هواداران بازار آزاد دنبال رانت خود هستند

کمال اطهاری معتقد است کسانی که در ایران از «بازار آزاد» دم می‌زنند، در واقع به دنبال آزاد کردن رانت و حاکم کردن نوفئودالیسم هستند. به گفته این اقتصاددان «عده‌ای هستند که می‌خواهند با شعار بازار باز، رانت را آزاد کنند، چون نهادهای رقابتی نه برای سرمایه و نه برای کار وجود ندارد، پس چگونه می‌توان در چنین فضایی از پیاده سازی ایدئولوژی بازار باز سخن گفت؟ به نظر من کسانی که این شعارها را می‌دهند می‌خواهند به رانت دسترسی یافته و نوفئودالیسم را حاکم کنند».
او عملکرد دولت را طوری دانسته که «نمی‌توان امید داشت تا چند سال آینده مشکلات کشور را به خوبی شناسایی کرده و برای آنها نهادسازی‌های لازم را انجام دهند». این اقتصاددان برنامه ششم توسعه را «فاقد قوانین مورد نیاز برای انجام نهادسازی‌های لازم در جهت ارتقای زندگی در مناطق محروم، روستاها و نظایر آن» توصیف کرده که نمی‌توان از آن انتظار نتایج چندان مطلوبی داشت.

اطهاری آنچه در شرایط فعلی «اقتصاد دانش‌بنیاد» نامیده می‌شود را رد کرده و گفته «اکنون در شرایطی قرار داریم که به جای اقتصاد دانش بنیان به اقتصاد نوفئودالیسم در کلانشهرها رسیده‌ایم، همان گونه که رانت گزافی به بخش ساختمان داده می‌شود». وی خلق نوآوری را نیازمند «دموکراتیزه کردن مدیریت اقتصادی» دانسته و شرایط نیروی کار در ایران را نامطلوب توصیف می‌کند؛ «در بخش نیروی کار باید ببینیم جلوگیری از اقداماتی مانند تشکیل سندیکا چه نتایجی در بر خواهد داشت. کارگرانی که نتوانند سندیکا تشکیل دهند و قدرت چانه زنی نداشته باشند، بهره‌وری لازم را هم نخواهند داشت و سرمایه اجتماعی لازم در جهت حل مسائل و مشکلات نیروی کار نیز به وجود نخواهد آمد. برنامه ریزی نکردن برای ساماندهی وضعیت قراردادها در همین روند است. اکنون ۹۰ درصد قراردادها موقتی است».
این اقتصاددان «وضعیت نابسامان ضریب جینی» و «هسته سخت رکود تورمی» حاکم بر کشور را نیز نتیجه «رانت» دانسته است.