دستکاری آماری برای جلب رضایت چین
بر اساس یک تحقیق داخلی در بانک جهانی، کریستالینا جورجیوا مدیر کنونی صندوق بینالمللی پول، به تلاش برای دست بردن در رتبهبندی جهانی «شرایط تجارت» متهم شده است. جورجیوا متهم شده که زمانی که در سال ۲۰۱۸ مدیرعامل بانک جهانی بود، با هدف جلب رضایت چین برای افزایش سرمایهاش نزد بانک، رتبه این کشور در گزارش سالانه بانک جهانی برای سرمایهگذاری را هفت شماره بالا برده است.
به گفته این گزارش جیم یونگ کیم، رئیس وقت بانک جهانی، «فشارهای مستقیم و غیرمستقیم» برای تغییر روششناسی گزارش برای بالابردن رتبه چین اعمال کرده و احتمالا اینکار تحت جهتگیری وی بوده است. کیم تا کنون پاسخی به این اتهام نداده است.
رتبه چین بعد از تغییر روششناسی ۷ مقام بالا رفت و به رتبه ۷۸ ام رسید. همچنین در گزارش رویترز در این مورد آمده که فشارهایی برای تغییر رتبه عربستان سعودی، ایالات متحده عربی، و آذربایجان نیز به چشم میخورد. اما هنوز مشخص نیست که آیا کارمندان این بانک در وقوع این تغییرات موثر بودهاند یا نه.
جورجیوا نیز اتهامات را رد کرده و گفته رتبهبندیهای بانک جهانی بر اساس یک پروسه بیطرفانه و تخصصی انجام میشود. کشورها با ایندکسهایی مثل «شرایط تجارت» بانک جهانی با امتیازی که به پارامترهای مختلف مانند «حاکمیت قانون» و امکان گرفتن وام و غیره میدهند، رتبهبندی میشوند.
استفاده از ایندکسها برای رتبهبندی به خاطر عدم شفافیت در وزنی که به دهها پارامتر تشکیلدهنده ایندکس میدهند همواره مورد شک و تردید بوده و فضایی برای دخالت جهتگیریهای ایدئولوژیک و سیاسی در چنین گزارشهایی فراهم کرده است.
بسیاری از منتقدان معتقدند این ایندکسها کشورها را همچون لیگ فوتبال بر اساس شرایط کسب سود و سرمایهگذاری طبقهبندی میکنند. منتقدان سالهاست نسبت به شکلدادن به چنین فضای رقابتی و نحوه غیرشفاف تعیین معیارهای آن هشدار دادهاند. منتقدان میگویند این ایندکسها و رتبهبندیهای غیرشفاف در بسیاری از مواقع توسط سیاستمداران کشورهای جنوب جهانی برای جلو بردن پروژههای مقرراتزدایی، تضعیف نیروی کار و اعطای امتیازات ویژه به سرمایهگذاران که در برابر منافع عموم مردم قرار دارد، استفاده شده است.