پول بیشتر، رحم کمتر!
«دكتر شو تا پولدار شوی.» از بچگی اين جمله را در گوش ما می‌خواندند. اين كه اگر مسيرت را به سمت پزشكی تنظيم كنی، قطعا آينده پرپولي در انتظار توست. از دوران مدرسه می‌دانستيم كه پزشكان ثروت بسيار زيادي كسب می‌كنند. حالا كه اخبار را دنبال مي‌كنيم، متوجه می‌شويم آن صحبت‌های گنگ دوران كودكی چندان هم پوچ نبودند. گرچه درآمد ماهانه پزشكان به خاطر تخصص‌شان بالاست، اما در پاره‌ای موارد هم، اين درآمد ربطی به تخصص فرد ندارد، بلكه فقط بستگي به اين دارد كه چقدر برای راه انداختن كار مردم، از آنها پول دريافت كنند.
همین دو سال پیش بود که خبر فرار مالیاتی ۳۰۰ پزشک متخصص، رسانه‌ای شد. پزشکانی که ماهانه بیش از یک میلیارد تومان درآمد داشتند! شنیدن این خبرها بود که باعث شد وزیر بهداشت دولت یازدهم قبل از زدن کلنگ طرح تحول نظام سلامت بگوید قرار است در این طرح، تعرفه‌های دریافتی پزشکان یکسان‌سازی شود. اما همین باعث شد درآمد پزشکان به شکل قابل ملاحظه‌ای بالا برود. رقم‌های نجومی دریافتی پزشکان ایرانی در حالی است که اکثر مردم به لحاظ سطح و سبک زندگی زیر استانداردهای معمولی هستند؛ یعنی درآمدشان بیشتر از یک میلیون تومان نمی‌شود و بیمه هم درصد زیادی از هزینه‌های درمان را نمی‌پردازد. این گزارش اختصاص دارد به طبقه پزشکانی که درآمد بالایشان، آنها را از سطح مردم عادی، بسیار بالاتر می‌برد و جزو «طبقه بی‌رحم» دسته‌بندی می‌کند!
آماری که وزارت بهداشت منتشر کرده است نشان می‌دهد بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل بازار ۷۰ هزار میلیارد تومانی سلامت کشور، پول‌های زیرمیزی و غیرقانونی است که چیزی بین ۸ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان می‌شود.
پخش سریال «در حاشیه» مهران مدیری از تلویزیون، مخالفان زیادی در جامعه پزشکی داشت، تا حدی که حتی وزارت بهداشت و وزیر هم به ماجرا ورود کردند و در نامه‌ای بلندبالا به صداوسیما خواستار جلوگیری از پخش سریال شدند. سیبل هدف یکی از تیرهای انتقاد این سریال، ماجرای درآمد بالای پزشکان و زیرمیزی گرفتن آنها بود. گرچه این تیر به سینه هدف می‌نشست اما چون آهویی رام کرده، خودش را به همه جا کوبید و وزیر بهداشت و سازمان نظام پزشکی و جامعه پزشکی را پریشان کرد. آماری که وزارت بهداشت منتشر کرده است نشان می‌دهد بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل بازار ۷۰ هزار میلیارد تومانی سلامت کشور، پول‌های زیرمیزی و غیرقانونی است که چیزی بین ۸ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان می‌شود. این حرف را محمدحسین‌میردهقان، مدیرکل نظارت بر درمان و اعتباربخشی وزارت بهداشت، اردیبهشت ماه امسال تایید کرد و گفت: «آماری که ما داریم نشان می‌دهد حجم پول‌های زیرمیزی، سالانه بین ۸ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان است.» اما همه چیز زیرمیزی نیست.
