بازداشت، آزار و اذیت و اخراج؛ وضعیت پناهندگان در ترکیه
سازمان عفو بین‌الملل اخیرا تحقیقاتی درباره وضعیت پناهجویان در شهرهای مختلف ترکیه انجام داده که نشان می‌دهند مقامات این کشور قوانین بین‌المللی درباره پناهجویان را نقض کرده‌اند.
این تحقیقات در شهرهای آنکارا، برسا، قاضی‌انتپ، هاتای، استانبول و عثمانیه انجام شده و شواهد بسیاری از آزار و اذیت، بازداشت و اخراج پناهندگان سوری، کرد، افغان و ایرانی به دست آورده است.
در گزارشی که بر اساس این تحقیقات منتشر شده آمده که مقامات ترکیه صدها پناهجو را دستگیر کرده و با اتوبوس به بازداشتگاه‌هایی انتقال داده که بیش از هزار کیلومتر با محل زندگی آنها فاصله داشته است. آنها در این بازداشتگاه‌ها در انزاوی کامل بوده، روزها با غل و زنجیر در سلول نگه داشته شده و مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند. برخی نیز به کشورشان بازگردانده شده‌اند.
یکی از پناهجویان (مرد، چهل ساله، سوری) گفته است که مدت یک هفته با دست و پای بسته در بازداشتگاه ارزروم در سلول انفرادی بوده: «وقتی به دست و پایت زنجیر می‌بندند، احساس می‌کنی برده هستی نه انسان.»
او همچنین گزارش داده که تجهیزات مورد استفاده در بازداشتگاه برچسب اتحادیه اروپا دارند.
یکی دیگر از پناهجویان (زن، بیست و سه ساله، سوری) در کمپ دوزیجی در عثمانیه گزارش داده که مسئولان کمپ به او دو گزینه داده‌اند: «بازگشت به سوریه، ماندن در زندان.»
پناهجوی زن دیگری گفته که مسئولان کمپ برگه بازگشت داوطلبانه به سوریه را به او و چهار فرزندش داده‌اند که به زبان ترکی نوشته شده و مسئولان از ترجمه آن امتناع کرده‌اند.
مسئول بخش اروپا و آسیای مرکزی سازمان عفو بین‌الملل، از اتحادیه اروپا برای حمایت از ترکیه انتقاد می‌کند: «اتحادیه اروپا در ماه نوامبر وعده کمک سه میلیارد یورویی به ترکیه داده که وضعیت پناهجویان را بهبود بخشد و روند مهاجرات آنها به خاک اروپا را کندتر کند.»
ترکیه تمامی انتقادات مطرح شده در گزارش عفو بین‌الملل را رد کرده است. به گفته یکی از مقامات ارشد دولت ترکیه، این کشور «هرگز پناهجویان را اخراج نکرده و همه آنهایی که داوطلبانه به سوریه بازگشته‌اند با کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) بصورت مستقل مصاحبه کرده‌اند.» این مقام مسئول همچنین پناهجویان بازداشت شده را وابسته به «گروه‌های جنایت‌کار» می‌داند.
اکنون حدود دو میلیون پناهنده در ترکیه وجود دارد و دولت این کشور بارها به دلیل رفتار مناسب با پناهجویان سوری مورد تقدیر اتحادیه اروپا قرار گرفته است.