تغییرات اقلیمی را در قالب بالا آمدن سطح آب دریاها میفهمیدیم. به این ترتیب که تاثیرات مخرب آن گریبانگیر ساکنان جایی دیگر خواهد شد؛ اهالی مناطق ساحلی. اما انگار آب و هوای وخیم این توهم را در هم میشکند؛ اول از همه با طوفان، بعد آتشسوزیهای شدید و بیسابقه کالیفرنیا که ظرف یک آخر هفته به کمک بادهای دیابلو به وجود آمد. ۱۷ نفر کشته شدند و بیش از ۴۶ هزار هکتار زمین در روستاهای متعدد در آتش سوختند. درخشش نارنجی پساآخرزمانی آن حتی در آسمان دیزنیلند هم دیده شد و تصاویر ماهوارهای با شعلههایی که از فضا دیده میشدند روشن شد. دود از آنجا هم دیده میشد.
وسوسهانگیز است که به این زنجیره حوادث نگاه کنیم و فکر کنیم که تغییرات اقلیمی اینجاست. هم طوفانها و هم آتشسوزیهای گسترده با گرمایش زمین بدتر شدهاند. ۳۰ درصد قدرت طوفانهایی مثل هاروی و ماریا از اثرات تغییر اقلیم است و فصل آتشسوزیهای گسترده به دلیل تغییر اقلیم هم بیشتر و هم تشدید شده است. همانطور که مالکوم هریس روزنامهنگار شادمانه در توئیتر نوشته بود: «قبلا هر روز یک حادثه طبیعی جدی اتفاق نمیافتاد.»
حتی اگر به شکلی معجزهآسا، کره زمین فرستادن کربن به جو را در همین لحظه متوقف کند، ما کماکان با گرمایش بیشتر و فجایع اقلیمی ناشی از چیزهایی که تاکنون به هوا فرستادهایم مواجه خواهیم بود. البته ما قطعا فاصله زیادی تا به صفر رساندن کربن و به تبع آن مهار تغییرات اقلیمی داریم.
ولی حقیقت بسیار ترسناکتر از «به وضعیت عادی جدید خوش آمدید» است. سیستم اقلیمیای که ما از ماه آگوست مشاهده کردیم، همان که بارها و بارها زمین را کوبید و ناتوانی (یا دستکم بیمیلی) پولدارترین کشور دنیا در پاسخ به تخریب آن را افشا کرد، آینده غمگین ما نیست. آنچه ما این تابستان تجربه کردیم، بهترین حالت ممکن برای گرمایش زمین و همه چیزهایی است که فاجعه اقلیمی ممکن است ایجاد کند. حتی اگر به شکلی معجزهآسا، کره زمین فرستادن کربن به جو را در همین لحظه متوقف کند، ما کماکان با گرمایش بیشتر و فجایع اقلیمی ناشی از چیزهایی که تاکنون به هوا فرستادهایم مواجه خواهیم بود. البته ما قطعا فاصله زیادی تا به صفر رساندن کربن و به تبع آن مهار تغییرات اقلیمی داریم. اخیرا بحثی حول این سوال مطرح شده که آیا برای کره زمین امکانپذیر است که به کاهش ۱.۵ درجه سانتیگرادی گرمایش برسد؟ این به این معناست که حداقل ۵۰ درصد دیگر گرمایش خواهیم داشت (چرا که هماکنون حدود یک درجه گرمایش داریم). ولی حتی خوشبینترین متخصصان هم پیشبینی میکنند که زمین دستکم دو درجه سانتیگراد گرمتر خواهد شد، یا احتمالا ۲.۵درجه و حتی ۳ درجه. این به این معناست که به اندازه ۲۰۰ درصد گرمایش بیشتر پیش روی ماست و تعبیر چنین رقمی برای شرایط شدید آب و هوایی و فجایع اقلیمی، هولناک است.
ما نباید توقع داشته باشیم که فصل طوفان یا آتشسوزی سال آینده لزوما به بدی امسال یا بدتر از آن باشد، حتی با وجود اینکه زمین به گرم شدن ادامه میدهد. ما احتمالا در سال ۲۰۱۷ با بدشانسیهای زیادی دست و پنجه نرم کردیم.
البته دامنه تغییرات آب و هوا وسیع است. ما نباید توقع داشته باشیم که فصل طوفان یا آتشسوزی سال آینده لزوما به بدی امسال یا بدتر از آن باشد، حتی با وجود اینکه زمین به گرم شدن ادامه میدهد. ما احتمالا در سال ۲۰۱۷ با بدشانسیهای زیادی دست و پنجه نرم کردیم. این مطلب حتی زلزلهها را که به تغییر اقلیم مربوط نمیشوند در نظر نگرفتهاست. زلزلههایی که ماه گذشته مکزیک را لزراند و کل محلات را با خاک یکسان کرد. اما به مرور زمان، زنجیره اتفاقات غیرقابل بحثند: تغییرات اقلیمی باعث طوفانهایی مخربتر از چیزی که هماکنون داریم خواهد شد. همینطور آتشسوزیهایی هولناکتر و گردبادها، خشکسالیها، امواج گرما و سیلهای بیشتر.
اینها به این معنا است که ما به هیچ وجه وارد یک وضعیت عادی جدید نشدهایم. بیشتر شبیه این است که یک گام به سوی دهان تمساح برداشتهایم. شاید به خاطر این مجادله غلط و خستهکننده که آیا تغییرات اقلیمی واقعی است یا نه، بسیاری از ما این گمان گمراه کننده را پروردهایم که تغییرات اقلیمی و تبعاتش، بحث بین سیاه و سفید است. ولی گرمایش جهانی، آری یا نه، نیست. بلکه فرایندی است که در طول زمان و مادامی که ما گازهای گلخانهای تولید میکنیم بدتر میشود. بنابراین، تجربه زندگی در اقلیمی که با فعالیتهای بشر دگرگون شده به معنی خروج از محیط زیست با ثبات فعلی و ورود به محیط زیست با ثبات بدتری نیست، هر چقدر هم که این اقلیم دگرگون شده بدتر و مخربتر باشد. تاثیرات گستردهتر خواهند شد و زمین گرمتر خواهد شد؛ از یک درجه به یک و نیم تا نزدیکیهای دو درجه و بیشتر از آن. ممکن است به نظر برسد فجایع اقلیمی چند ماه گذشته را سیاره به زحمت تاب آورده ولی اوضاع از این هم بدتر خواهد شد.