درآمد پزشکان ایرانی بالاتر از نرم جهانی
دکتر مسعود پزشکیان، وزیر اسبق بهداشت و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اعتراف کرده که متخصصان ایرانی در مقایسه با پزشکان آمریکایی (نسبت به درآمد سرانه)، هفت برابر درآمد بیشتری دارند. دکتر محمدحسن طریقت‌منفرد، وزیر بهداشت در دولت دهم هم گفته است درآمد یک ساعت کار در بخش خصوصی ایران برابر با ۲۰۰ ساعت کار پزشکان فوق‌تخصص آلمان است. اما این اظهارات با واکنش شدید دکتر سید حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت دولت حاضر روبه‌رو شد. بعد از آن دکتر علیرضا زالی، رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران هم در اظهارنظری گفت: «درآمد بالای پزشکی سرابی بیش نیست!» اما بد نیست با آمار و ارقام این حرف‌ها را بررسی کنیم. هم آن هفت برابر بیشتر و هم این «درآمد پزشکی سرابی بیش نیست».
دکتر مسعود پزشکیان، وزیر اسبق بهداشت و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اعتراف کرده که متخصصان ایرانی در مقایسه با پزشکان آمریکایی (نسبت به درآمد سرانه)، هفت برابر درآمد بیشتری دارند. دکتر محمدحسن طریقت‌منفرد، وزیر بهداشت در دولت دهم هم گفته است درآمد یک ساعت کار در بخش خصوصی ایران برابر با ۲۰۰ ساعت کار پزشکان فوق‌تخصص آلمان است.
درآمد پزشکان آمریکایی ۶۵ میلیون تومان در ماه
براساس گزارش اداره کار ایالات متحده که در ۲۵ مارس ۲۰۱۵ (۵ فروردین ۱۳۹۴) منتشر شد، متوسط درآمد سالانه یک جراح در ایالات متحده ۲۴۰ هزار و ۴۰۰ دلار است. یعنی چیزی در حدود ۶۵ میلیون تومان در ماه. درآمد سالانه یک متخصص داخلی ۱۹۰ هزار و ۵۳۰ دلار گزارش شده یعنی ۵۱ میلیون تومان در ماه. درآمد متوسط سالانه برای پرستاران آمریکایی هم ۶۹ هزار و ۷۹۰ دلار در سال است که می‌شود در حدود ۱۹ میلیون تومان در ماه. از طرفی حقوق متوسط برای تمامی مشاغل در ایالات متحده ۴۷ هزار و ۲۳۰ دلار در سال است، یعنی در حدود ۱۳ میلیون تومان در ماه. بر اساس گزارش اداره سلامت عمومی بریتانیا در اکتبر ۲۰۱۴ (مهر ماه ۱۳۹۳) درآمد متوسط پزشکان در انگلستان حدود ۷۴هزار پوند در سال بوده که می‌شود ۵/۳۱ میلیون تومان در ماه. درآمد سالانه پرستاران و گروه مامایی در انگلستان سالانه حدود ۳۱هزار پوند در سال ۲۰۱۴ بوده است. از طرفی میانگین درآمد سالانه تمامی مشاغل در بریتانیا حدود ۲۷هزار پوند معادل ۱۱ میلیون تومان در ماه است. اداره فدرال کار آلمان هم اعلام کرده است درآمد متخصصان رشته‌های گوناگون پزشکی بر اساس سابقه خدمتی و محل خدمت (بیمارستان دانشگاهی یا خصوصی) بین ۵۳۰۰ تا ۶۸۰۰ یورو (متخصصان بین یک تا۱۳ سال کار) است. یعنی بین ۱۹ میلیون تا ۲۵ میلیون تومان در ماه. اگر متخصصی بتواند به رتبه ریاست کل یک بخش درمانی با درجه پروفسوری برسد حدود ۸۰ میلیون تومان درآمد ماهانه کسب می‌کند. گرچه از این درآمدها با توجه به شرایط کاری، خانوادگی و طبقه، مالیاتی حدود ۱۵ تا ۴۰ درصد کسر می‌شود!
در نامه‌ای که از سوی ۶ تن از نمایندگان اقتصاددان مجلس به رئیس‌جمهور در خصوص تعرفه پزشکان منتشر شد، آمده است: دریافتی معاون درمان وزیر محترم بهداشت که متخصص قلب است از بیمارستان امام حسین(ع) در تابستان ۱۳۹۱ ماهانه بین ۶۱ تا ۸۳ میلیون تومان بوده است!
کارانه ماهانه ۷۰ میلیون تومانی پزشکان در ایران!
در کشور ما، اعلام کردن درآمد هر صنفی، کار مرسومی نیست! جالب اینکه وقتی بخشی از دستمزدهای پزشکان در یک برنامه تلویزیونی اعلام شد، روز بعدش با اعتراض شدید افراد این صنف مواجه شد! اما در نامه‌ای که از سوی ۶ تن از نمایندگان اقتصاددان مجلس به رئیس‌جمهور در خصوص تعرفه پزشکان منتشر شد، آمده است: دریافتی معاون درمان وزیر محترم بهداشت که متخصص قلب است از بیمارستان امام حسین(ع) در تابستان ۱۳۹۱ ماهانه بین ۶۱ تا ۸۳ میلیون تومان بوده است! همچنین در فروردین ۱۳۹۴، حسن غفوری فرد وزیر و نماینده سابق مجلس اذعان داشته که «مدیر یکی از بیمارستان‌ها خودش به من گفت فقط ۴۵ میلیون تومان کارانه می‌گیرم». دکتر ایرج خسرونیا، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران نیز بیشترین کارانه‌ها را مربوط به جراحان قلب و مغز و اعصاب دانست که می‌تواند به ماهانه تا ۷۰ میلیون تومان هم برسد؛ بیشترین درآمد را هم متعلق به همین تخصص دانست که بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان در ماه است. طریقت منفرد در سال ۹۲ اعلام کرد درآمد کارکرد پزشکان در بخش دولتی برای ۱۵۰ ساعت کار ماهانه ۳۴ میلیون تومان است.
به نظر می‌رسد درآمدهای بالا و چند صدمیلیون تومانی، دیوار حائلی ساخته بین جامعه پزشکی و دیگر اقشار جامعه و نگاهی از بالا به پایین به وجود آورده. دیواری که حتی با اشک چشم همراهان بیماران بی‌بضاعت هم «آخ» نمی‌گوید و همچنان چون کوه، قد علم می‌کند. دیواری که با پول روی پول ساخته شده است.
نگاه انسانی چه می‌شود؟!
گرچه بسیار دیده‌ایم پزشکانی را که از مریض‌های بی‌بضاعت حق‌الزحمه‌ای دریافت نمی‌کنند اما یادمان نرفته است رها شدن بیماری در کنار خیابان در سال ۹۰ را به دلیل اینکه پول ماندن در بیمارستان نداشت. پزشکانی که برای قتل یک هم‌صنف، اینچنین جری شده‌اند که خواستار پیگیری شدید از طرف پلیس هستند، در آن زمان و برای آن بیمار، هیچ سنگی به سینه نزدند و حتی هیچکس هم پاسخگو نبود. انگار همه یادشان رفته بود قسم پزشکی معروفی را که همه مردم دنیا از آن حرف می‌زنند. از هرکسی که در رشته‌های مختلف پزشکی درس می‌خواند، سوال کنید، می‌گوید عشق کمک به بیماران و مردم ما را به این مسیر کشاند اما پزشکانی را داریم که با چشیدن مزه پول زیر دندان‌شان، آن حرف‌ها را فراموش می‌کنند. قرار نیست قتل پزشک اردبیلی را کوچک کنیم که کشتن یک انسان، مثل کشتن تمام انسان‌هاست. اما این قتل که ثابت شده است به دلیل خصومتی شخصی رخ داده‌است، کمتر از مرگ بیمارانی نیست که به دلیل نداشتن پول حتی به داخل بیمارستان هم راه داده نمی‌شوند. به نظر می‌رسد درآمدهای بالا و چند صدمیلیون تومانی، دیوار حائلی ساخته بین جامعه پزشکی و دیگر اقشار جامعه و نگاهی از بالا به پایین به وجود آورده. دیواری که حتی با اشک چشم همراهان بیماران بی‌بضاعت هم «آخ» نمی‌گوید و همچنان چون کوه، قد علم می‌کند. دیواری که با پول روی پول ساخته شده است.